Hoa Kỳ hiện cũng là nhà đầu tư số 1 tại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam hiện cũng đang kêu gọi Hoa Kỳ cấp quy chế Thuế quan phổ cập cho Việt Nam để hàng hóa Việt Nam khi nhập khẩu vào thị trường Mỹ được hưởng mức thuế thấp hơn.
Việt Hà có bài phỏng vấn ông Demetrios Marantis, Phó Đại diện thương mại Mỹ về quan hệ thương mại Việt Mỹ. Ông Demetrios Marantis đã từng là cố vấn trưởng về luật pháp cho Hội đồng Thương mại Việt Mỹ từ năm 2002 đến năm 2004. Trước hết, đánh giá về thị trường Việt Nam, ông Marantis cho biết:
Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng và là cơ hội lớn cho Hoa Kỳ bởi vì đây là một thị trường trẻ với 85 triệu người. Trong những năm vừa qua kể từ khi ký kết Hiệp định thương mại song phương với Việt Nam, chúng tôi đã thấy các con số về thương mại tăng trưởng đáng kể, từ 1 tỷ đô la năm 2001 lên đến 15 tỷ đô la vào năm ngoái
Ông Demetrios Marantis
Những hàng rào cản trở nước ngoài đầu tư
Demetrios Marantis: Tôi cho rằng thị trường Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng và là cơ hội lớn cho Hoa Kỳ bởi vì đây là một thị trường trẻ với 85 triệu người. Trong những năm vừa qua kể từ khi ký kết Hiệp định thương mại song phương với Việt Nam, chúng tôi đã thấy các con số về thương mại tăng trưởng đáng kể, từ 1 tỷ đô la năm 2001 lên đến 15 tỷ đô la vào năm ngoái.
Và đây là một thị trường với tiềm năng còn có thể tiếp tục tăng trưởng nữa. Và Hoa Kỳ rất mong muốn được tiếp tục làm việc chặt chẽ với Việt Nam hơn nữa.
Việt Hà: Thưa ông, ông đánh giá thế nào về các cam kết mà Việt Nam đã thực hiện sau khi gia nhập tổ chức Thương Mại thế giới WTO cũng như các cam kết khác mà Việt Nam đã ký kết với phía Hoa Kỳ?
Tất nhiên còn có một số lĩnh vực vẫn cần phải tiếp tục thực hiên và chúng tôi tiếp tục làm việc với Việt Nam để đảm bảo là những cam kết đó tuân thủ đúng những nguyên tắc và nghĩa vụ với WTO. Và cho đến giờ giữa hai bên vẫn có được những hợp tác tốt đẹp.
Ông Demetrios Marantis
Demetrios Marantis: Việc thực hiện cam kết là hết sức quan trọng bởi vì đó là điều cần thiết. Trong nhiều năm quaViệt Nam đã cố gắng để thực hiện các cam kết như Hiệp định song phương với Hoa Kỳ và Tổ chức Thương Mại thế giới. Phía Mỹ thực tế cũng đã giúp Việt Nam trong quá trình thực hiện những cam kết này. Theo tôi thì nhìn chung Việt Nam đã khá thành công trong việc thực hiện cam kết.
Tất nhiên còn có một số lĩnh vực vẫn cần phải tiếp tục thực hiên và chúng tôi tiếp tục làm việc với Việt Nam để đảm bảo là những cam kết đó tuân thủ đúng những nguyên tắc và nghĩa vụ với WTO. Và cho đến giờ giữa hai bên vẫn có được những hợp tác tốt đẹp.
Việt Hà: Thưa ông, các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thường cho rằng Việt Nam còn có những vấn đề gây cản trở cho việc kinh doanh của họ ở đây như vấn đề về thiếu minh bạch thông tin, luật pháp và vấn đề về vi phạm bản quyền. Vậy ông có nhận xét gì về vấn đề này?
Vấn đề thiếu minh bạch và vi phạm bản quyền là hai vấn đề hết sức quan trọng. Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện tính minh bạch. Tất nhiên vẫn còn nhiều điều Việt Nam có thể làm và chúng tôi mong Việt Nam làm được.
Ông Demetrios Marantis
Demetrios Marantis: Vấn đề thiếu minh bạch và vi phạm bản quyền là hai vấn đề hết sức quan trọng. Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện tính minh bạch. Tất nhiên vẫn còn nhiều điều Việt Nam có thể làm và chúng tôi mong Việt Nam làm được.
Vấn đề về vi phạm bản quyền thì trong các năm qua cũng cho thấy những nỗ lực từ phía chính phủ Việt Nam. Tuy thế chúng tôi cũng nhận thấy những lo ngại đối với mức độ vi phạm bản quyền lớn trong vấn đề về bản quyền tác giả, tác phẩm và các lĩnh vực có liên quan. Chúng tôi cần phải hợp tác tốt hơn nữa với phía Việt Nam để những quyền này phải được đảm bảo. Và đây là một quá trình từng bước.
Chúng tôi vẫn đang tích cực làm việc để đảm bảo là bất cứ những thay đổi nào mà chúng tôi có đều tương thích với các quy định và nghĩa vụ đối với WTO và chúng tôi đang hợp tác với phía Việt Nam để hạn chế bất cứ những chướng ngại về thương mại nào có thể được tạo nên do các luật này.
Ông Demetrios Marantis
Cần cải thiện quyền của người lao động và lĩnh vực bản quyền
Việt Hà: Gần đây, Việt Nam cho rằng phía Hoa Kỳ đã tạo ra những rào cản về mặt kỹ thuật đối với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ. Cụ thể là đối với mặt hàng cá tra và cá basa của Việt Nam mới bị Bộ Nông nghiệp Mỹ xếp lại vào danh sách ca da trơn và phải chịu kiểm tra ngặt nghèo hơn. Xin ông cho biết ý kiến về vấn đề này?
Demetrios Marantis: Chúng tôi vẫn đang tích cực làm việc để đảm bảo là bất cứ những thay đổi nào mà chúng tôi có đều tương thích với các quy định và nghĩa vụ đối với WTO và chúng tôi đang hợp tác với phía Việt Nam để hạn chế bất cứ những chướng ngại về thương mại nào có thể được tạo nên do các luật này.
Liên quan đến Quy chế thuế quan phổ cập, phía Hoa kỳ muốn có thể trao cho Việt Nam quy chế này nhưng hiện tại thì chưa được. Vẫn còn có những vấn đề mà phía Hoa Kỳ muốn Việt Nam phải có những cải thiện đặc biệt là vấn đề về quyền của người lao động theo tiêu chuẩn Quốc tế và lĩnh vực bản quyền.
Ông Demetrios Marantis
Việt Hà: Việt Nam đang kêu gọi Hoa Kỳ ban cấp quy chế thuế quan phổ cập cho các hàng hóa của mình, và ông cũng đã từng nói rằng phía Hoa Kỳ sẵn sàng cấp quy chế đó cho Việt Nam. Vậy xin ông cho biết là bao giờ Việt Nam có thể có được quy chế đó, và Việt Nam còn cần phải làm gì để có thể đạt được quy chế đó?
Demetrios Marantis: Liên quan đến Quy chế thuế quan phổ cập, phía Hoa kỳ muốn có thể trao cho Việt Nam quy chế này nhưng hiện tại thì chưa được. Vẫn còn có những vấn đề mà phía Hoa Kỳ muốn Việt Nam phải có những cải thiện đặc biệt là vấn đề về quyền của người lao động theo tiêu chuẩn Quốc tế và lĩnh vực bản quyền.
Chúng tôi biết là Việt Nam hy vọng và có kế hoạch để có những cải thiện trong các vấn đề này và chúng tôi hy vọng là chừng nào Việt Nam có được những tiến bộ trong các vấn đề đó thì phía Hoa Kỳ sẽ sớm có thể trao cho Việt Nam quy chế này.
Tuy nhiên, đây cũng là một vấn đề còn đang trong thảo luận giữa hai nước. Chúng tôi hy vọng là Hoa Kỳ sẽ sớm cấp cho Việt nam quy chế thuế quan phổ cập sau khi Việt Nam đạt được những tiến bộ trong những lĩnh vực đó.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này.