Kinh tế Hoa Kỳ có dấu hiệu phục hồi

AFP PHOTO

Giữa lúc nền kinh tế Hoa Kỳ đang có nhiều dấu hiệu lạc quan, thì có lẽ người ta muốn biết một trong những nền kinh tế được coi là đầu tầu trên thế giới ngay trong lúc này ra sao? Và tác động của nó đang ảnh hưởng tới kinh tế, tài chánh của VN, và cả kinh tế thế giới, như thế nào?

Qua cuộc trao đổi với Thanh Quang, chuyên gia kinh tế, TS Tạ Cự Hải, hiện là chủ tịch điều hành một công ty đầu tư tài chính tại vùng thủ đô Washington (Hoa Kỳ) trước hết nhận xét về diễn tiến mới nhất của nền kinh tế Mỹ:

Dấu hiệu hy vọng

TS Tạ Cự Hải: Kinh tế Hoa Kỳ hiện nay đã có những dấu hiệu đầy hy vọng, đặc biệt trong 3 lãnh vực sau đây: thứ nhứt là ngành địa ốc, lãnh vực thứ nhì là kỹ nghệ xe hơi của Mỹ, và lãnh vực thứ ba là ngành sản xuất tại Hoa Kỳ.

Các kinh tế gia tiên liệu rằng kinh tế Mỹ sẽ tăng khoảng từ 3 tới 4% vào cuối tam cá nguyệt này, tức là tháng 7-8-9, thì phúc trình sẽ ra vào khoảng cuối tháng 9 này.

TS Tạ Cự Hải

Về kỹ nghệ địa ốc, người ta thấy rằng trong 3-4 tháng vừa rồi tình hình địa ốc trên 39 tiểu bang, trong số 50 tiểu bang của Hoa Kỳ, đã được cải thiện, đã được ổn định và trên đà phát triển, đặc biệt là những thị trường nóng xưa nay (mà) trước đây đã bị ảnh hưởng trầm trọng bởi sự sụp đổ kinh tế Hoa Kỳ thì bây giờ các thị trường nóng đó đã chứng tỏ đang ổn định và đi lên.

Thanh Quang: Thế Tiến Sĩ có thể cho một vài dẫn chứng cụ thể ạ.

TS Tạ Cự Hải: Tại thị trường California cũng như tại thị trường của vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn, trong tháng vừa qua số lượng nhà bán đã gia tăng khoảng 14-15% và giá nhà bán cũng gia tăng khoảng từ 10 tới 15%. Đó là một dấu hiệu tốt.

Về kỹ nghệ xe hơi Hoa Kỳ, sau 3 tuần lễ của chương trình Cash for Clunkers, tức là lấy tiền mặt đổi những chiếc xe hơi cũ để mua những xe hơi mới ít tốn xăng hơn, hiệu nghiệm về nhiên liệu, tiết kiệm nhiên liệu, do đó giúp cho sự tiêu thụ nhiên liệu Hoa Kỳ bớt tùy thuộc vào nhiên liệu của ngoại quốc. Trong 3 tuần lễ, chính phủ Mỹ đã dùng 2.88 tỷ Mỹ kim để giúp cho chương trình này và có 690.114 xe được bán ra trong 3 tuần lễ vừa rồi của tháng 8. Hãng GM (General Motor) mướn thêm 15.000 nhân viên để kịp sản xuất tiếp 60.000 xe hơi cung cấp cho thị trường đang đòi hỏi bây giờ. Ngoài ra, các hãng xe Ford, Toyota, Honda, v.v đã gia tăng số giờ làm việc của nhân viên, mở cửa lại một số nhà máy. Thì đó là dấu hiệu tốt.

Thanh Quang: Còn lãnh vực thứ ba của kinh tế Mỹ cũng khả quan, đó là ngành nào, thưa Tiến Sĩ?

TS Tạ Cự Hải: Ngành thứ ba là ngành sản xuất của Hoa Kỳ. Trong tháng 7-2008 nó tăng chỉ có 0.7% nhưng mà qua tới tháng 7-2009 nó tăng lên 4.9%. Quý vị thấy sự cải thiện rõ rệt từ 12 tháng trước so với bây giờ, đó là dấu hiệu tốt cho ngành sản xuất của Hoa Kỳ. Cuối tháng 9 này, tức là cuối của đệ tam cá nguyệt của Hoa Kỳ trong năm 2009, quý vị sẽ thấy những con số thống kê rõ ràng hơn. Những thống kê đó sẽ đưa ra những con số tốt đẹp hơn nhiều. Các kinh tế gia tiên liệu rằng kinh tế Mỹ sẽ tăng khoảng từ 3 tới 4% vào cuối tam cá nguyệt này, tức là tháng 7-8-9, thì phúc trình sẽ ra vào khoảng cuối tháng 9 này.

Tại sao ở vào vận tốc chậm? Là bởi vì nạn thất nghiệp vẫn còn tiếp tục cho tới đầu Mùa Xuân, do đó nạn thất nghiệp nó vẫn là yếu tố làm trì trệ sự phục hồi kinh tế Mỹ.

TS Tạ Cự Hải

Thất nghiệp tiếp tục tăng

Thanh Quang: Dạ. Nhân đây, thưa Tiến Sĩ, có nhiều người thắc mắc là tại sao nền kinh tế Hoa Kỳ có dấu hiệu ít nhiều sáng sủa trở lại như vậy, nhưng mà nạn thất nghiệp vẫn đang trên đà đe dọa khá đáng ngại tới xã hội Mỹ bây giờ và cả trong những tháng sắp tới, thì Tiến Sĩ giải thích nghịch lý này như thế nào?

TS Tạ Cự Hải: Thưa quý thính giả, nạn thất nghiệp của Hoa Kỳ nó sẽ tiếp tục cho tới cuối năm nay hoặc đầu của năm 2010. Sở dĩ mà có nạn thất nghiệp nó đang tiếp tục gia tăng bởi vì có những xí nghiệp và công ty Hoa Kỳ đang trên đường cải thiện và chưa có thích ứng được với tình hình mới, đang tiếp tục gia tăng và có thể sẽ phải tiếp tục sa thải nhân viên, hoặc có thể ra khỏi thị trường, cho nên nạn thất nghiệp sẽ tiếp tục. Hiện tại là 9.4% và tỷ số này tăng tới 10% hoặc 10.5% là lớn nhứt từ đây tới cuối năm hoặc tới đầu Mùa Xuân. Mà qua tới đầu Mùa Xuân năm tới, bấy giờ nạn thất nghiệp, tỷ số thất nghiệp nó sẽ không gia tăng nữa, mà nó sẽ ngưng lại, và bắt đầu từ đó nạn thất nghiệp, tỷ số thất nghiệp sẽ đi xuống ở một vận tốc chậm chạp theo chiều hướng phát triển kinh tế.

Thanh Quang: Thưa Tiến Sĩ, có một yếu tố thiết yếu tác động đến kinh tế Hoa Kỳ là thị trường chứng khoán. Theo nhận xét của Tiến Sĩ thì diễn biến của hoạt động chứng khoán tại Hoa Kỳ hiện ra sao?

TS Tạ Cự Hải: Hoạt động của chứng khoán Hoa Kỳ trong 6 tháng vừa qua rất là tốt đẹp. Điểm của Down Jones hiện tại là mức 9627, thì trong vòng 6 tháng vừa rồi thị trường chứng khoán của Mỹ đã gia tăng khoảng chừng gần 38%. Đó là dấu hiệu tốt. Tại sao lại là dấu hiệu tốt? Là bởi vì chỉ số của thị trường chứng khoán Mỹ là chỉ dấu của niềm tin của giới tiêu thụ và giới tư bản Mỹ vào hệ thống tài chánh của Hoa Kỳ nói riêng và vào kinh tế Mỹ nói chung. Cho nên khi họ tin tưởng vào hệ thống tài chánh và nền kinh tế của Mỹ thì bấy giờ người ta bắt đầu bỏ tiền ra đầu tư.

Phục hồi chậm

Thanh Quang: Như Tiến Sĩ vừa trình bày thì tình hình khá sáng sủa đó, như vậy thì nói chung kinh tế Mỹ có thể đi về đâu, thưa Tiến Sĩ?

TS Tạ Cự Hải: Kinh tế Mỹ đang trên đường cải thiện. Kinh tế Mỹ trải qua cuộc khủng hoảng, người ta định nghĩa theo hình chữ U, thì cái cạnh đầu tiên của chữ U là tình trạng - giai đoạn rơi tự do của kinh tế Mỹ đã qua rồi. Bây giờ kinh tế Mỹ phần lớn đang nằm ở cạnh đáy của chữ U, tức là đang ổn định và có rất nhiều nơi trên nước Mỹ kinh tế bắt đầu đi lên. Kinh tế Mỹ người ta chia ra, theo Quỹ Dự Trữ Trung Ương, chia ra 12 khu vực khác nhau của kinh tế Mỹ, đặc biệt là về tài chánh, thì trong đó có 11 khu vực đã có dấu hiệu cải thiện và ổn định. Chỉ còn có 1 khu vực đặc biệt ở vùng St. Louis (Missouri) thì cái vùng đó kinh tế tương đối còn đang chậm chạp. Còn 11 vùng còn lại đã ổn định rồi và đang trên đà tiến triển. Cho nên kinh tế Mỹ không còn phải lo ngại về sự suy sụp nữa, mà chỉ quan tâm về sự cải thiện ,vận tốc cải thiện kinh tế Mỹ bây giờ nó chậm hay nhanh mà thôi.

Riêng về nước Việt Nam, nền kinh tế Việt Nam chiụ lệ thuộc rất nhiều vào nền kinh tế Mỹ là bởi vì thị trường chính của Việt Nam bây giờ vẫn là thị trường Hoa Kỳ, do đó tất cả những hàng hóa sản xuất của Việt Nam đến Hoa Kỳ tùy thuộc vào khả năng tiêu thụ của người Mỹ.

TS Tạ Cự Hải

Thanh Quang: Như vậy, vận tốc cải thiện này có thể ra sao ạ?

TS Tạ Cự Hải: Thì câu trả lời là sự cải thiện của kinh tế Mỹ, sự phục hồi kinh tế Mỹ ở vận tốc chậm trong vòng 4 tới 5 năm nữa. Tại sao ở vào vận tốc chậm? Là bởi vì nạn thất nghiệp vẫn còn tiếp tục cho tới đầu Mùa Xuân, do đó nạn thất nghiệp nó vẫn là yếu tố làm trì trệ sự phục hồi kinh tế Mỹ.

Khi nào nạn thất nghiệp giảm xuống ở mức bình thường, khoảng 5% như những năm trước, thì bấy giờ nền kinh tế Mỹ đã thực sự phục hồi ở vận tốc nhanh hơn và tốt đẹp hơn.

Chính vì vậy nạn thất nghiệp phải được giải quyết và khi nạn thất nghiệp đã được giải quyết, tức là dân chúng có công ăn việc làm, và khi có công ăn việc làm thì dân chúng có lợi tức và do đó có tiền để mà tiêu xài.

Khi họ tiêu xài, họ mua sắm hàng hóa thì do đó các hàng hóa phải được sản xuất đầy đủ, tồn kho sẽ bị thấp xuống và cần sản xuất thêm, và do đó các nhà máy, các kinh doanh - xí nghiệp tiếp tục mướn nhân viên để mà mở lại các nhà máy, gia tăng sản xuất, do đó kinh tế được kích thích và nền kinh tế Mỹ được phục hồi nhanh chóng hơn.

Ảnh hưởng đến VN?

Thanh Quang: Có câu hỏi sau cùng liên quan tới Việt Nam, thưa Tiến Sĩ. Nói chung thì những diễn tiến vừa nói có thể ảnh hưởng ra sao tới nền kinh tế - tài chánh của Việt Nam ạ?

TS Tạ Cự Hải: Dạ thưa, nền kinh tế Mỹ và tài chánh Mỹ luôn luôn ảnh hưởng tới hệ thống tài chánh và kinh tế của toàn cầu, đặc biệt trong giai đoạn hiện tại là giai đoạn của high tech, là giai đoạn mà internet đi mọi nơi trên khắp thế giới, do đó Việt Nam cũng không tránh khỏi bị ảnh hưởng bởi sự suy thoái, hoặc là sự phục hồi, hoặc là sự phát triển nhanh của nước Mỹ.

Nó sẽ ảnh hưởng trầm trọng đến sự phục hồi của Châu Âu cũng như Châu Á và các nước khác, đặc biệt là nước Việt Nam. Riêng về nước Việt Nam, nền kinh tế Việt Nam chiụ lệ thuộc rất nhiều vào nền kinh tế Mỹ là bởi vì thị trường chính của Việt Nam bây giờ vẫn là thị trường Hoa Kỳ...

Do đó tất cả những hàng hóa sản xuất của Việt Nam đến Hoa Kỳ tùy thuộc vào khả năng tiêu thụ của người Mỹ. Nếu mà nhìn ở một con đường dài 4-5 năm tới thì kinh tế Mỹ đang cải thiện và do đó kinh tế Việt Nam cũng sẽ cải thiện theo.

Thanh Quang:  Xin cảm ơn Tiến Sĩ Tạ Cự Hải rất nhiều.

TS Tạ Cự Hải: Xin cảm ơn quý vị.