Những diễn tiến mới trong quan hệ Việt–Trung

Mới đây, Trung Quốc đã mạnh mẽ chống lại việc Hà Nội đệ trình bản đăng ký thềm lục địa mở rộng tại Liên Hiệp Quốc vào ngày 7 tháng 5 vừa qua và động thái này ngay sau đó đã bị Việt Nam phản bác.
Mặc Lâm, phóng viên RFA
2009.05.12
NguyenTanDung-WenJiabao-305.jpg Thủ tướng VN Nguyễn Tân Dũng gặp gỡ Thủ tướng TQ Ôn Gia Bảo hôm 17-4-2009, nhân chuyến sang Trung Quốc tham dự Diễn đàn Kinh tế Bác Ngao.
AFP PHOTO/Frederic J. Brown

Hà Ni cũng va công khai đt mua mt s tàu ngm ti tân ca Nga vi s tin bng phân na ngân sách quc phòng hàng năm ca Vit Nam. Điu gì đang xy ra gia bang giao Trung -Vit khi ch cách đây ít lâu Vit Nam vn còn rt dè dt khi nói đến vn đ nhy cm này?

Mc Lâm phng vn ông Dương Danh Dy mt nhà ngoi giao kỳ cu có nhiu chc năm làm vic ti s quán Vit Nam Trung Quc đ biết thêm nhng kinh nghim mà nhà ngoi giao này có được.

Tranh chấp thềm lục địa

Mc Lâm: Thưa ông vào ngày 7 tháng 5 va qua Vit Nam đã đăng ký thm lc đa m rng dù biết rng Trung Quc s chng đi. Xin ông cho biết vic làm này có ý nghĩa như thế nào trong hoàn cnh hin nay?

Ông Dương Danh Dy : Ta báo trước cho Trung Quc biết đy. Tôi nói cho các anh biết là tôi s đăng ký cái này dù các anh có phn đi. Tc là tôi qua đó đ nói vi anh rng thái đ ca chúng ta, nhng nhà lãnh đo ca chúng ta bây gi cũng là cương quyết ri. Chúng ta có th nói là nhng vn đ ln, nhng vn đ nguyên tc là chúng ta không lùi.

Mc Lâm : Vi kinh nghim nhiu năm làm vic trong lĩnh vc ngoi giao ông đã tiếp cn khá nhiu vi Trung Quc, ông có nhn xét gì v cách mà nước này đi phó vi Vit Nam trong nhng năm qua?

Ông Dương Danh Dy : Theo tôi, vn đ ca ta vi Trung Quc, ngoài nhng vn đ bauxite trên lc đa thì bây gi vn đ Bin Đông nó ni lên thành mt vn đ có th nói là nhy cm, gay gt và nó th hin rõ cái quan h hai nước m lnh như thế nào là cũng qua đây nó th hin đy.

Nhưng trong vn đ này thì tôi nghĩ rng Vit Nam chúng ta bây gi không th, nhưng mà mun gii quyết vn đ này (thì) không có cách gì khác là phi da trên sc mnh dân tc. Sc mnh dân tc đây tôi nói là c trong và ngoài nước ch không phi là ch có trong nước đâu. Ngoài nước cũng là sc mnh rt đáng k mà trước đây tôi đã rt chú ý vn đ này nhưng mà gn đây thì người trong nước mi chú ý đến h.

Thế thì đy là sc mnh dân tc và sc mnh ca thi đi. Sc mnh ca thi đi đây tc là cái công khai hoá, cái quc tế hoá, cái đa phương hoá đ tranh th s ng h rng rãi ca nhng người đng tình vi chúng ta.

Mc Lâm : Dư lun cho rng trong thi kỳ chiến tranh Vit Nam, Trung Quc đã vin tr cho min Bc rt nhiu và có l s tr giúp quân s này đã khiến cho Hà Ni t ra quá mm yếu trong khi đàm phán v biên gii gia hai nước, phi không ?

Ông Dương Danh Dy : Bây gi cũng không th kết ti ai được bi vì nó là chuyn lch s ri. Chúng ta có mt s điu ha. Tôi biết rt rõ nhng điu ha này ca ta. Ta có nhng điu ha trong vn đ Bin Đông. Cái ha ca chúng ta lúc đó thì có nhng nguyên nhân là do chúng ta bênh Trung Quc, có nhng nguyên nhân do chúng ta dt, chúng ta không hiu gì c.

Tôi xin nói tht, tôi đã tng đi điu tra biên gii trên b nhiu ln và tôi thy có nhng cái đúng là s ngây ngô kh di, có nhng cái do lúc by gi người ta giúp mình nhưng mà mc đích là đưa hàng hoá sang nhanh chng hn.


(Video: Thanh niên sinh viên Việt Nam biểu tình phản đối Trung Quốc xâm chiếm Hoàng Sa-Trường Sa)

Như tôi nói làm mt con đường đi qua lãnh th ca Trung Quc thì là phi qua đèo cao, thế thì đi vòng chân đi m rng sang ch đường bng phng đi vòng trên đt nước Vit Nam thì đường ô-tô d đi. Lúc không có chuyn thì không sao, nhưng bây gi anh nói đường ca tôi đâu thì đt ca tôi đy.

Thế là mình mt toi my chc hecta tr lên. Làm thế nào được! Đy, lúc đó là trong hoàn cnh thi chiến. Người ta giúp mình, mình chng bao gi nghĩ ti chuyn đó, có th là không nghĩ ra, có th là dt, vân vân. Bây gi mun trách c thế nào thì cũng phi chu thôi.

Ứng phó với Bắc Kinh?

Mc Lâm : Mi đây thì Vit Nam đã chính thc đt hàng mua mt s tim thy đnh ti tân ca Nga. Ông nhn đnh vic này ra sao?

Ông Dương Danh Dy : Phông phi bây gi mi là ln đu. Ta có tên la, ta có máy bay tm xa, ta có tàu ngm b túi, trước nhng cái này ri. Tôi nói tht báo chí Trung Quc h công khai ri, các anh không có đc nên không biết đó thôi.

Báo chí Trung Quc đánh giá lc lượng mình, cho đim rt k : máy báy SU-30, SU-37 ca Nga thế nào, tàu ngm b túi ca Triu Tiên như thế nào, h biết c đy. Tên la tm gn, tm trung ca ta như thế nào, h biết c đy ch không phi không đâu. Thế thì bây gi cái chuyn chúng ta mua 6 tàu ngm ca Nga, như vy đó là nm trong kế hoch.

Chúng ta thì không chy đua vũ trang nhưng mà chúng phi có cái bo v mình. Anh không còn lùi được na. Trên b xong ri thì bây gi trên bin đy. Trên b thì h còn cái bauxite, h cm cái dao găm vào đy. Nhưng mà cái đó các anh bên ngoài theo dõi cũng thy.

Nhân dân mình cnh giác, người già cnh giác, tr cnh giác, cũng là mt mt nhưng mà không đáng ngi, nhưng còn cái bin thì bây gi cái vn đ nó nóng bng ri, không lui được na ri, ch có cách bây gi mình gii quyết như thế nào?

Theo tinh thn ca cha ông mình, khôn ngoan khéo léo da vào sc mnh ca ta, sc mnh trong nước, sc mnh ngoài nước, sc mnh ca thế gii, sc mnh ca dư lun tiến b, vân vân.

Mc Lâm : Ông có nghĩ rng đng thái mua võ khí ti tân ca Vit Nam có làm cho Trung Quc đi đến nhng quyết đnh quân s mà t lâu h vn âm thm ch đi hay không?

Ông Dương Danh Dy : Tôi nghĩ rng trong lúc này phía Trung Quc h chưa làm được cái gì ln đâu. Cho đến tháng 10 sang năm Trung Quc t chc trin lãm quc tế Thượng Hi, cho nên trong giai đon này thì Trung Quc chưa dám làm điu gì ln Bin Đông đâu.

Nhưng mà sau thi đim 2010 tr đi thì chưa biết h làm cái gì đâu. H kinh khng lm ch. Không phi là đùa vi người láng ging này được đâu.

Mc Lâm : Trong khi làm vic vi Trung Quc, ông có nhn xét gì v nhng chiến lược ca h đi vi vn đ biên gii hai nước? Đc bit là biên gii trên b?

Ông Dương Danh Dy : Trong cái chuyn Bin Đông bây gi thì nó li còn gay gt hơn trên b bi vì rõ ràng là trong cái chuyn này thì đây là mt cuc đi đu không cân sc. Trung Quc mnh hơn ta rt nhiu. Thế thì mình bây gi phi có bin pháp khôn ngoan làm thế nào đ mình gi vng được. Chúng ta cũng phi xem li, xem mình như trước đây ch trương công khai như vy đã đúng chưa?

Theo tôi nghĩ bây gi đương giai đon nung nu. Vn đ này hin nay đã tr thành vn đ thi s trong nước. Bây gi trong nước tôi biết là ta tìm được qu n chng t rng ngày xưa đt ca chúng ta gn Bng Tường, cách biên gii bây gi khong hai chc cây s, tc là các c nhà mình cũng mt đt cho Trung Quc, cho nên nhng người bên ngoài c bo rng chúng tôi là hèn, chúng tôi bán nước, chúng tôi không có cái chuyn đó đâu.

Chúng tôi đu vi h (Trung Quc) cũng căng lm ch, nhưng mà trong cái tương quan lc lượng, nht là biên gii trên b, anh nào yếu hơn, anh nào khôn hơn, lc lõi hơn, mình thì yếu hơn li có nhng lúc di kh, có nhng lúc c tin, tt nhiên cái chuyn thua thit là cái điu khó tránh khi. Khó ch không phi d tránh ni lch s đâu!

Mc Lâm : Và cui cùng xin ông mt kết lun v nhng điu mà ông cho là quan trng nht đ người Vit chúng ta dè chng và đi phó vi h?

Ông Dương Danh Dy : Tôi làm vic vi Trung Quc sut t năm 1962 đến năm nay v hưu ri nhưng mà vn c tiếp xúc vi nhng người làm vi Trung Quc là cái anh láng ging nó to, nó kho, nó li tham, nó li xu tính. Mt lm. Lúc hu ngh mình tưởng nó hu ngh nó giúp mình hết sc, nhưng mà nó cũng luôn luôn tìm cách nó thc gy.

Tt nhiên là nhng cái giúp đ ca h vi mình thì mình không bao gi quên. Nó to ln lm! Nhưng mà ngay trong nhng lúc h giúp đ mình to ln nht h vn có ý đ. Có, mà lúc đu mình không đ ý. Cho nên trong cái bui phát biu gn đây tôi có nói như thế này: "Mt tôi đã tng thy thế h cha anh b Trung Quc mang lòng tin ra đ đánh la, thế h tôi cũng có lúc b Trung Quc mang cái lòng tin ra đ đánh la. Tôi hy vng và mong rng thế h sau tôi không mc nhng cái nhược đim đó".

Mc Lâm :  Thưa, mt ln na xin cám ơn ông đã cho phép chúng tôi thc hin cuc phng vn rt đc bit này.

 

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.