Thế nào là đô thị sạch?

Chỉ không lâu sau khi Ủy ban nhân dân thành phố Hà nội phát động toàn dân không vứt rác ra đường phố hồi đầu tháng 10 vừa qua, thì hôm mùng 8 tháng 11, Hà Nội được bầu chọn là một trong 10 thành phố sạch nhất Việt Nam. Vậy người dân Việt Nam nghĩ gì về đô thị của mình? Theo họ thế nào là đô thị sạch?

Tiện đâu vứt đấy

 Ảnh chụp rác thải bừa bãi ở đường phố.
Xử lý rác thải của các thành phố vẫn là vấn đề nan giải. Ảnh chụp rác thải bừa bãi ở đường phố. AFP photo

Khoảng 1 tháng trước thì Hà nội vừa phát động phong trào toàn dân không vứt rác ra đường phố để chuẩn bị cho đại lễ 1,000 năm Thăng Long – Hà Nội vào năm 2010. Và đây là điều mà một người dân Hà nội nói về thành phố mình:

Hoặc là ở chỗ chị ở khu dân cư thì người ta không vứt trước cửa thì người ta ra ngoài tiện đâu vứt đấy. Tiện góc nào thì người ta vứt đấy.

Chị Vũ Khánh Tâm, Hà Nội

“Người ta cứ tiện đâu vứt đấy, nhiều khi là vứt ngay ra bên ngoài cửa nhà. Biết làm thế nào được, người ta cứ nghĩ là cứ sạch trong nhà là được, cứ vứt ra ngoài đường, ngoài cửa ấy. Hoặc là ở chỗ chị ở khu dân cư thì người ta không vứt trước cửa thì người ta ra ngoài tiện đâu vứt đấy. Tiện góc nào thì người ta vứt đấy.”

Đó là lời của chị Vũ Khánh Tâm, hiện đang cư trú tại khu Liễu Giai, Hà Nội.

Ô nhiễm bụi

Trong một báo cáo gần đây của Viện khoa học khí tượng thủy văn và môi trường, thì tại Hà Nội, nồng độ các chất ô nhiễm ở các khu công nghiệp, các trục đường giao thông hầu như đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép, ví dụ như bụi thì vượt quá từ 2 đến 4 lần. Mỗi năm Hà Nội phải tiếp nhận khoảng 80,000 tấn bụi, khói, chưa kể các khí độc khác như oxit sunfuric và oxit cacbonic. Các nhà khoa học cảnh báo là tình trạng ô nhiễm môi trường không khí do bụi trên địa bàn thành phố Hà Nội đang ở mức ‘báo động đỏ’.

Cũng theo một báo cáo của ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội thì chất lượng môi trường các sông, hồ, nhất là 4 sông thoát nước chính của thủ đô là sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, sông Lừ, sông Sét cũng đang trong báo động đỏ, bị ô nhiễm bởi các chất hữu cơ, vô cơ, vi sinh vật, chất rắn lơ lửng, dầu mỡ. Một số nơi nước có màu đen, bốc mùi hôi thối, đặc biệt là vào mùa khô.

12 tiêu chí của Hiệp hội

Tuy nhiên, khi trả lời câu hỏi của phóng viên báo Lao Động là dựa trên tiêu chí nào Hiệp hội các đô thị Việt Nam đưa ra xếp hạng đô thị sạch nhất, ông Nguyễn Ninh Thực, Phó tổng thư ký hiệp hội nói là Hiệp hội dựa vào 12 tiêu chí, trong đó có tiêu chí về đường phố được quét dọn sạch sẽ, toàn dân không đổ rác ra đường, tỷ lệ thu gom và vận chuyển rác khỏi nội thành, số thùng rác đặt nơi công cộng, tỷ lệ đường nội thành được rải nhựa và bê tông hóa. Trong số các tiêu chí bình xét thì không có tiêu chuẩn về ô nhiễm nước và không khí. Lý do mà ông đưa ra là vì không có đủ phương tiện quan trắc đo đếm tại các thành phố nhỏ.

Chả lẽ cả đất nước này có cái thủ đô mà không được liệt vào danh sách sạch à?

Anh Lê Ngọc Anh, Đà Nẳng

TP Đà Nẳng và HCM sạch hơn

Người dân trong nước vẫn chưa bằng lòng với những lời giải thích đó của người đại diện Hiệp hội các Đô thị Việt Nam.

Một người dân sống ở thành phố Đà Nẵng, một trong 3 thành phố lớn nhất Việt Nam, và không được nằm trong danh sách top 10 thành phố sạch nhất, anh Lê Ngọc Anh nói:

“1 trong 10 thành phố thì cố ghép vào cũng được chứ chả nhẽ thủ đô lại không sạch?Chả lẽ cả đất nước này có cái thủ đô mà không được liệt vào danh sách sạch à?”

Anh Ánh cho rằng thành phố của mình xứng đáng được vào top 10 hơn thành phố Hà Nội vì đường phố không có rác rưởi như ở Hà nội, không bị ngập lụt mỗi khi mưa lớn như ở Hà Nội, đó là chưa kể các ô nhiễm về khí và chất thải từ các nhà máy cũng ít hơn so với Hà Nội.

Anh Nguyễn Thanh Quang, một người dân thành phố Hồ Chí Minh, cũng vừa đi thăm quan Hà Nội về thì nói như sau:

“Theo em thấy nếu mà tính trên tỷ lệ thì trong Sài Gòn sạch hơn tại vì tuy nó không có lô cốt nhưng mà đường xá rất là bụi, mà rác cũng nhiều nữa. Còn thành phố mình, đường xá do lô cốt, đào đường nhiều, xe đi chứ thực chất nếu không có cái đó thì nó cũng không bụi lắm đâu. Nếu em chưa ra thì em thấy Sài Gòn cũng không sạch đâu, nhưng mà ra rồi thì em thấy Sài Gòn còn sạch hơn Hà Nội. Em thấy hơi lấy làm lạ, trước khi bình chọn thì trong báo đài cũng nói là thói quen của Hà Nội là xả rác, em chỉ thấy buồn cười thế thôi.”

Nếu em chưa ra thì em thấy Sài Gòn cũng không sạch đâu, nhưng mà ra rồi thì em thấy Sài Gòn còn sạch hơn Hà Nội.

Anh Nguyễn Thanh Quang, TPHCM

Khi được biết thành phố Hồ Chí Minh cũng không được nằm trong danh sách top 10 thành phố sạch nhất nước, anh Quang tỏ ra ngạc nhiên:

“Cũng ngạc nhiên chứ, vì Sài Gòn là thành phố lớn nhất nước mà không được xếp vô bầu chọn thì cũng hơi có vấn đề nào đó. Nói chung tiêu chuẩn xếp hạng thì em không biết tiêu chuẩn nào, nhưng mà nếu tính dơ thì ở đâu cũng dơ như nhau thôi, đâu cũng vậy thôi. Nhưng mà phải có sự so sánh bình chọn của người dân chứ sao tự nhiên có tiêu chuẩn đó được.”

Ông Nguyễn Ninh Thực nói rằng người dân thường thì chỉ nhìn thấy được một vài tiêu chí trong số 12 tiêu chí. Nhưng khi bình xét, Hiệp hội phải đánh giá trên cả 12 tiêu chí. Hiệp hội thừa nhận đây chỉ là chọn ‘đô thị sạch nhất trong những anh bẩn’ và chủ yếu để động viên và tạo phong trào thi đua là chính chứ không để so sánh với các thành phố sạch trên thế giới.