Hành động bạo lực
Hôm nay, thứ tư, Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc sửa soạn nhóm họp để thảo luận vụ Israel tấn công đoàn tàu chở hàng hóa tiếp tế cho dải Gaza thuộc Palestine, cùng 700 người Ả Rập và người châu Âu trên đó.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ Canada vội vàng trở về nước, hủy bỏ chuyến đi quan trọng sang Hoa Kỳ để họp thượng đỉnh với Tổng thống Barack Obama nhằm hàn gắn mối quan hệ rạn nứt giữa hai nước.
Từ hai hôm nay khối Ả Rập và châu Âu mạnh mẽ lên tiếng đả kích Israel về hành động bạo lực này, làm thiệt mạng từ 10 đến 19 người, mấy chục người khác bị thương.
Đoàn tàu 6 chiếc nhắm tới Gaza, tiến qua hải phận quốc tế ngoài khơi Israel. Ba chiếc mang cờ hiệu Thổ nhĩ Kỳ. Tàu lớn nhất chở 600 người, hai tàu kia chở hằng trăm tấn hàng hóa cứu trợ, còn lại là hai tàu mang cờ Hy Lạp và một mang cờ Mỹ, chở khoảng 100 người.
Lúc gần 5 giờ sáng thứ hai, đến hải phận quốc tế cách hải phận Israel hơn 100km, thì tàu tuần của Israel chặn lại. Biệt kích Israel từ trực thăng được thả xuống các tàu. Phía những người Ả Rập trên chiếc tàu khách lớn nhất nói là vừa chạm boong tàu là binh sĩ Israel đã nổ súng, gây thiệt mạng 19 người, 36 người khác bị thương. Một đoạn vidéo do hành khách người Ả Rập quay được trên chiếc tàu này cho thấy bịệt kích trong quân phục tác chiến màu đen xung đột với hành khách, và hình ảnh hành khách săn sóc những người nằm la liệt trên boong.
Phía Israel tường thuật diễn tiến không giống như vậy. Các sĩ quan và một số biệt kich tham dự sự kiện này nói với báo chí là họ chỉ phản ứng bằng hỏa lực khi bị hành khách Ả Rập tấn công trước bằng dao, gậy và có cả tiếng súng. Một binh sĩ kể lại là anh ta vừa đặt chân xuống boong tàu là bị nhiều người xúm lại đánh bằng cây sắt và dao, đôi lúc nghe có cả tiếng súng bắn về hướng lính Israel. Binh sĩ này nói là khoảng 30 người, tất cả đều nói tiếng Ả Rập, xông vào tấn công lính Israel, đánh và giựt súng của họ. Có mấy binh sĩ bị quăng từ boong tàu trên cao xuống boong ở dưới, và phải nhảy xuống biển thoát thân.
Phát ngôn viên quân sự của Israel Aviral Leibovich họp báo xác nhận nhiều chi tiết, nói rằng binh sĩ bị tấn công bằng gậy kim khí và dao nhọn, có tiếng súng nhỏ nữa:
Truyền hình Ả Rập và Israel lúc sáng qua đều nói 19 người thiệt mạng, nhưng con số được kiểm chứng lại vào buổi chiều và Israel cải chính, nói chỉ có 10 người chết. Những người Ả Rập bị thương được đưa đi nhiều bệnh viện của Israel, và ba chiếc tàu bị kéo vào cảng Ashdod của Israel. Viên chức Israel xác nhận là hàng hóa sẽ được dỡ khỏi tàu để chuyển bằng đường bộ vào Gaza. Tất nhiên là Israel sẽ phải kiểm soát trước xem có vũ khí hay chất nổ trong đó không.
Một sĩ quan cao cấp của Israel nói với báo chí là họ đã dự định gặp những người trên đoàn tàu với ý định hòa bình, không phải để sử dụng vũ lực, nhưng người Ả Rập đã chuẩn bị trước để tấn công các binh sĩ Israel. Phía Ả Rập nói ý định hòa bình gì mà lại có sẵn biệt kích để thi hành.
Tình huống nguy hiểm?
Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel nói rằng bạo lực chỉ xày ra trên chiếc tàu khách chở người Thổ nhĩ Kỳ, và tư lệnh hải quân Israel nói rằng binh sĩ của ông đã hành động với sự kiềm chế tối đa trong một tình huống vô cùng nguy hiểm.
Văn phòng Thủ tướng Israel ra thông cáo nói Thủ tướng Benjamin Netanyahu hoàn toàn ủng hộ quân đội Israel trong vụ này.
Khối Ả Rập đồng loạt đả kích Israel dữ dội, nhiều nước châu Âu cũng lên tiếng chỉ trích.
Thổ nhĩ kỳ triệu đại sứ tại Israel về nước, hủy bỏ 3 cuộc tập trận chung sắp tới với Israel, đòi Liên Hiệp Quốc họp khẩn về vụ này, cảnh cáo rằng vụ tấn công sẽ mang lại hậu quả không thể hàn gắn cho nền bang giao hai nước. Hằng chục ngàn người Thổ nhĩ kỳ biểu tình lớn trước tòa đại sứ Israel, trước hàng rào cảnh sát dàn quân ngăn cản.
Thứ trưởng ngoại giao Israel họp báo, tuyên bố đoàn tàu có hành động khiêu khích và nguỵ trang chở hàng tiếp viện cho lực lượng Hamas, là thành phần khủng bố.
Những quốc gia thuộc Liên Hiệp châu Âu gồm Tây ban Nha, Pháp, Thuỵ Điển, Ha Uy, Đan mạch, Áo và Hy lạp triệu đại sứ Israel đến để Israel giải thích về biến cố này. Các đại sứ của các nước thuộc Liên Hiệp châu Âu họp khẩn.
Bộ ngoại giao Nga ra tuyên cáo mạnh mẽ lên án Israel. Thông cáo viết: Matxcơva lên án và bày tỏ mối quan tâm sâu sắc, điều rõ ràng là sử dụng vũ khí chống lại người dân sự và bắt giữ tàu bè trong vùng biển quốc tế của chung, không có một căn bản pháp lý nào, là sự vi phạm thô bạo luật quốc tế.
Hoa Kỳ lên tiếng lấy làm tiếc về sự kiện ấy, nói là đang điều tra để tìm hiểu thêm. Tổng thống Pháp lên án Israel sử dụng vũ lực quá đáng, Đức Giáo Hoàng cũng lên án tương tự. Ngoại trưởng Đức nói nước Đức quan tâm sâu xa về vụ này. Hy lạp rút khỏi cuộc tập trận chung. Ngoại trưởng Anh ngỏ ý than tiếc về thiệt hại nhân mạng, họp báo tuyên bố rằng ông đã khuyên người Anh không nên đi chuyến này, nhưng dù sao Israel cũng phải tự kềm chế, tuân thủ luật lệ quốc tế.
Những nước thân Israel như Ai Cập và Li Băng đều mạnh mẽ lên án Israel. Người Libăng biểu tình lớn chống Israel. Kuwait kêu gọi Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc họp khẩn để buộc Israel bảo đảm an toàn cho 16 người Kuwait có mặt trong đoàn tàu cứu trợ. Nội các Kuwait đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp sau khi có tin 16 người Kuwait bị Israel giam tù sau khi tấn công đoàn tàu. Chủ tịch Hạ viện cùng nhiều dân biểu Kuwait lên án Israel nặng nề.
Iran gọi đó là hành động vô nhân đạo, kêu gọi toàn thế giới đoạn giao với Israel.
Tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập Amr Moussa gọi đó là một tội ác. Tổng thống Mahmud Abbas của Palestine công bố ba ngày để tang cho vụ tàn sát.