Ban Việt Ngữ chúng tôi xin chọn một số câu hỏi được nhiều người đặt ra nhất và hy vọng có được câu trả lời tạm, trong khi chờ đợi câu trả lời chính thức từ Tổng Thống kiêm Tổng Tư Lệnh Quân Đội Hoa Kỳ.
Tăng quân
H ỏi: Bao nhiêu binh sĩ đang có m ặt ở Afghanistan?
Đáp: Hiện đã có gần 110,000 binh sĩ tham gia trong lực lượng quân sự đa quốc, trong đó có 68,000 binh sĩ Hoa Kỳ. Với lực lượng quân đội Mỹ, gần một nửa được đưa sang chiến trường sau ngày ông Obama tuyên thệ nhậm chức, trong đó có số lượng quân được quyết định ở những tháng cuối cùng của Tổng Thống George W. Bush, và 21,000 binh sĩ ông Obama quyết định hồi đầu năm nay.
H ỏi: Bao nhiêu binh sĩ s ẽ đ ược ông Obama tăng c ường cho Afghanistan?
Đáp: Theo những nguồn tin khác nhau, tối nay ông Obama sẽ loan báo đưa thêm tối đa 34,000 binh sĩ sang Afghanistan. Với số quân tăng cường này, tổng số quân nhân các nước hiện diện ở chiến trường sẽ lên đến gần 150,000 người, tức bằng lượng binh sĩ ông Bush đưa sang tham chiến ở Iraq khi tình hình an ninh quốc gia Trung Đông này đang gặp khó khăn.
Chiến lược mới
H ỏi: L ượng quân tăng c ường s ẽ đ ược s ử d ụng nh ư th ế nào?
Đáp: Theo kế hoạch hành quân của Đại Tướng Stanley McChrystal, các đơn vị tăng cường sẽ hoạt động ở những thành phố đông dân, ngoài trừ khoảng 9,000 binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến được đưa thẳng tới Kunar và Nuristan ở vùng biên giới Afghanistan-Pakistan, là nơi Taliban và Al-queda đang ẩn núp.
Các viên chức quốc phòng Hoa Kỳ cho biết các thành phốở miền Nam Afghanistan sẽ được coi là trọng tâm của chiến lược mới, đặc biệt tại thành phố Kandahar. Đây là thành phố đông dân thứ nhì của Afghanistan, và cũng là nơi tin tình báo nói quân Taliban đang hoạt động mạnh nhất.
Trong một buổi điều trần trước Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện, Đại Tướng McChrystal từng nói giữ vững được Kandahar cũng có nghĩa là sẽ giữ được yên ổn cho thành phố Helmand nằm ngay bên cạnh.
H ỏi: Ở các khu v ực khác thì sao?
Đáp: Ở miền Đông Afghanistan, quân đội Hoa Kỳ sẽ mở một mặt trận quy mô tại Khost, Paktia và Paktika. Riêng tại miền Tây, các cuộc hành quân ở Farah, Heart và Badghis cũng đã được bàn thảo tới.
Đây là khu vực hiện đang được bảo vệ bởi binh sĩ NATO, thành ra có tin nói rằng Washington không tăng cường thêm quân vào các thành phố này, nhưng sẽ gửi lực lượng đặc biệt và các đơn vị phản ứng nhanh đến trợ giúp.
H ỏi: Còn binh sĩ Afghanistan thì sao?
Đáp: Sau khi ông Obama đọc diễn văn, Hoa Kỳ sẽ đưa 1,000 binh sĩ sang giúp huấn luyện cho quân đội Afghanistan. Trong báo cáo Đại Tướng McCrystal gửi Tổng Thống Obama hồi tháng Tám vừa rồi có nói đến việc phải gia tăng huấn luyện cho binh sĩ và cảnh sát Afghanistan, để dần dần trao trách nhiệm bảo vệ an ninh lãnh thổ lại cho các binh sĩ đại phương.
Chính phủ Hoa Kỳ hy vọng NATO tham gia vào chương trình. Thứ Hai vừa rồi khi nói chuyện với Tổng Thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ Tướng Anh Gordon Brown, ông Obama có nhắc lại lời yêu cầu này. Tuần trước, Bộ Tư Lệnh Quân Sự Đa Quốc đã mở thêm một trung tâm huấn luyện dành cho NATO ngay tại thủ đô Kabul.
30 tỷ/năm
H ỏi: Phí t ổn tăng quân thì sao?
Đáp: Theo các viên chức quốc phòng Mỹ, cứ đưa mỗi binh sĩ sang Afghanistan tham chiến sẽ tốn 1 triệu dollars một năm. Nếu ông Obama quyết định đưa 30,000 thêm quân, chí phí sẽ tăng thêm 30 tỷ/năm.
H ỏi: Bao gi ờ l ực l ượng tăng c ường s ẽ lên đ ường?
Đáp: Sớm nhất là vào năm tới, và có thể kéo dài cho đến năm 2011.
H ỏi: T ại sao lâu v ậy?
Đáp: Các viên chức quốc phòng nói dự tính cứ mỗi 3 tháng sẽ đưa một trung đoàn sang Afghanistan. Kế hoạch này sẽ được ông Obama trình bày chi tiết hơn tối hôm nay.
H ỏi: Kế hoạch rút quân thì sao? Bao giờ sẽ khởi đầu?
Đáp: Phải đợi đến tối nay mới có câu trả lời từ chính ông Obama. Trước đây, ông Obama từng tuyên bố muốn giải quyết cuộc chiến trước ngày rời Nhà Trắng, đồng thời cũng nhiều lần nói Hoa Kỳ không thể mãi mãi hiện diện ở Afghanistan được.
Những dấu hiệu đó cho thấy sớm muộn gì binh sĩ Mỹ cũng sẽ rời chiến trường để về nước. Nhưng theo thông tấn xã Reuters, các tướng lãnh đang điều khiển chiến trường chỉ muốn rút quân sau khi có những dấu hiện thành công, chẳng hạn như các vụ đánh phá của Taliban giảm bớt.
Dư luận nghĩ gì?
H ỏi: Dân chúng M ỹ nghĩ gì v ề quy ết đ ịnh tăng quân?
Đáp: Cuộc thăm dò mới nhất cho thấy 47% ủng hộ, 46% nghĩ Hoa Kỳ nên rời khỏi Afghanistan trong thời hạn sớm nhất.
H ỏi: Qu ốc H ội M ỹ nghĩ sao?
Đáp: Phía đảng Cộng Hòa hài lòng, nhưng chỉ trích việc ông Obama mất 3 tháng mới quyết định tăng quân.
Phe Dân Chủ không ủng hộ nhiều, đưa ra ít nghất 3 lý do: thứ nhất, có gì đảm bảo thêm quân là sẽ đạt được thành công? Thứ hai: tốn phí cho chiến tranh quá nhiều, trong lúc chính phủ không có ngân sách cho các chương trình nội địa.
Và thứ ba là cách đây 2 năm nhờ sựủng hộ của dân chúng Mỹ vào lập trường chấm dứt chiến tranh của phía Dân Chủ đưa ra, nên đảng Dân Chủ giữ khối đa sốở Thượng Viện và Hạ Viện.
Quyết định đưa thêm quân khiến một số chiến lược gia Dân Chủ lo ngại Đảng sẽ bị mất phiếu ở cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra vào cuối năm tới.