Các thành viên thuộc Hiệp Hội Các Quốc gia Đông Nam Á- ASEAN xem việc Trung Quốc cho bố trí hệ thống vũ khí tại các đảo nhân tạo lập nên ở khu vực Biển Đông là rất đáng quan ngại và muốn ngăn chặn biện pháp quân sự hóa, đồng thời thúc giục đối thoại nhằm chấm dứt leo thang những diễn tiến gần đây tại khu vực biển tranh chấp này.
Bộ trưởng ngoại giao Philippines, ông Perfecto Yasay hôm nay cho biết như vừa nêu nhắc lại sự nhất trí của những người tương nhiệm ASEAN tại hội nghị hẹp diễn ra trên đảo Boracay của Philippines.
Mặc dù ông bộ trưởng ngoại giao nước chủ nhà không nêu rõ những diễn biến nào gây nên quan ngại nhưng ông Perfecto Yasay nhắc lại mong muốn của khối ASEAN là Trung Quốc và Hoa Kỳ bảo đảm hòa bình và ổn định cho khu vực Biển Đông.
Hiện Philippines là nước chủ tịch luân phiên khối ASEAN năm nay. Nhiều hội nghị của khối sẽ được tổ chức ở nước này. Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng là những nước ngoài tham dự nhiều cuộc họp của ASEAN.
Đối với chính sách ngoại giao của tân chính phủ Hoa Kỳ dưới thời của tổng thống Donald Trump, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN cũng bày tỏ hy vọng Nhà Trắng trong vài tháng tới đưa ra một bức tranh cụ thể và rõ hơn, đặc biệt về quan hệ với Trung Quốc.
Điều này cũng được bộ trưởng ngoại giao Philippines Perfecto Yasay cho báo giới biết trong ngày hôm nay.
Căng thẳng giữa hai cường quốc Hoa Kỳ và Trung Quốc về vấn đề mậu dịch cũng như về ảnh hưởng đối với những vùng trên thế giới khi ông Donald Trump tham gia tranh cử cũng như khi thắng cử và nhậm chức tổng thống Mỹ tạo nên quan ngại Khu vực Biển Đông có thể trở thành điểm nóng bùng phát xung đột.
Về biện pháp cho vấn đề tranh chấp lãnh hải tại Biển Đông, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cũng cho biết khối ASEAN muốn có bộ khung các qui tắc ứng xử với Trung Quốc mà khối này có thể hoàn tất vào khoảng tháng sáu năm nay.
Tuy nhiên cũng theo ngoại trưởng Philippines thì kể từ năm 2002 khi ý tưởng về một bộ qui tắc ứng xử mang tính ràng buộc về mặt pháp lý được nêu ra cho đến nay vẫn chẳng có mấy tiến bộ.