Hoa Kỳ sẽ đoàn kết với các nước đồng minh để đảm bảo quyền tự do hàng hải được tôn trọng ở Biển Đông, nơi đang diễn ra cuộc tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á.
Đó là nội dung lời phát biểu được Ngoại Trưởng Mỹ John Kerry đưa ra trong bài nói chuyện đọc tại trường Đại Học Kỹ Thuật ở New Delhi, Ấn Độ.
Theo lời Ngoại Trưởng Mỹ, mặc dù Washington không liên quan đến cuộc tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, nhưng chính phủ Hoa Kỳ luôn luôn bảo vệ quyền tự do hàng hải, và kết hợp chung với các nước đồng minh để quyền này được tôn trọng theo đúng luật pháp quốc tế.
Ngoại Trưởng Mỹ cũng nói rằng cả hai chính phủ Phi và Trung QUốc phải tôn trọng phán quyết mà Tòa Trọng Tài Quốc Tế mới đưa ra hôm 12 tháng Bảy vừa rồi, nhấn mạnh phán quyết đó có giá trị pháp lý đối với cả Phi lẫn Trung Quốc.
Phán quyết này nói rõ Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử lẫn pháp lý ở vùng biển mà Bắc Kinh tự nhận thuộc về họ. Vùng biển mà Bắc Kinh tự khoanh thường được gọi là vùng 9 đoạn hoặc vùng lưỡi bò.
Trước khi phán quyết được công bố, Bắc Kinh nhiều lần lên tiếng nói rằng Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế không có thẩm quyền, và Bắc Kinh không công nhận bất cứ phán quyết nào mà Tòa đưa ra, đồng thời chỉ trích một số nước cố tình can thiệp vào chuyện Biển Đông để trục lợi.
Lời chỉ trích này được xem là nhắm vào Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc và Ấn, những quốc gia đang hợp tác với nhau để ngăn chận sức bành trướng quân sự của Trung Quốc.
Cũng trong bài nói chuyện ở New Delhi, Ngoại Trưởng Hoa Kỳ John Kerry cũng cho hay Washington ủng hộ tất cả những nỗ lực muốn giải quyết cuộc tranh chấp bằng luật pháp, đàm phán ngoại giao, ôn hòa, kêu gọi các nước liên quan đừng có những hành động khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn, nhấn mạnh chiến tranh không phải là giải pháp để giải quyết vấn đề.
Điều Ngoại Trưởng Mỹ nói tới tương tự như điều Chủ tịch nước Việt Nam, ông Trần Đại Quang đưa ra ngày hôm qua tại Singapore, đại ý cho rằng nếu chiến tranh nổ ra trên biển Đông thì bên nào cũng bị thua thiệt.
Lên tiếng với các nhà ngoại giao, chuyên gia, và sinh viên tại một cuộc hội thảo được Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak của Singapore tổ chức, ông Trần Đại Quang nói rằng biển Đông là con đường giao thương thương mại của thế giới, nhưng những diễn biến đáng ngại gần đây đang đe dọa an ninh khu vực, đe dọa tự do hàng hải và hàng không.
Ông Trần Đại Quang không nhắc đến tên cụ thể một quốc gia nào gây ra điều mà ông gọi là những diễn biến đáng ngại, nhưng xin nhắc lại là trong thời gian hơn một năm nay, Trung quốc đã gấp rút cải tạo các bãi cạn mà họ chiếm giữ ở quần đảo Trường sa thành đảo nhân tạo.
Đồng thời với việc xây các đảo nhân tạo đó, Bắc Kinh cũng xây các đường băng và những công trình kiên cố khác trên đó mà giới quan sát cho là nhằm tạo mọi điều kiện cho họ khống chế biển Đông.
Hôm thứ Ba vừa rồi, bản tuyên bố chung của hai chính phủ Hoa Kỳ và Ấn Độ có nói đến tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Bản tuyên bố cũng kêu gọi các quốc gia can dự đến vụ tranh chấp chủ quyền phải tự chế, đừng có hành động khiến tình hình rối ren hơn, ảnh hưởng bất lợi cho hòa bình và ổn định của khu vực.
Sau Ấn Độ, Ngoại trưởng Hoa Kỳ sẽ sang Bắc Kinh, và cùng với Tổng Thống Barack Obama dự thượng đỉnh G-20 ở Hàng Châu, và sau đó dự Thượng Đỉnh Đông Á tổ chức ở thủ đô Vientaine của Lào.