Hội Hồng Thập Tự hay Hội Chữ Thập Đỏ là tổ chức quốc tế uy tín và tầm cỡ thề giới, có văn phòng hoạt động gần như hầu hết các quốc gia năm châu.
Chương trình Tái Hợp Gia Đình
Tại Hoa Kỳ, Hội Chữ Thập Đỏ có 500 chi nhánh trên toàn quốc với những công tác nhân đạo và xã hội như trợ giúp y tế hay ủy lạo nạn nhân thiên tai. Tuy nhiên một hoạt động tương đối ít được biết tới, chương trình Tái Hợp Gia Đình, mà qua đó một số gia đình Việt Nam lạc mất nhau trên đường di tản sau 30 tháng Tư 1975 đã tìm lại người thân trong niềm vui và hạnh phúc.
Chương trình Tái Hợp Gia Đình của Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ có tất cả hai mươi đại diện tại mỗi vùng trên toàn quốc, hầu hết là tình nguyện viên, trong đó một nữ doanh nhân người Mỹ gốc Việt ở Silicon Valley Thung Lũng Hoa Vàng, California, cô Trương Tiến Thu Thủy, đang làm chủ tịch ủy ban hoặc chương trình Tái Hợp Gia Đình này:
Hội Chữ Thập Đỏ chia ra hai chương trình, một cho thế giới và một cho toàn quốc. Restoring Family Links là một chương trình quốc tế, dịch ra là Tái Hợp Gia Đình tại nếu dịch đoàn tụ thì có nhiều người lộn với chương trình ODP( ra đi trong vòng trật tự ) hay là gì khác.
Là một trong khoảng 20 thành viên, Thủy đại diện cho vùng Bay Erea West Region nghĩa là nguyên Cali rồi Oregon và Seattle vân vân…Ban đầu Thủy cũng hơi bỡ ngỡ chẳng biết làm gì nhiều. Khi họ hỏi là họ chỉ muốn tất cả thành viên trong ủy ban quốc tế này làm gì để cho mội người biết đến chương trình tại vì dù là người Mỹ biết về Hội Chữ Thập Đỏ thì họ cũng không biết về chương trình này. Thủy mới cho vài ý kiến và sau đó họ bầu cho Thủy làm chair person chủ tịch ủy ban này.
Đó là lý do mà từ năm 2013, cô Trương Tiến Thuy Thủy đã xuất hiện khá nhiều trên báo đài tiếng Việt để quảng bá cho công việc của Chương Trình Tái Hợp Gia Đình mà cô nghĩ vô cùng quan trọng, ít nhất đối với bản thân cô nói riêng và có thể nhiều gia đình người Việt nói chung ở trong và ngoài nước.
Hội Chữ Thập Đỏ chia ra hai chương trình, một cho thế giới và một cho toàn quốc. Restoring Family Links là một chương trình quốc tế, dịch ra là Tái Hợp Gia Đình tại nếu dịch đoàn tụ thì có nhiều người lộn với chương trình ODP( ra đi trong vòng trật tự ) hay là gì khác
cô Trương Tiến Thu Thủy
Đúng ngày 30 tháng Tư năm 1975 gia đình Thủy rời Việt Nam từ đảo Phú Quốc, lúc đó có mẹ Thủy và 5 người con, Thủy là con thứ hai. Khi đi thì người anh lớn là 14, Thủy 13, xong rồi một đứa em 12, một đứa 10 tuổi và một đứa 8 tuổi.
Khi đó, Thu Thủy thuật lại, ba của cô đang ở Sài Gòn nên cả nhà không rõ ông có rời Việt Nam được hay không. Rất may khi chiếc thuyền bé bỏng, do mẹ cô mướn một ngư dân chở ra khơi, được một chiếc tàu lớn vớt đưa về đảo Guam là nơi làn sóng người Việt di tản đổ về từ tháng Tư năm 1975.
Ở Guam vài tháng, cả nhà được chuyển về Hoa kỳ, vào trại tị nạn Fort Chaffee thuộc tiểu bang Arkansas:
Khi vô ttrại tị nạn Fort Chaffee thì gia đình Thủy có lên Hội Chữ Thập Đỏ để ghi danh đi tìm bố Thủy. Không biết lúc đó bố Thủy từ Sai Gòn không biết có đi được hay không.
Sau một thời gian chờ đợi, mẹ con cô Trương Tiến Thu Thủy được Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ báo cho biết bố cô cũng đã chạy thoát trên đường vượt biển nhưng tấp vào đảo Wake:
Đảo Wake nhỏ hơn đảo Guam, cũng nằm ở Thái Bình Dương gần đảo Guam. Bố Thủy cũng ghi danh vào Hội Hồng Thập Tự để tìm thân nhân. Vì hai bên ghi danh vào Hội Chữ Thập Đỏ mà hội mới giúp cho gia đình bị chia cách liên lạc được với nhau. Khoảng ba bốn tháng gì đó thì bố Thủy được chuyển từ đảo Wake đến Fort Chaffee, gia đình mẹ con Thủy nới đoàn tụ lại với bố Thủy được.
Từ trại tị nạn Fort Chaffee, gia đình Thu Thủy, khi đó đã toàn vẹn, được một nhà thờ bảo trợ về thành phố Berkeley vùng Vịnh California. Cô Trương Tiến Thu Thủy đi học, tốt nghiệp đại học Berkeley, sau này ra làm việc rồi thành lập một công ty điện tử ở địa phương. Năm 2012, khi được giới thiệu vào chương trình Tái Hợp Gia Đình, cô đã sốt sắng tham gia rồi nhận thức được rằng sự giúp đỡ của Hội Chữ Thập Đỏ để cả nhà được tái hợp với bố là kỷ niệm đã ăn sâu vào tiềm thức của một cô bé di tản 13 tuổi hồi 39 năm trước từ lúc nào không biết:
Thực ra khi tình nguyện vào Hội Chữ Thập Đỏ Thủy chỉ nhớ là Hội Chữ Thập Đỏ ngày xưa giúp gia đình Thủy đoàn tụ, nhưng mà Thủy không nhớ tên của chương trình đó. Khi họ mời Thủy vô Thủy chỉ nghĩ mình sẽ giúp những gì có thể giúp được trong cộng đồng nói chung tất cả ở vùng Vịnh này.
Thực ra khi tình nguyện vào Hội Chữ Thập Đỏ Thủy chỉ nhớ là Hội Chữ Thập Đỏ ngày xưa giúp gia đình Thủy đoàn tụ, nhưng mà Thủy không nhớ tên của chương trình đó. Khi họ mời Thủy vô Thủy chỉ nghĩ mình sẽ giúp những gì có thể giúp được trong cộng đồng nói chung tất cả ở vùng Vịnh này
cô Trần Tiến Thuy Thủy
....Thực ra khi tình nguyện vào Hội Chữ Thập Đỏ Thủy chỉ nhớ là Hội Chữ Thập Đỏ ngày xưa giúp gia đình Thủy đoàn tụ, nhưng mà Thủy không nhớ tên của chương trình đó. Khi họ mời Thủy vô Thủy chỉ nghĩ mình sẽ giúp những gì có thể giúp được trong cộng đồng nói chung tất cả ở vùng Vịnh này.
Đến khi mà Thủy vô thì Thủy muốn tham gia để kể cho họ biết là Thủy cũng mang ơn Hội Chữ Thập Đỏ Mỹ nên Thủy muốn có một cơ hội trả ơn.
Chương trình tìm kiếm người thân hoàn toàn miễn phí
Mặt khác, vẫn lời cô Trương Tiến Thu Thủy, chương trình Tái Hợp Gia Đình này hoàn toàn miễn phí nhưng có phần khác hơn thời cô đi tị nạn, là bây giờ Hội Chữ Thập Đỏ chỉ giúp tìm kiếm rồi nối kết những gia đình ly tán vì chiến tranh, thiên tai hoặc những hoàn cảnh khẩn trương nào đó lại với nhau chứ không cung cấp phương tiện di chuyển hay chuyên chở cho những người được tìm thấy:
Khi giúp các gia đình chia cách tái hợp lại với nhau là chỉ để nối kết thôi, để người này biết người kia, người bà con thân nhân của mình bị thất lạc đó, hiện nay đang ở đâu để liên lạc, chứ không phải họ giúp để mang người thân nhân bên này đến với người thân nhân bên kia.
Cũng từ năm 2012, hai người Việt Nam ở Mỹ nhờ chương trình Tái Hợp Gia Đình của Hội Chữ Thấp Đỏ Hoa Kỳ mà đã tìm lại được người thân lưu lạc ở Việt Nam sau năm 1975.
Trên nguyên tắc, và lý do tế nhị, cũng như theo yêu cầu của cô Trương Tiến Thu Thủy chủ tịch Ủy Ban Tái Hợp Gia Đình trong Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ, Thanh Trúc mạn phép không nên danh tính hai người may mắn này:
Có những gia đình mình không được phép tiết lộ tại vì có những cái riêng tư thì Thủy chỉ nói được so sơ như vậy.
Đây là hồ sơ thứ nhất ở tiểu bang Florida:
Một anh sang Mỹ du học năm 1967 và vẫn liên lạc với gia đình ở Sài Gòn. Đến khi biến cố ’75 xảy ra thì anh không liên lạc được với gia đình nữa, về lại Việt Nam tìm mhà thì cũng không tìm được nữa.
Đến năm 2012 anh ở Florida thì anh mới biết ra được chương trình này. Anh đến Hội Chữ Thập Đỏ ở Florida để lập hồ sơ tìm thân nhân mà anh chỉ biết là ngày xưa ở Sài Gòn mà giờ không biết ở đâu nữa. Sau đó Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ chuyển hồ sơ đến Hội Chữ Thập Đỏ Quốc Tế rồi chuyển đến Hội Chữ Thập Đỏ ở Việt Nam.
Có rất nhiều yếu tố mình không biết được và Thủy không dám bảo đảm sẽ tìm được. Nhưng mà Thủy chỉ muốn cho những người bị thất lạc gia đình biết rằng đây là một cơ hội, một chương trình miễn phí có thể tìm hiểu mà biết đâu tìm càng nhiều thì cơ hội tìm được gia đình nó cao hơn thôi
cô Trần Tiến Thuy Thủy
Từ đó, Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam đi tìm gia đình của anh vì anh nói là trước khi bị mất liên lạc thì gia đình anh ở địa chỉ đó, tên như thế này thế này.
Tháng Giêng năm 2014, Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam báo cho biết đã tìm ra được gia đình người này ở tỉnh Ninh Thuận . Như vậy, sau 47 năm, người đàn ông Mỹ gốc Việt tại tiểu bang Florida biết được gia đình của ông dọn về tỉnh Ninh Thuận. Hơn bốn thập kỹ sau, mọi người gặp lại nhau trong niềm vui hạnh ngộ nhờ chương trình Tái Hợp Gia Đình của Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ.
Trường hợp thứ hai, lần này người nhà ở Việt Nam chủ động tìm kiếm tông tích đứa con trai được người Mỹ trước làm ở Việt Nam nhận làm con nuôi. Đây là hồ sơ có xuất xứ tại tiểu bang Pennsylvania miền Đông Bắc Hoa Kỳ:
Khác một tí là họ nhận người con nuôi đó bên Việt Nam mang sang Mỹ nhưng vẫn có sự liên lạc với gia đình mà anh được sinh ra ở Việt Nam. Sau biến cố ’75 thì họ mất liên lạc bao nhiêu năm. Rồi một hai năm nay gia đình đó bên Việt Nam mới đi tìm ảnh, họ lập hồ sơ với Chữ Thập Đỏ bên Việt Nam. Hội Chữ Thập Đỏ bên Việt Nam mới chuyển hồ sơ sang bên Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ.
Phải qua một hành trình tìm kiếm khá dài bởi khi Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ biết được chỗ ở của hai vợ chồng người Mỹ có đứa con nuôi Việt Nam, mà nay đã lớn, thì ông bố người Mỹ đã qua đời mấy năm.
Rốt cuộc, sau khi tìm thấy em trai của người con nuôi Việt Nam thì từ đó mới lần ra manh mối người được tìm kiếm ở Pennsylvania. Đó là sự tái hợp gia đình mong đợi mà không phải trả đồng nào cho Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ cũng như Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam.
Tất nhiên và trong mọi ình huống, không phải hồ sơ tìm người thân bị thất lạc nào mà giao cho Hội Chữ Thập Đỏ Hoa Kỳ cũng bảo đảm thành công. Cô Trương Tiến Thu Thủy giải thích:
Có rất nhiều yếu tố mình không biết được và Thủy không dám bảo đảm sẽ tìm được. Nhưng mà Thủy chỉ muốn cho những người bị thất lạc gia đình biết rằng đây là một cơ hội, một chương trình miễn phí có thể tìm hiểu mà biết đâu tìm càng nhiều thì cơ hội tìm được gia đình nó cao hơn thôi.
Như Thủy nói bên Mỹ có 500 chi nhánh Hội Chữ Thập Đỏ trên toàn quốc thì họ có thể tới chi nhánh nào gần nhất . Nếu không biết thì có thể gọi số điện thoại 1-800-Red- Cross. Khi liên lạc được thì nói là tôi muốn tìm hiểu thêm về chương trình Family Links , rồi đến lập hồ sơ tìm thân nhân bị thất lạc ở Việt Nam ngày xưa.
Số gia đình Việt Nam mình mà được đoàn tụ được tái hợp thì thì rất là ít, nên Thủy hy vọng là khi mà Thủy tham gia vào chương trình này, dĩ nhiên Thủy muốn cho gia đình tất cả dân tộc trên thế giới được đoàn tụ, được tái hợp, nhưng vì Thủy là người Việt Nam thì Thủy cũng hy vọng có thêm những gia đình Việt Nam bị ly tán trên toàn thế giới được tái hợp với nhau được đoàn tụ với nhau.
Thủy muốn giúp những gia đình bị chia cách người Việt Nam mình được tham gia vào chương trình tìm kiếm người thân hoàn toàn miễn phí này. Ước mơ lớn nhất của Thủy là những ai mà nghe được chương trình Tái Hợp Gia Đình này thì xin phổ biến để thân nhân bà con bạn bè khắp thế giới biết chương trình này ít nhất họ có được một niềm hy vọng.
Mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi, Restoring Family Links, Tái Hợp Gia Đình, đến đây kết thúc. Thanh Trúc kính chào tạm biệt. Xin hẹn quí vị tối thứ Năm tuần tới.
Liên lạc góp ý với Thanh Trúc: nguyent@rfa.org