Sau 30 tháng Tư 1975, đến năm 1980 Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung cũ được được sử dụng làm trường trung cấp, thời đó là trường của trung ương. Năm 1993 trường giải thể, sát nhập vào đại học Giao Thông Vận Tải thanh phố Hồ Chí Minh.
Một số hài cốt có thẻ bài
Gần đây, do nhu cầu phát triển trường lớp, đại học Giao Thông Vận Tải quyết định xây mới và nâng cấp cơ sở cũ thành ngôi nhà lớn hơn:
Trung tuần tháng Tư vừa qua, vào khi khởi sự đào móng để làm cốt thép, các công nhân xây dựng khám phá rất nhiều hài cốt mà người ta tin là của các tân binh miền Nam, chết vì bị pháo kích trong ngày 30 tháng Tư năm 1975.
Ông Lê Hoàng Long, nhân viên hành chính trường Giao Thông Vận Tải ba mươi bốn năm nay, được giao nhiệm vụ giải quyết những bộ hài cốt này, cho biết hai bộ hài cốt đầu tiên được tìm thấy là ngày 13 tháng Tư:
Hôm đó nhằm ngày 13, bắt đầu triển khai là ép mấy cọc đầu tiên, ép xuống thì coi như trục trặc về giàn khoan, thì sửa xong rồi lại ép nhưng không được, bị cháy máy, cháy mô tơ, cháy dây diện, gãy dàn…
Sau ngày 13 họ cố khắc phục, ép(cọc) xong chung quanh rồi cho công nhân đào sâu để xây đế xi măng. Coi nhu ngày đó là công nhân đào ngay cái móng ép cọc thì mới phát hiện hai hài cốt. Từ đó bắt đầu báo cho bên chủ, người ta về cúng vái.
Hôm đó nhằm ngày 13, bắt đầu triển khai là ép mấy cọc đầu tiên, ép xuống thì coi như trục trặc về giàn khoan, thì sửa xong rồi lại ép nhưng không được, bị cháy máy, cháy mô tơ, cháy dây diện, gãy dàn…
Coi nhu ngày đó là công nhân đào ngay cái móng ép cọc thì mới phát hiện hai hài cốt.
Ông Lê Hoàng Long
Sau đó, ông Lê Hoàng Long kể tiếp, chủ đầu tư đề nghị trường cho đào hết chung quanh :
Thì từ cái móng đó đi thẳng theo đường chiều dài, mình hình dung chỗ này là giao thông hào. Đợt đó triển khai đào thì được ba mươi hài cốt. Toàn bộ khu vực này là Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung mà tôi ở gần đây.
Như vậy từ bốn hài cốt lúc đầu lên thành chín rồi lên thành ba mươi bộ. Đến đợt thứ nhì, cũng trong tháng Tư 2011, các công nhân xây dựng đã đào xới thêm bốn mươi ba bộ hài cốt nữa.
Nhiều người suy đoán lắm, mình nói là nếu chết trước 75 thì bên Cộng Hòa không có để vậy đâu. Sau đó ông hiệu trưởng Trần Cảnh Vinh mới chỉ đạo nhờ Long. Tại vì cái này là vô danh, không có thân nhân, thôi thì trong lóng mình nói mình là thân nhân để đứng ra làm cho chu đáo.
Thì bữa đó có anh Qưới, Việt kiều Mỹ, anh nghe trên mạng ảnh mới liên hệ rồi anh lên trường tìm Long, noí là cho anh chia sẻ với.
Để biết Việt kiều tên Qưới này là ai, và những bộ hài cốt đào được thuộc phía nào, được xử lý ra sao, ông Nguyễn Đạt Thành, một đôi lần được giới thiệu trên mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi trước đây, giải thích chi tiết hơn:
Tôi là Nguyễn Đạt Thành, chủ tịch hội thiện nguyện Vietnamese American Foundation. Hơn ba năm nay chúng tôi đi tìm hài cốt của anh em từ cải tạo và hài cốt chiến sĩ Nam Việt Nam đã mất tích trong cuộc chiến tranh Việt Nam.
Tôi được anh em trong nước thông báo cho biết, thì người đại diện của chúng tôi là luật sư Võ Văn Qưới, đại diện của Vietnamese American Foundation trong Việt Nam, cho tôi biết chuyện ở khoảng đất trường Giao Thông Vận Tải trước là Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung của miền Nam Việt Nam. Nơi đây có rất nhiều khóa sinh và cán bộ của trung tâm huấn luyện tân binh. Trong số hài cốt đó một số có thẻ bài căn cước và một số không có. Đồng thời nữa là trong những giao thông hào có những chỗ ba bốn hài cốt nằm chung vô một chỗ. Những hài cốt đó lại mất thẻ bài căn cước, thẻ bài căn cước văng đi tứ tung hết, chứng tỏ họ chết trong cuộc pháo kích vào khoảng thời gian 30 tháng Tư năm 1975.
Trong số hài cốt đó một số có thẻ bài căn cước và một số không có. Đồng thời nữa là trong những giao thông hào có những chỗ ba bốn hài cốt nằm chung vô một chỗ. Những hài cốt đó lại mất thẻ bài căn cước, thẻ bài căn cước văng đi tứ tung hết
ông Nguyễn Đạt Thành
Có một điểm tôi cho là phải hết sức cám ơn công nhân và ban giám đốc cũng như chính quyền địa phương ở đó, là ngay sau khi họ phát hiện mấy chục bộ hài cốt ở đó thì lập tức họ bỏ vào trong những cái
hộp giấy, họ sắp gọn ghẽ lại, họ đốt nhang đồng thời họ có để cái máy niệm Phật, rồi bông hoa quả cúng tại chỗ.
Làm lễ hỏa táng và mang lên Chùa
Vẫn theo lời ông Nguyễn Đạt Thành, sau đó luật sư Võ Văn Qưới cũng đã tiếp xúc và hợp tác với mọi phía để xin đưa những hài cốt này về Nghĩa Trang Biên Hoà, trước là nghĩa trang của quân đội miền Nam, thế nhưng dự tính này không thành tựu:
Nghĩa Trang Biên Hoà thì đang bế tắc, cho nên anh em chúng tôi đề nghị thiêu và đưa vô chùa. Việc này được hoàn tất rất chu đáo. Tất cả những hài cốt tìm được đã đem lên trung tâm thiêu trên Lái Thiêu, thiêu xong rồi chở về Chùa Nghệ Sĩ ở Gò Vấp. Sự đối xử của anh em công nhân, của chính quyền địa phương ở đó rất nhân đạo rất đáng ca ngợi.
Lần thứ hai cách đây khoảng chứng hai tháng thì đã phát giác thêm bốn chục hài cốt nữa. Họ gom lại một hố trong đó có Có nhữntg người mất đầu mất tay, thẻ bài căn cước văng tứ tung hết. Vì lý do đó tôi viết văn thư đề nghị chính phủ cho chúng tôi mượn một số xương của những hài cốt đó để chúng tôi đưa về đây và xin thử DNA. May ra thân nhân có thể tìm được hài cốt người thân của mình. Nhưng mà cho tới giờ chúng tôi chưa được sự trả lời.
Tất cả mọi chi phí mai táng, đem hài cốt đi thiêu rồi mang về Chùa Nghệ Sĩ đều do đại học Giao Thông vận Tải cáng đáng, trong lúc anh Lê Hoàng Long, nhân viên hành chính lâu năm của trường, được cử đi trực tiếp lo mọi công việc đó:
Long tự đi liên hệ làm việc với đội mai táng, cúng kiến, coi như là Long thay mặt gia đình chiến sĩ, tại vì mình đội sớ. Trước khi làm chuyện mai táng và hoả táng thì mình có làm việc với hiệu trưởng, nếu đồng ý thì tôi làm, thì Long xin được sáu chục triệu.
Nghĩa Trang Biên Hoà thì đang bế tắc, cho nên anh em chúng tôi đề nghị thiêu và đưa vô chùa. Việc này được hoàn tất rất chu đáo. Tất cả những hài cốt tìm được đã đem lên trung tâm thiêu trên Lái Thiêu, thiêu xong rồi chở về Chùa Nghệ Sĩ ở Gò Vấp.
ông Nguyễn Đạt Thành
Là người duy tâm, một Phật tử, Long nói anh đang van vái người chết để có thể có thêm phương tiện hầu
tổ chức một lễ cầu siêu Rằm Tháng Bảy sắp tới mà anh cho là rất quan trọng trong việc thờ tự cúng kiến để những binh sĩ vô danh của Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung được âm siêu dương thái.
Với câu hỏi thoạt đầu có gặp trở ngại nào không, Lê Hoàng Long trả lời:
Cái này là mình phải báo cáo chính quyền thì chính quyền cũng có cử đại diện bên thương binh liệt sĩ thuộc Phòng Thương Binh Xã Hội, xuống giám sát xem coi phải là hài cốt Cộng Hoà hay là Cách Mạng. Sau khi chứng giám xong mấy ổng nói hài cốt Cộng Hòa thì mấy ông để bên trường triển khai lo thôi.
Ông Vũ Đình Quyền, vì là chủ đầu tư tức trưởng ban quản lý xây dựng cơ sở xây dựng trường đại học Giao Thông Vận Tải, nên biết rõ về chuyện bảy mươi ba bộ hài cốt của tân binh ở Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung cũ, trình bày:
Với tư cách chủ đầu tư thì chúng tôi có trách nhiệm, nghĩa tử là nghĩa tận, chúng tôi đã làm đến nơi đến chốn, đưa tập kết về chùa là bảy mưới ba hài cốt. Chúng tôi cũng chi kinh phí để lo việc này.
Hai lần tổ chức cúng là chúng tôi đều có mặt cả, phối hợp với nhà chùa, nhà sư, để làm cho các vị đến nơi đến chốn. Tất nhiên chúng tôi cũng gởi đầy một số kinh phí để nhà chùa không những cúng rằm thang Bảy mà còn cúng thường xuyên. Tổng cộng chi phí mỗi hài cốt là bốn triệu, thiêu một triệu, gởi vào chùa ba triệu, trong đó hai triệu là cúng dường, còn một triệu nhờ thầy để cúng. Nếu mà tính chi phí tất cả nhiều cái là cỡ khoảng bốn triệu hoặc hơn bốn triệu. Nếu có gì mà chúng tôi sai sót cần phải bổ sung thì nhờ qúi vị góp ý cho.
Có người coi giữ và cúng cơm hàng ngày. Đợt đầu cúng trai tăng là ba chục cốt, đợt thứ nhì bốn mươi ba cốt. Họ làm trai tăng lớn lắm, mưới mấy hai chục thầy, có trường đại học Giao Thông Vận Tải lo lắng tươm tất lắm. Cúng quảy quì sớ là mấy ông lại cúng. Hành động này là điều tốt lắm.
Bầu Xuân của gánh hát Dạ Lý Hương
Ông Quyền nói phần lớn các hũ tro cốt ký gởi trong Chùa Nghệ Sĩ đều là vô danh nên cách hay nhất theo
ông là:
Chỉ có nhờ thông tin đại chúng làm cách nào để liên hệ được với thân nhân người ta là tốt nhất. Nghĩa từ nghĩa tận mà, chúng tôi phải làm thôi.
Từ Chùa Nghệ Sĩ ở Gò Vấp, ông Bầu Xuân của gánh hát Dạ Lý Hương ngày trước, hiện coi sóc ngôi chùa do cố nghê sĩ Phùng Há thành lập, cho biết ông rất cảm kích trước hành động nhân đạo của những người đã mang tro cốt các tân binh thuộc Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung vào đây. Hiện tất cả những bình tro cốt đều được thờ trong tháp cốt của chùa:
Có người coi giữ và cúng cơm hàng ngày. Đợt đầu cúng trai tăng là ba chục cốt, đợt thứ nhì bốn mươi ba cốt. Họ làm trai tăng lớn lắm, mưới mấy hai chục thầy, có trường đại học Giao Thông Vận Tải lo lắng tươm tất lắm. Cúng quảy quì sớ là mấy ông lại cúng. Hành động này là điều tốt lắm.
Từ câu chuyện bảy mươi ba bộ hài cốt tân binh miền Nam, chết trong khoảng thời gian 30 tháng Tư 1975 và bị vuì lấp bên dưới lòng đất của Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung, sau này là đại học Giao Thông Vận Tải đang xây lên, tưởng cũng cần nhắc từ năm 2007 tổ chức của ông Nguyễn Đạt Thành, lúc bấy giờ mang tên Tổng Hội HO, được Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho phép về Việt Nam tìm bốc mộ những cựu sĩ quan đi tù sau 1975 và chết trong những trại tập trung này.
Từ đó tới nay, khoảng ba trăm hai chục ngôi mộ được tìm thấy và được cải táng bởi thân nhân. Sau này, ông Nguyễn Đạt Thành và bạn hữu đổi tên của tổ chức thành Vietnamese American Foundation.
Theo tin mới nhất hôm thứ Ba vừa qua, thân nhân của cố đại uý Ngô Văn Em đã được hướng dẫn tìm ra hài cốt và bốc mộ cho ông tại trại tù Tân Lập, Vĩnh Phú.
Mục Đời Sống Người Việt Khắp Nơi đến đây tạm ngưng. Thanh Trúc kính chào, xin hẹn tái ngộ quí thính giả tối thứ Năm tuần tới.