Kỳ này mời quí thính giả nghe chính người đứng đầu thành phố Hội An, ông chủ tịch Lê Văn Giảng, trình bày những cơ sở và phương hướng để đạt được mục đích đó, cũng như những thuận lợi và khó khăn trong quá trình duy trì, tôn tạo và biến khu vực đô thị cổ Hội An thành một kiểu mẫu sinh thái ở Việt Nam.
Phát triển trong điều kiện bảo tồn
GM: Thành phố Hội An tiến hành hội thảo xây dựng thành phố sinh thái, vậy theo ông thì Hội An phải làm gì để có thể trở nên một thành phố sinh thái?
Ông Lê Văn Giảng: Để tiến tới thành phố sinh thái thì có lắm thứ phải làm.
Lắm thứ phải làm, trong đó có việc bảo luật các qui luật tự nhiên, bảo vệ các giá trị về thiên nhiên, không được xâm phạm. Phải khai thác nhưng cần theo xu thế phát triển bền vững. Hội An đang làm du lịch bền vững,mà muốn phát triển bền vững thì có một yếu tố là phải thân thiện với môi trường chung quanh
Ô.Lê Văn Giảng,CT tp. Hội An
Trước hết khái niệm sinh thái cho cuộc sống con người thì cũng đa dạng, phức tạp; đó là làm sao nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, làm sao mà tốt nhất, hợp qui luật nhất để bảo dưỡng những điều kiện mà thiên nhiên đã ban cho con người thì phải biến giữ gìn, thân thiện và vun đắp cho nó. Mục tiêu cũng chỉ là nâng cao chất lượng cuộc sống cả vật chất và tinh thần cho con người.
Lắm thứ phải làm, trong đó có việc bảo luật các qui luật tự nhiên, bảo vệ các giá trị về thiên nhiên, không được xâm phạm. Phải khai thác nhưng cần theo xu thế phát triển bền vững. Hội An đang làm du lịch bền vững,mà muốn phát triển bền vững thì có một yếu tố là phải thân thiện với môi trường chung quanh, chính là du lịch sinh thái.
Hội An đang đặt ra vấn đề và phải gây nhận thức cho người dân qua việc xây dựng đề án, tổ chức hội thảo để mới các nhà khoa học quốc tế và trong nước đến để cho ý kiến về vấn đề này. Khi sự án được các cơ quan chức năng thông qua rồi thì Hội An sẽ tập trung làm. Tất nhiên trong những năm qua Hội An cũng đã có làm dù chưa có văn bản, chưa có chính thức về nghị quyết.
GM: Những trong quá trình làm, Hội An có gặp phải những trở ngại gì không? Khó khăn nhất phải vượt qua là gì?
Ông Lê Văn Giảng: Có thể nói sự đời mà. Phát triển thì thường thường mâu thuẫn với bảo tồn. Bài toán đặt ra là làm sao mà phát triển được trong điều kiện phải bảo tồn; tức nói cách khác là bảo tồn để mà phát triển, và chính phát triển tạo điều kiện khác cho bảo tồn phát huy. Khó lắm: Hội An hiện có khu phố cổ, vấn đề là phải bảo vệ khu phố cổ, tôn tạo nó không làm biến dạng cả kiến trúc và nếp sống tại khu phố cổ. Hoạt động này nếu làm đúng thì sẽ giúp cho kinh tế du lịch phát triển.
Phát triển thì thường thường mâu thuẫn với bảo tồn. Bài toán đặt ra là làm sao mà phát triển được trong điều kiện phải bảo tồn; tức nói cách khác là bảo tồn để mà phát triển, và chính phát triển tạo điều kiện khác cho bảo tồn phát huy.
Ô.Lê Văn Giảng,CT tp. Hội An
Đơn cử như khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm; trước đây khi chưa là khu dự trữ thì người ta khai thác các sinh vật biển mà không bị ngăn cấm bởi những qui định, bây giờ trở thành khu dự trữ sinh quyển rồi thì có qui chế bảo tồn. Những gì không được khai thác, những gì được khai thác và khai thác lúc nào. Tất cả những điều đó có thể làm hạn chế phát triển trước mắt nhưng bảo đảm bền vững sau này không bị khai thác tràn lan, ảnh hưởng đến môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống các loài sinh vật; như thế giúp làm giàu thêm tài nguyên biển.
Nhiều thứ nên cũng phải tiến hành với những bước hết sức thận trọng.
Phức tạp của công việc xây dựng khu du lịch
GM: Việc xây dựng các khu du lịch quanh Hội An nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của du khách đến Hội An nhưng những qui định của thành phố nhằm kết hợp hài hòa xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển thành phố sinh thái thì như thế nào?
Ông Lê Văn Giảng: Có một số qui định về kiến trúc, về cảnh quan. Các khu resort ven biển đó trước hết là tỷ lệ kiến trúc trên diện tích đất được giao là xây dựng ( tức diện tích có mái che) không quá 30% diện tích đất được giao nhằm tạo ra không gian thoáng. Vấn đề thứ hai là xây dựng cao tầng thì không được xây dựng cao tầng bất kỳ mà phải ở tầng cao cho phép không quá sáu tầng.
Cần thiết điểm xuyết nơi nào cần chục tầng thì có thể cho nhưng phổ biến là thấp tầng để bảo đảm không gian thoáng ven biển. Nay thì ở đó phổ biến là hai đến ba tầng. Thứ ba là không gian còn lại phải tăng cường trồng cây xanh, bảo đảm diện tích trồng cây xanh tạo điều kiện cho việc chắn gió, rồi chống xâm thực của biển và tạo cảnh quan đẹp.
Trong phố cổ thì hết sức chặt chẽ vì đây không phải là qui định của Việt Nam mà là của cả Việt Nam cũng như của UNESCO bởi đô thị cổ là tài sản của nhân loại nên việc trùng tu sửa chữa cần phải tuân thủ qui chế trùng tu được đặt ra.
Ô.Lê Văn Giảng,CT tp. Hội An
Thứ tư là các dự án ven biển không kín giữa dự án này và dự án kia. Thành phố chủ trương là cứ hai dự án thì có một diện tích ở khoảng giữa dành cho công viên cây xanh, phục vụ yêu cầu cuộc sống của người dân, tạo đường thông thoáng ra biển.
GM: Lâu nay trong phố cổ người dân có than phiền về việc sửa chữa nhà cửa vì lâu ngày thì nhà xuống cấp, vậy thành phố giải quyết than phiền đó cho người dân như thế nào rồi?
Ông Lê Văn Giảng: Than phiền thì ngoài phố cổ không có tình trạng đó, còn trong phố cổ thì hết sức chặt chẽ vì đây không phải là qui định của Việt Nam mà là của cả Việt Nam cũng như của UNESCO bởi đô thị cổ là tài sản của nhân loại nên việc trùng tu sửa chữa cần phải tuân thủ qui chế trùng tu được đặt ra. Lúc đầu người dân bở ngỡ nên than phiền, nhưng dần dần thì họ thấy đó là tài sản của họ, tài sản mà cha ông họ để lại.
Chúng tôi mà có sơn vôi khác với qui định thì UNESCO ở Paris họ điện qua cảnh báo ngay.
GM: Việc hổ trợ kinh phí cho người dân thực hiện sửa chữa thì ra sao?
Ông Lê Văn Giảng:Tùy theo vị trí của ngôi nhà là mặt tiền hay không, rồi mức độ cổ và điều kiện của chủ nhân thì thành phố có chủ trương hổ trợ mức kinh phí tu sửa từ tối thiểu là 40% và tối đa là 75% .
Thực ra xu thế bảo vệ môi trường, thân thiện môi trường là một xu thế văn minh, nhưng để thực thi thì ngoài ý thức ra còn điều kiện vật chất nữa, không phải ai cũng làm được. Hội An đang triển khai trong điều kiện mà các địa phương chung quanh cũng hết sức khó khăn;
Ô.Lê Văn Giảng,CT tp. Hội An
GM: Hội An không nằm riêng lẻ mà kề cận với những nơi khác , nếu nơi khác không làm thì sẽ gây ảnh hưởng, vậy sự liên kết với những nơi khác ra sao?
Ông Lê Văn Giảng: Vấn đề này chúng tôi cũng đã đặt ra. Thực ra xu thế bảo vệ môi trường, thân thiện môi trường là một xu thế văn minh, nhưng để thực thi thì ngoài ý thức ra còn điều kiện vật chất nữa, không phải ai cũng làm được.
Hội An đang triển khai trong điều kiện mà các địa phương chung quanh cũng hết sức khó khăn; tất nhiên họ cũng ý thức nhưng mà điều kiện chưa cho phép người ta làm từ đó Hội An làm mà nơi khác chưa làm thì sẽ dẫn đến việc không hoàn mỹ; thế nhưng Hội An vẫn phải làm trước, rồi sau người ta cũng làm.
Hội An cũng dùng những biện pháp khác để hạn chế, vì không có gì có thể làm một sớm một chiều. Nhưng chí ít cũng phải làm và đây như người ta nói là phát động đầu tiên của Việt Nam. Hội An đi tiên phong với chủ trương hẳn hoi, và tin tưởng Hội An cũng làm được ít nhiều về chủ trương này.
GM: Cám ơn ông về những thông tin vừa rồi.
Music bridge
Mục Khoa học- Môi trường kỳ này tạm dừng tại đây. Hẹn gặp lại quí thính giả và các bạn trong chương trình kỳ tới cũng vào giờ này trên làn sóng phát thanh của Đài Á Châu Tự Do.