Khu liên hiệp xử lý rác Đa Phước gây ô nhiễm trầm trọng

Tuy nhiên tại những bãi rác cuối nguồn đó nếu qui trình xử lý không  được thực hiện đến nơi đến chốn sẽ lại gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi

trường chung quanh. Một trong những bãi rác đang gây ra bất cập đó ở thành phố Hồ Chí Minh là Khu Liên hiệp xử lý rác Đa Phước tại huyện Bình Chánh.

Tình trạng ở đó ra sao?

Gian khổ của người dân sống gần nhà máy rác

Trước đây, nếu sống gần nơi đổ rác là một điều không may vì phải hứng chịu mọi thứ xú uế nằm trong tự nhiên cho đến lúc phân hủy hết.Tuy nhiên ngày nay, công nghệ xử lý hiện đại có thể giúp giải quyết được những khả năng gây ô nhiễm cho cư dân sống gần nhà máy rác.

Cỡ 5 giờ chiều hôi thúi dữ lắm chịu không nổi, nay lại có ruồi nữa, dữ lắm. Hôi thì lúc nào cũng hôi, đưa học trò đi học là hôi quá trời. Ruồi thì bữa hôm bu lại quá trời đeo đặc sân vậy đó

Cư dân sống gần nhà máy rác

Từ năm 2006, Khu liên hiệp xử lý rác Đa Phước hình thành tại huyện Bình Chánh, với công nghệ xử lý được cho hay là tiên tiến khiến nhiều người dân mong đợi sẽ giúp giải quyết được tình trạng chính những bãi rác gây ô nhiễm cho môi trường.

Tuy nhiên trong những tháng qua người dân sống tại xã Đa Phước, huyện Bình Chánh nơi có Khu Liên hiệp Xử lý ra phải chịu đựng mùi hôi và ruồi nhặng đến mức không chịu nổi như phát biểu của một số cư dân sau đây:

Cỡ 5 giờ chiều hôi thúi dữ lắm chịu không nổi, nay lại có ruồi nữa, dữ lắm. Hôi thì lúc nào cũng hôi, đưa học trò đi học là hôi quá trời. Ruồi thì bữa hôm bu lại quá trời đeo đặc sân vậy đó…

Từ đường siêu tốc xuống đây cách mấy cây mới tới bãi rác lận nhưng mưa xuống thúi chịu không nổi, gió bay xuống; còn mấy người ở gần đó chịu không nổi luôn. Ở đây xa thì không có ruồi nhưng mấy người ở gần thì ruồi đen thùi luôn…

Đây ở xa bãi rác lắm, xa nhiều lắm nhưng hôi quá chịu không nổi, ở xa mà hôi lắm chịu không nổi, mưa thì hôi nhiều nắng thì hôi ít. Chịu vậy lâu lắm rồi từ năm ngoái năm nay lận. Hôi hám thì phải bịnh chứ…  

Trạm y tế xã Đa Phước, nơi giúp điều trị cho một số người dân trong khu vực cũng có ý kiến tương tự:

Nói chung là đa số bị viêm họng và dị ứng ngoài da đối với em bé, dạng nó nổi mận đỏ như sởi vậy.

Gia Minh: Chỉ bị viêm họng và dị ứng ngoài da thôi?

Dị ứng không khí vì môi trường không trong lành thì bịnh xảy ra là chuyện thường; tôi còn bị rất là nặng.

Cấp trên vừa rồi thì đi khảo sát, diệt ruồi này kia, đến nay thì tình hình ruồi đã giảm rồi nhưng mùi hôi thì vẫn là mùi hôi thôi, rác thì phải hôi rồi; nhất là giờ cao điểm năm giờ chiều là đổ, rồi mưa xuống chừng nào là bốc mùi dữ chừng nấy, gió hướng nào thì dân chịu hít hướng đó

Trạm y tế xã Đa Phước

Gia Minh: Người ta đến khám thì có nhiều không?

Một số người ta điều trị tư, ai có thẻ bảo hiểm mới tới trạm này.

Gia Minh; Trạm thấy tình trạng là do mùi hôi và ruồi nhặng ở bãi rác gây nên?

Cấp trên vừa rồi thì đi khảo sát, diệt ruồi này kia, đến nay thì tình hình ruồi đã giảm rồi nhưng mùi hôi thì vẫn là mùi hôi thôi, rác thì phải hôi rồi; nhất là giờ cao điểm năm giờ chiều là đổ, rồi mưa xuống chừng nào là bốc mùi dữ chừng nấy, gió hướng nào thì dân chịu hít hướng đó

Gia Minh: Khi xây dựng thì nhà dân cách bãi rác bao nhiêu cây số?

Có nhà tiếp cận luôn mà, như khu tổ 1 tổ 2 ấp 1, với tổ 11, tổ 12 ấp 3 khu đó giáp bãi rác. Vùng đất nông nghiệp của Đa Phước thì bãi rác chiếm diện tích quá lớn rồi. Ngoài bãi rác thì nay có thêm bãi xử lý hầm cầu.

Gia Minh: Tình trạng đó kéo dài bao lâu rồi?

Coi như là mấy năm rồi.

Gia Minh: Mấy năm rồi mà dân có đề xuất gì không?

Dân người ta cũng phản ánh hoài, thúi thì người ta la; không biết sao cái đó là do ở trên…

Công nghệ thì cũng thế thôi, đó là công nghệ chôn lấp sạch đó; nhưng vấn đề là mình làm có triệt để không, vấn đề là ở chỗ đó, chứ công nghệ thì không có gì mới,  có khác chăng là cho một ít vi sinh …Vấn đề cơ bản là thế nào? Anh có triệt để làm cho đúng công nghệ đó không

                                                                                                                                                                                                                                 Giáo sư Lê Huy Bá  

Thiếu khoa học trong việc chọn địa điểm và xử lý rác

Tình trạng khu xử lý rác Đa Phước gây ô nhiễm là một trong những nội dung chính của kỳ họp Hội đồng nhân dân khóa 7, thành phố Hồ Chí Minh hồi tháng 7 vừa qua.

Tờ Lao Động trong số ra ngày 10 tháng 7 vừa rồi cho rằng các đại biểu và cử tri thành phố bức xúc về bãi rác Đa Phước vì nó là một ung nhọt nhức nhối giữa lòng thành phố.

Giáo sư Lê Huy Bá, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ & Quản lý Môi trường, thuộc Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh có một số ý kiến về khu liên hiệp xử lý rác Đa Phước trong cuộc trao đổi với chúng tôi sau đây:

Gia Minh: Công nghệ áp dụng ở đó có gì mới khác với những bãi rác khác trước đây?

GS Lê Huy Bá: Công nghệ thì cũng thế thôi, đó là công nghệ chôn lấp sạch đó; nhưng vấn đề là mình làm có triệt để không, vấn đề là ở chỗ đó, chứ công nghệ thì không có gì mới,  có khác chăng là cho một ít vi sinh …Vấn đề cơ bản là thế nào? Anh có triệt để làm cho đúng công nghệ đó không. Của mình là kiểm soát không kỹ, không gắt gao, xử phạt không đủ răn đe thế thì làm bậy nhiều lắm, cho nên mới sinh ra những chuyện không vệ sinh; nó là công nghệ chôn rác vệ sinh mà lại làm không đúng nên thành công nghệ chôn rác mất vệ sinh.

Của mình là kiểm soát không kỹ, không gắt gao, xử phạt không đủ răn đe thế thì làm bậy nhiều lắm, cho nên mới sinh ra những chuyện không vệ sinh; nó là công nghệ chôn rác vệ sinh mà lại làm không đúng nên thành công nghệ chôn rác mất vệ sinh.

   Giáo sư Lê Huy Bá  

Gia Minh: Có người nói bãi rác thì phải hôi, giáo sư thấy là mùi hôi thì có thể khống chế kiểm soát được bao nhiêu phần trăm?   

GS Lê Huy Bá:Ở đây kiểm soát được mấy đâu; thật ra là kiểm soát rất ít. Lâu lâu cũng có phun có xịt đấy nhưng mùi hôi vẫn còn. Nói là một điều còn làm là một điều.

Gia Minh: Xin hỏi giáo sư là phun xịt thì dùng loại hóa chất nào để khử hết mùi hôi?

GS Lê Huy Bá:Chủ yếu là họ dùng chế phẩm ‘IM’ để mà khử mùi. Khử mùi thì ta không khử mùi trực tiếp mà cho nó phân hủy nhanh, phân hủy hết  không còn sản phẩm trung gian thì không có mùi. Mùi hôi là do sản phẩm của các chất hữu cơ và những sản phẩm của lưu huỳnh chưa phân hủy một cách hoàn toàn- tức là người ta nói có một quá trình khoáng hóa hoàn toàn, khi nó hoàn toàn rồi thì không hôi nữa.

Mùi hôi là do sản phẩm trung gian. Nếu mà xử lý triệt để thì làm gì mà có trứng ruồi đậu vào đó được, có ruồi, giòi bọ là vì có ruồi vào đậu, … vấn đề là mình làm không kỹ lấp đất không hết; nếu mà lấp lớp đất khoảng 30cm thì làm gì nó chui xuống dưới được; làm xong cho máy đi qua nén chặt lại thì làm gì có chuyện đó. Chuyện rất đơn giản, hiểu đơn giản là con người của ta làm không nghiêm minh.

Gia Minh: Thì báo chí cũng nói hồ nước rỉ thải ở Đa Phước cũng nguy hại lắm, phải không thưa giáo sư?

Tôi cũng không hiểu tại sao người ta lại cho bãi rác quanh bờ sông cả; chuyện nước rỉ bãi rác chảy ra sông là chuyện rất dễ thôi.Nếu cô lập quanh bằng một cái đê hay một khoảng cây xanh thì còn được, còn ở đây bao quanh lại là những con sông thì nguy cơ lan truyền ô nhiễm rất dễ; thứ hai ngay cả qui hoạch tôi cho cũng là một sai lầm nữa.

   Giáo sư Lê Huy Bá  

Gs Lê Huy Bá: cái đó đúng, cái đó thì độc lắm, nước rỉ từ bãi rác ra thì độc lắm: chất độc hữu cơ cũng có, chất độc kim loại nặng cũng có và mùi nữa.

Gia Minh: Và nguy hại ở đây là nó nằm sát bờ sông?

Gs Lê Huy Bá: Tôi cũng không hiểu tại sao người ta lại cho bãi rác quanh bờ sông cả; chuyện nước rỉ bãi rác chảy ra sông là chuyện rất dễ thôi.Nếu cô lập quanh bằng một cái đê hay một khoảng cây xanh thì còn được, còn ở đây bao quanh lại là những con sông thì nguy cơ lan truyền ô nhiễm rất dễ; thứ hai ngay cả qui hoạch tôi cho cũng là một sai lầm nữa.

Gia Minh: Để chữa những chuyện đó thì có cách nào không thưa giáo sư?

Gs Lê Huy Bá: ( Cười) Chữa thì khó lắm, cái gì cũng thế làm từ đầu thì được nhưng đập ra làm lại thì khó khăn lắm  … Còn lôi thôi linh tinh lắm… năng lực sở thì hạn chế, luật pháp không nghiêm, thanh tra sở chẳng làm được gì cả.

Theo báo chí trong nước thì hồi tháng 5 vừa qua, đơn vị chủ đầu tư của dự án bãi rác Đa Phước là Công ty Vietnam Waste Solution, đã tiếp đoàn đại biểu quốc hội. Bà Huỳnh thị Lan Phương, phó tổng giám đốc công ty cho hay là sau thời gian sử dụng 23 năm, công ty sẽ đóng bãi rác và xây dựng trên bãi rác một sân golf, khu liên hiệp giải trí rồi kinh doanh trong 50 năm trước khi giao đất lại cho thành phố.

Viễn cảnh của mấy mươi năm nữa vẫn chưa thấy, trong khi người dân sống quanh bãi rác Đa Phước đang phải hằng ngày chịu đựng mùi hôi và ruồi nhặng do cách thức xử lý hiện nay gây ra.

Mục Khoa học- Môi trường kỳ này tạm dừng tại đây, hẹn gặp lại quí thính giả và các bạn trong chương trình kỳ tới cũng vào giờ này trên làn sóng phát thanh của Đài Á Châu Tự Do.