Việt Nam - Trung Quốc xem xét liên kết tuyến đường sắt xuyên qua trung tâm đất hiếm

Việt Nam và Trung Quốc đang nỗ lực nâng cấp đáng kể các tuyến đường sắt còn kém phát triển đi qua trung tâm đất hiếm của Việt Nam và đến cảng biển hàng đầu của đất nước ở phía bắc.

Các quan chức cao cấp và nhà ngoại giao cho biết, các cuộc đàm phán này là một phần trong quá trình chuẩn bị cho chuyến thăm Hà Nội trong vài tuần tới của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, điều này sẽ khẳng định thêm vai trò chiến lược ngày càng tăng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu khi các cường quốc trong đó có Hoa Kỳ tranh giành ảnh hưởng.

Theo Reuters, các nhà ngoại giao cho hay, mối quan hệ thương mại sâu sắc hơn nữa và việc kết nối đường sắt dự kiến sẽ được thảo luận vào thứ sáu khi nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị gặp Phó Thủ tướng Việt Nam Trần Lưu Quang tại Hà Nội.

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính kêu gọi nâng cấp tuyến đường sắt nối Côn Minh ở miền nam Trung Quốc với thành phố cảng Hải Phòng của Việt Nam trong một tuyên bố đưa ra vào tháng trước, sau khi Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào (Wang Wentao) có chuyến thăm hiếm hoi tới Việt Nam.

Các quan chức Trung Quốc đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối cơ sở hạ tầng với nước láng giềng phía nam.

Việt Nam đã có đường sắt kết nối với Trung Quốc nhưng hệ thống này cũ kỹ và năng lực vận chuyển từ phía Việt Nam còn hạn chế. Hai hệ thống này hiện không thể kết nối với nhau, nghĩa là các chuyến tàu phải dừng ở biên giới nơi hành khách và hàng hóa được chuyển sang các dịch vụ nội địa khác.

Tuyến đường sắt được nâng cấp sẽ đi qua khu vực Việt Nam có trữ lượng đất hiếm lớn thứ hai thế giới sau Trung Quốc.

Việt Nam đang cố gắng xây dựng ngành công nghiệp của riêng mình, điều được coi là có thể thách thức sự thống trị của Trung Quốc, nhưng những gì có vẻ như đấu tranh nội bộ đã phủ bóng đen lên những nỗ lực này.

Theo truyền thông Nhà nước Việt Nam, các chuyên gia ngành đất hiếm Trung Quốc và Việt Nam đã thảo luận vào tuần trước về việc hợp tác mạnh mẽ hơn trong việc chế biến khoáng sản.

Không rõ Trung Quốc sẽ đóng góp bao nhiêu cho việc nâng cấp tuyến đường sắt ở Việt Nam và liệu Hà Nội có chấp nhận khoản tài trợ lớn từ Bắc Kinh cho việc này hay không.

Một nhà ngoại giao cho biết, đường này có thể được coi là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) hàng đầu của Trung Quốc nhằm hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng trên toàn thế giới, nhưng không rõ liệu nó có được gắn nhãn là dự án BRI hay không.

Tuyến đường sắt được tăng cường cũng có thể thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, chủ yếu là các sản phẩm nông nghiệp, thúc đẩy du lịch Trung Quốc đến miền bắc Việt Nam và hội nhập hơn nữa các ngành công nghiệp sản xuất của hai nước, điều mà các chuyên gia đã coi là cộng sinh, với các nhà máy ở Việt Nam chủ yếu lắp ráp các linh kiện sản xuất tại Trung Quốc.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và từ đầu năm đến nay cũng là nhà đầu tư chính, tính luôn cả nguồn đầu tư từ Hồng Kông, khi nhiều công ty Trung Quốc chuyển một số hoạt động về phía nam trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Bắc Kinh và Washington.

Bất chấp các mối liên kết kinh tế đang bùng nổ, hai quốc gia cộng sản vẫn bị lôi kéo vào cuộc tranh chấp hàng hải kéo dài nhiều năm ở Biển Đông và từng xảy ra một cuộc chiến biên giới ngắn ngủi vào năm 1979 - cuộc chiến gần nhất của Trung Quốc.