၁၉၈၈ ူပည်သူႛအရေးတော်ပုံ�(အပိုင်း ၂)
2006.07.26
လေလိြင်းထဲကစာအုပ်စင်
သတင်းစာဆရာဘာတီးလ် လင့်တနာရေးသားူပစြု္ဘပီး ၁၉၈၉ ခိုံြစ်မြာထုတ်ဝေတဲ့ ၁၉၈၈ ူပည်သူႛအရေးတော်ပုံ အပိုင်း ၂ ကို တင်ူပလိုက်ပၝတယ်။ စာမဵက် ိံြာ ၂၇၀ ရြိတဲ့စာအုပ်မြာ စာမဵကိံြာ ၇၀ ကေဵာ်က နောက်ခံသမိုင်းေုကာင်း ူဖစ်နေတာမိုႛ ၁၉၈၈ ူပည်သူႛအရေးတော်ပုံကို ူဖစ်ပေၞစေတဲ့ အေူခခံအေုကာင်းရင်းတေကြို တင်ူပပၝမယ်။ လက်ရြိစစ်အစိုးရကလည်း ဗိုလ်နေဝင်းဋ္ဌကီးစိုးခဲ့တဲ့ မဆလ စစ်အစိုးရခေတ်ကို နောက်ူပန်သြားနေတဲ့အတြက် သင်ခန်းစာယူစရာလေးတြေ ရြိမယ်ထင်ပၝတယ်။
"ဖြတ်မိကေဵာင်းူဖစ် ူမစ်မခဵမ်းသာ" ဆိုတဲ့ စကားဟာ စစ်အစိုးရခေတ် ူမန်မာိံိုင်ငံကိုဖော်ူပဘိုႛ တီထြင်ထားတဲ့စကားလို ူဖစ်နေပၝတယ်။ အေုကာင်းကတော့ အုပ်ခဵြပ်ရေးယ္ဈိံရားတခုလုံးကို စစ်ဗိုလ်စစ်သားနဲႛ အစားထိုးလိုက်လိုႛပၝပဲ။ အတြေႚအုကံနြဲႛ ပညာဉာဏ် အေူမာ်အူမင်ရြိတဲ့ အရပ်သားအမထြမ်း ပေဵာက်ကြယ်္ဘပီး သူတိုႛနေရာကို စစ်ဗိုလ်နဲႛ ကပ်ဖားတြေ ရောက်လာပၝတယ်။ စစ်ဗိုလ်က အမိန်ႛပေးစနစ် ကဵင့်သုံး္ဘပီး ဆိုရြယ်လစ်စီးပြားရေးကို အကောင်အထည်ဖော်တဲ့အတြက် ဆိုရြယ်လစ်ဝၝဒ နာမည်ပဵက်ရတယ်လိုႛ အဲဒီခေတ်က ေူပာလေ့ရြိပၝတယ်။ အခုလည်း အရင်အတိုင်းပၝပဲ။ သိပ်မထူးပၝဘူး။ စစ်ဗိုလ်ကအမိန်ႛပေး္ဘပီး စေဵးကြက်စီးပြားရေးကို အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့အတြက် စေဵးကြက်စနစ် နာမည်ပဵက်နေ ရပၝတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ပထမဆုံးဆန်ႛကဵင်သူဟာ တက္ကသိုလ်ကေဵာင်းသားပၝ။ ကန်ႛကြက်ဆ္ဋိံူပတဲ့ကေဵာင်းသားကို တက္ကသိုလ်ကေဵာင်းဝင်းထဲမြာပဲ ၁၉၆၂ ဂဵလြိုင်လ ၇ ရက်နေႛမြာ စစ်တပ်က ပစ်သတ်တာဟာ ပထမဆုံးသောလူသတ်ပဲပြၝ။ နောက်တနေႛ ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေႛမြာ သမိုင်းဝင် တကသအဆောက်အအုံကို ဖောက်ခဲဖြဵက်ဆီးလိုက်တဲ့အတြက် ကေဵာင်းသားသမဂ္ဂဟာ ေူမအောက်လြပ်ရြားမြ ူဖစ်သြားပၝတယ်။ စစ်အစိုးရအမိန်ႛကိုနာခ္ဘံပီး ခိုင်းသမ္တွလုပ်အောင် ဆိုရြယ်လစ် သဘောတရား သင်တန်းပေးတာဟာ ဗိုလ်နေဝင်းဋ္ဌကီးစိုးတဲ့ မဆလခေတ်ရဲ့ ထင်ရြားတဲ့အသြင်လက္ခဏာတခုပၝ။ သင်တန်းပေးလိုက်တာနဲႛ ကေဵာင်းသားတြေ စိတ်ေူပာင်းသြားလိမ့်မယ်လိုႛ စစ်ဗိုလ်ကယုံကည်ပုံရပၝတယ်။ စစ်တပ်မြာသင်တန်း ပေးလိုက်တာနဲႛ အခိုင်းခံဘဝရောက်သြားတာမဵြိး အရပ်သားကိုလည် းလုပ်လိုႛ ရမယ်လိုႛ ယူဆုကပုံရပၝတယ်။
ဒၝပေမဲ့ ရန်ကုန်မြာ ၁၉၆၉ ဒီဇင်ဘာလကကဵင်းပတဲ့ အရြေႚတောင်အာရြ ကဋ္ဋန်းဆြယ်အားကစားပြဲမြာတဋ္ဌကိမ်၊ ၁၉၇၀ ိံိုဝင်ဘာလကဵင်းပတဲ့ လူငယ့်ပဲြတော်မြာတဋ္ဌကိမ် ဝင်ခြင့်မရတဲ့ကေဵာင်းသားတေဆြူပူ္ဘပီး ကားတေကြို မီး႟ြိႛဆ္ဋိံူပုကပၝတယ်။ မဆလခေတ်ကို ကမ္တာကသိအောင် လုပ်လိုက်တာပၝပဲ။ ဒီအုံရကမြ ၂ ခုစလုံးကို အခဵိန်မီ ိံြိမ်နင်းလိုက်လိုႛ ကေဵာင်းသား အမဵားအူပား အဖမ်းခံလိုက်ရပၝတယ်။ ဒီအခဵိန်မြာ လူနေမအြဆင့်အတန်း နိမ့်ကဵ္ဘပီး ကုန်စေဵးိံြန်းတြေ ဋ္ဌကီးမားလာတဲ့အတြက် ခေဵာက်္ဘမိြႚက ရေနံအလုပ်သမားတေကြ လစာတိုးပေးဖိုႛတောင်းဆို္ဘပီး ၁၉၇၄ မေလ ၁၃ ရက်နေႛမြာ သပိတ်မြောက်ပၝတယ်။
မဆလ ဆိုရြယ်လစ်ခေတ်မြာ အလုပ်သမားအားလုံးလိုလို ဆင်းရဲိံြမ်းပၝးုကတာမိုႛ ရေနံေူမသပိတ်ဟာ အင်းစိန်မီးရထားအလုပ်႟ုံ၊ သမိုင်းခဵည်စက်၊ ဆင်မလိုက်သဘေဿာကဵင်း စတဲ့ အစိုးရစက်႟ုံ ၄၀ ကေဵာ်အထိ ူပန်ႛသြားပၝတယ်။ သပိတ်မြောက်အလုပ်သမားကို တက္ကသိုလ် ကေဵာင်းသားကထောက်ခံတဲ့အခၝမြာ ကေဵာင်းတေကြို ပိတ်ပစ်လိုက်ပၝတယ်။ စစ်တပ်က သေနတ်နဲႛပစ်လိုႛ ရာခဵီသေဆုံး ္ဘပီး အလုပ်သမားသပိတ် နိဂုံးခဵြပ်သြားပေမယ့်၊ အလုပ်ူပန်ဝင်တဲ့အလုပ်သမားတေဟြာ အစိုးရစက်႟ုံ၊ အလုပ်႟ုံတေကြို ပညာသားပၝပၝနဲႛ အခဵိန်အတော်ုကာတဲ့ အထိဖဵက်ဆီး္ဘပီး ဆက်လက်ဆ္ဋိံူပိံိုင်ခဲ့ုကပၝတယ်။
နောက် ၆ လလောက်ုကာတော့ ကေဵာင်းသားတြေ အလြည့်ရောက်လာပၝတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ဦးသန်ႛ ၁၉၇၄ ခိုံြစ် ိံိုဝင်ဘာလက နယူးယောက်္ဘမိြႚမြာ ကြယ်လြန်္ဘပီး ဒီဇင်ဘာလမြာ ႟ုပ်ကလာပ်ကို ရန်ကုန်ူပန်ယူလာထဲ့အခၝ ဦးသန်ႛကို ဂၝရဝမူပခြဵင်တဲ့ ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရနဲႛ ရင်ဆိုင်တြေႚရပၝတော့တယ်။ ဦးသန်ႛ႟ုပ်ကလာပ်ကို သာမန်သခဵြှင်းကုန်းမြာ ူမၟြပ်တော့မလိုလို သတင်းထြက်နေတာမိုႛ ကေဵာင်းသားတေကြ အလောင်းကိုလု္ဘပီး ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်ကေဵာင်းဝင်း တကသရြိခဲ့တဲ့နေရာမြာ ဂူသြင်းဖိုႛ စီစဉ်ပၝတယ်။ တက္ကသိုလ်နယ်ေူမကို လူထုပရိသတ် သိန်းခဵ္ဘီပီး တပတ်လောက် ဂၝရဝူပြုကပၝတယ်။
ဗိုလ်နေဝင်းရဲ့စစ်တပ်က သေနတ်နဲႛပစ်ခတ်္ဘပီး ဦးသန်ႛအလောင်းကို ဝင်လုတဲ့အခၝ ကေဵာင်းသားသုံးလေးရာ သေဆုံးုကရ္ဘပီး ိံြစ်ထောင်ကေဵာ် အဖမ်းခံရပၝတယ်။ တက္ကသိုလ်ကိုလည်း ပိတ်ပစ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ၁၉၇၅ မြာ ကေဵာင်းူပန်ဖြင့်တာနဲႛ ဇြန်လ ၆ ရက်နေႛမြာ တက္ကသိုလ်ကေဵာင်းသားတြေ ဆ္ဋိံူပုကူပန်ပၝတယ်။ ကေဵာင်းသားငၝးရာက ခဵီတက်ဆ္ဋိံူပလိုႛ မဟာဗ္ဌိံလြပန်း္ဘခံ ရောက်တဲ့အခၝမြာ သုံးထောင်လောက် ူဖစ်နေတာ တြေႚရပၝတယ်။ ဦးသန်ႛအရေးအခင်းနဲႛ အလုပ်သမား သပိတ်မြာဖမ်းထားသူတေကြို လြတ်ပေးဘိုႛ တောင်းဆိုုကပၝတယ်။ ဗိုလ်နေဝင်း ႟ုပ်ပုံကိုလည်း မီး႟ြိႛုကပၝတယ်။ ၁၉၇၅ ဆ္ဋိံူပပဲဟြာ ငၝးရက်သာုကာပၝတယ်။ ေ႟တြိဂုံစေတီပေၞမြာ စခန်းခဵနေတုန်း ဇြန်လ ၁၁ရက်နေႛမြာ စစ်တပ်က ဝင်စီး္ဘပီး သပိတ်စခန်းမြာ တြေႚရတဲ့ ကေဵာင်းသား ၂၃၀ကို ဖမ်းဆီးလိုက်ပၝတယ်။
၁၉၇၆ခိုံြစ် မတ်လမြာ ကဵရောက်တဲ့ သခင်ကိုယ်တော်မ¬ြိင်း အိံြစ်တရာူပည့်မြေးနေႛ အထိမ်းအမြတ်အူဖစ် အထြေထေသြပိတ်ဋ္ဌကီး ူဖစ်လာအောင် ဋ္ဌကိြးပမ်းုကပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ေူမအောက်ကေဵာင်းသား လြပ်ရြားမထြဲကို ထောက်လြမ်းရေးက ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်န္ဘေပီမိုႛ အစီအစဉ်ကို ဋ္ဌကိတြင်သိနေတဲ့အတြက် ကေဵာင်းဝင်းထဲမြာပဲ အနည်းအကဵဉ်း ဆ္ဋိံူပိံိုင်ုကပၝတယ်။ မြိင်းရာူပည့်လြပ်ရြားမမြြာ ကေဵာင်းသားတရာကေဵာ် အဖမ်းခံလိုက်ရပၝတယ်။ ၁၉၇၀ ူပည့်လြန်က ကေဵာင်းသားလြပ်ရြားမမြြာ ပၝဝင်ခဲ့သူတေထြဲမြာ လက်နက်ကိုင် တော်လြန်ရေးလုပ်ဖိုႛ တောခိုသြားုကသူတေလြည်းရြိပၝတယ်။
ကေဵာင်းသားတေရြဲ့ စစ်အာဏာရြင် ဆန်ႛကဵင်ရေးလြပ်ရြားမဟြာ စစ်တပ်ထဲအထိ ဂယက်႟ိုက်လာပၝတယ်။ ကေဵာင်းသားကို ကိုင်တြယ်ရာမြာ သက်ညၟာတယ်လိုႛ ယူဆ္ဘပီး စစ်ဦးစီးခဵြပ်နဲႛ ကာကြယ်ရေးဝန်ဋ္ဌကီးူဖစ်သူ ဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီးတင်ဦးကို ဗိုလ်နေဝင်းက အလုပ်ူဖြတ်လိုက်ပၝတယ်။ အဲဒီဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီးတင်ဦးဟာ အခု အကဵယ်ခဵြပ်ကဵနေတဲ့ NLD ဒုတိယ ဥက္ကဌ ဦးတင်ဦးပၝပဲ။ ဗိုလ်နေဝင်းနဲႛ ထောက်လြမ်းရေး အိံိုင်ကဵင့်တာကို ခံခဵခဵင်တဲ့ စစ်ဗိုလ်တြေ ရြိလာပၝတယ်။ ဒီအထဲမြာ ဦးစီးအရာရြိ ဗိုလ်ဋ္ဌကီး အုန်းကေဵာ်ူမင့်တိုႛ အုပ်စုဟာ ထင်ရြားပၝတယ်။ ဗိုလ်နေဝင်းအုပ်စုကို သတ်ူဖတ်ဖိုႛဋ္ဌကံစည်နေတုန်း အဖမ်းခံရ္ဘပီး ဗိုလ်ဋ္ဌကီး အုန်းကေဵာ်ူမင့် သေဒဏ်ကဵခံသြားရပၝတယ်။ အဲဒီနောက် ဗိုလ်နေဝင်း ကိုယ့်တပ်ကိုယ် ူပန်နင်းပၝတော့တယ်။
၁၉၇၇ မြာကဵင်းပတဲ့ တတိယအဋ္ဌကိမ်ေူမာက် မဆလပၝတီညီလာခံမြာ ခေၝင်းဆောင်ေ႟ြးတဲ့အခၝ ဗိုလ်နေဝင်းက စတုတဉ�အဆင့်သာ ရရြိတဲ့အတြက် ပၝတီဝင်ငၝးသောင်းကေဵာ် ထုတ်ပစ်ပၝတယ်။ ဗိုလ်နေဝင်းကို စစ်တပ်နဲႛပၝတီက မလြန်ဆန်ရဲတာကို ူပသတာပၝပဲ။ ၁၉၈၇မြာ မဆလအစိုးရဟာ ကိုယ်ထုတ်ထားတဲ့ ငေစြက္ကသြုံးမဵြိးကို တရားမဝင်ေုကာင်း ေုကညာတော့ RIT ကေဵာင်းသားတြေ ဆူပူ္ဘပီး ကားတေကြို မီး႟ြိႛုကပၝတယ်။ ူမန်မာူပည်လည်း အဆင်းရဲဆုံးိံိုင်ငံ စာရင်းဝင် ူဖစ်သြားပၝ္ဘပီ။ မဆလူပဇာတ် ္ဘပီးဆုံးသြားပေမယ့် ဦးဆောင်ပၝဝင်တဲ့ ဗိုလ်နေဝင်း စစ်အုပ်စုဟာ ဇာတ်စင်ပေၞက ဆင်းမပေးပၝဘူး။ ပဲြုကည့်ပရိသတ်ကိုလည်း အူပင်ထြက်ခြင့်မူပပြၝဘူး။ ဒၝေုကာင့် မဆလူပဇာတ်ကို မုကည့်ခဵင်ရင် ခဲနဲႛပေၝက်္ဘပီး ပြဲဖဵက်ဖိုႛသာ ရြိပၝတော့တယ်။ မဆလူပဇာတ် ပဵက်စီးအောင် �မဆလ� အဖြဲႚဝင်တေကြပဲ ဖန်တီးလိုက်တာ ူဖစ်ပၝတယ်။
၁၉၈၈ ူပည်သူႛအရေးတော်ပုံ
အိုဝယ်လ်ေူပာတဲ့ ူမန်မာူပည်
ဖတ်ရှုသူအများဆုံး သတင်းများ။
RFA
- ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို လက်နက်ကြီးနဲ့ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း KNDF ပြော
- ထိုင်းနိုင်ငံက မြန်မာကလေး တစ်ထောင်ကျော် ပညာသင်နေတဲ့ကျောင်း အပိတ်ခံရ
- ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် သုံးယောက်ကို လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် စစ်ကောင်စီခန့်အပ်
- မြန်မာအလုပ်သမား ဇနီးမောင်နှံ ထိုင်းထီ ဘတ် ခြောက်သန်းဆုပေါက်
- AA အကျဉ်းစခန်း တိုက်ခိုက်ခံရ၊ အကျဉ်းသားနဲ့ စစ်သုံ့ပန်း ငါးဆယ်ကျော် ပွဲချင်းပြီးသေဆုံး