សង្គម​ស៊ីវិល​ប្រារព្ធ​ទិវា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី​៦៤

តំណាង​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល អង្គ​ទូត អង្គការ​សហប្រជាជាតិ កម្មករ និស្សិត និង​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ប្រមាណ​ជាង ៥​ពាន់​នាក់ នាំ​គ្នា​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​អបអរ​សាទរ​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​លើក​ទី ៦៤ ថ្ងៃ​ទី​១០ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១២។ ទិវា​នេះ​ក៏​ជា​វេទិកា​មួយ​សម្រាប់​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អំពី​បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា សព្វថ្ងៃ​នេះ​ដែរ។

0:00 / 0:00

ក្នុង​ពិធី​រំឭក​ខួប​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​លើក​ទី ៦៤ ឆ្នាំ ២០១២ ដែល​គេ​ធ្វើ​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ គេ​បាន​ផ្ដោត​លើ​ប្រធានបទ​សំខាន់​មួយ​ថា "ធុរកិច្ច និង​សិទ្ធិមនុស្ស"។ ប្រធាន​បទ​នេះ គឺ​មាន​អត្ថន័យ​សំដៅ​លើ​ការ​លើក​ស្ទួយ​សិទ្ធិមនុស្ស នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ធ្វើ​ជំនួញ ឬ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​នានា នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​នាំ​គ្នា​បង្ហោះ​ប៉េងប៉ោង ក្នុង​ថ្ងៃ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​ទិវា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី​៦៤ ថ្ងៃ​ទី​១០ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១២ នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ។
ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​នាំ​គ្នា​បង្ហោះ​ប៉េងប៉ោង ក្នុង​ថ្ងៃ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​ទិវា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី​៦៤ ថ្ងៃ​ទី​១០ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១២ នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ។ (RFA/Leng Maly)

តំណាង​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដែល​រៀបចំ​ពិធី​រំឭក​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ លោក ធន សារ៉ាយ ថ្លែង​ឱ្យ​ដឹង​នៅ​ក្នុង​ពិធី​បើក​កម្មវិធី​ថា សហគមន៍​អន្តរជាតិ​សម្រេច​យក​ប្រធានបទ​ថា "ការ​រួម​បញ្ចូល និង​ការ​ចូលរួម​ក្នុង​កិច្ចការ​សាធារណៈ"។ ដោយ​ឡែក នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា លោក ធន សារ៉ាយ ថ្លែង​ថា ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល លើក​យក​ប្រធាន​បទ ធុរកិច្ច និង​សិទ្ធិមនុស្ស ពី​ព្រោះ​ធុរជន ឬ​អ្នក​ធ្វើ​ជំនួញ អ្នក​គ្រប់គ្រង​សហគ្រាស រោងចក្រ​ផលិត​ទំនិញ និង​សេវា​សម្រាប់​បម្រើ​សេដ្ឋកិច្ច គឺ​ជា​អ្នក​មាន​តួនាទី​សំខាន់ ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន។

លោក ធន សារ៉ាយ៖ «ឆ្នាំ​នេះ យើង​ចង់​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ឱ្យ​ក្រុម​មនុស្ស​ដ៏​សំខាន់​ទាំង​នេះ ​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ និង​ចូល​រួម​កិច្ច​ការ​សាធារណៈ​ឱ្យ​រឹតតែ​ប្រសើរ​ឡើង​ថែម​ទៀត ពីព្រោះ​ថា បើ​គិត​តែ​ការ​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​សម្រាប់​ខ្លួន ដោយ​មិន​គិត​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​សង្គម និង​បរិស្ថាន ដែល​ជា​ផល​វិបាក​នៃ​ធុរកិច្ច​នោះ​ទេ នុះ​សង្គម​នឹង​ជួប​ប្រទះនូវ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ ដែល​នាំ​ឱ្យ​មាន​អស្ថិរភាព​សង្គម និង​នយោបាយ ទៅ​អនាគត​ជាក់​ជា​មិន​ខាន​ឡើយ»។

លោក ធន សារ៉ាយ មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា បើ​អ្នក​ធ្វើ​ជំនួញ​មិន​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ ហើយ​មាន​អស្ថិរភាព នយោបាយ និង​សង្គម​កើត​ឡើង អ្នក​ជំនួញ​ក៏​នឹង​ទទួល​រង​ការ​ប៉ះពាល់​ដូច​គ្នា​ដែរ ដូច​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​មនុស្សជាតិ​ថ្មីៗ ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​កន្លង បាន​បង្ហាញ​រួច​មក​ហើយ។

ក្នុង​ទិសដៅ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​គោរព និង​ចៀសវាង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ក្នុង​ផ្នែក​ធុរកិច្ច ឬ​មុខ​ជំនួញ ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​សម្រេច​លើ​គោល​ការណ៍​ណែនាំ​មួយ ស្ដីពី​ធុរកិច្ច និង​សិទ្ធិមនុស្ស​នេះ​ឡើង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៦ ខែ​មិថុនា ឆ្មាំ ២០១១។

លោក​ថ្លែង​បន្ត​ថា នៅ​ក្រោម​គោលការណ៍​ណែនាំ​នេះ រដ្ឋ​ត្រូវ​មាន​តួនាទី​ការពារ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស ដោយ​ភាគី​ក្នុង​ធុរកិច្ច​នេះ ដូច​ជា ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​របស់​កម្មករ និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​ដីធ្លី​ផ្ទះ​សម្បែង​របស់​ពលរដ្ឋ​ជា​ដើម។ រដ្ឋ ត្រូវ​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ច្បាប់ និង​យន្តការ​ផ្សេងៗ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​រាល់​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស។

លោក ធន សារ៉ាយ៖ «រដ្ឋ​ត្រូវ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​ដល់​សហគ្រាស​ណា ដែល​នៅ​តែ​ផ្គើន​រំលោភ​សិទ្ធិ​កម្មករ​កម្មការិនី ឬ​រដ្ឋ​ត្រូវ​តែ​ដក​ហូត​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច ឬ​អាជីវកម្ម​រ៉ែ​ណា ដែល​មិន​គោរព​លក្ខខណ្ឌ​សំខាន់ៗ ដែល​មាន​ក្នុង​កិច្ច​សន្យា ដូច​នៅ​តែ​រំលោភ​បំពាន​លើ​សិទ្ធិ​ដីធ្លី ផ្ទះ​សម្បែង​របស់​សហគមន៍​ជន​រងគ្រោះ​ជា​ដើម»។

លោក​បញ្ជាក់​ថា ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របស់​ធុរជន លើ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស គឺ​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ក្រៅ និង​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌ ហើយ​ការ​ដក​ហូត​ដីធ្លី ដើម្បី​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ណាមួយ មិន​ត្រូវ​ផ្ដល់​តែ​ដី​ដល់​ជន​រងគ្រោះ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ គឺ​ត្រូវ​ផ្ដល់​សំណង​ ដែល​ប៉ះពាល់​ផ្សេង​ទៀត​ផង ដូច​ផល​ដំណាំ​ជា​ដើម។

នៅ​ក្នុង​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​នេះ តំណាង​សហគមន៍​ដីធ្លី​មួយ​រូប មក​ពី​ខណ្ឌ​ឫស្សីកែវ រាជធានី​ភ្នំពេញ គឺ​អ្នក​ស្រី ថោង យាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន មាន​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​បាត់បង់​ដីធ្លី និង​ផ្ទះ​សម្បែង ដោយ​សារ​តែ​ការ​បណ្ដេញ។ បញ្ហា​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ជីវភាព​រស់​នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​ជន​រង​គ្រោះ។

អ្នក​ស្រី ថោង យាន៖ «បញ្ហា​ទាំង​នេះ​មាន​ជា​អាទិ៍ ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ ដោយ​គ្មាន​សំណង​សមរម្យ ដោយ​យុត្តិធម៌ ខ្វះ​ការ​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជា​សាធារណៈ​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​មុន​នឹង​អនុវត្តន៍​គម្រោង ដែល​នាំ​ឱ្យ​បាត់បង់​ដី​ធ្លី និង​លំនៅឋាន ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ទាំង​នេះ នាំ​ទៅ​ដល់​ការ​បាត់បង់​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ ប៉ះពាល់​ដល់​អនាគត​កូន​ចៅ និង​ជំពាក់​បំណុល​គេ បាត់បង់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ប៉ះពាល់​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​កុមារ និង​ស្ត្រី ហើយ​ទី​បំផុត​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ»។

មាន​កម្មការិនី​រោង​ចក្រ​នៅ​ក្រុង​បាវ៉ិត ខេត្ត​ស្វាយរៀង និង​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​សួរ នៅ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ ឡើង​ថ្លែង​អំពី​ការ​រងគ្រោះ​របស់​ខ្លួន ដោយសារ​តែ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​ដែរ។

ក្រៅ​ពី​ការ​ពី​ការ​លើក​ឡើង​បញ្ហា​ទាំង​នេះ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ក៏​បាន​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ចំនួន ១២ ចំណុច ដើម្បី​ជា​ដំណោះស្រាយ​ផង​ដែរ។

ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​ឱកាស​នេះ​ដែរ តំណាង​អង្គ​ទូត និង​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា សុទ្ធ​តែ​បាន​ទាញ​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​កា​គោរព និង​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​លើក​ស្ទួយ​សិទ្ធិមនុស្ស នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ឱ្យ​ស្រប​តាម​ប្រធាន​បទ "ធុរកិច្ច និង​សិទ្ធិមនុស្ស" នេះ។

ទិវា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី ៦៤ ដែល​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១០ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ ២០១២ នេះ គឺ​ជា​ការ​រំឭក​ដល់​កិច្ច​ខិតខំ​របស់​មនុស្ស​ជាតិ​លើ​ពិភព​លោក ដែល​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស អស់​រយៈពេល ៦៤ ឆ្នាំ​មក​ហើយ គឺ​ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១០ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤៨៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។