ផ្ទុយទៅវិញ បើគេប្រើហិង្សាទៅលើកុមារ កុមារនោះនឹងភ្លេចភ្លាំងរៀនមិនឆ្លាត។ ប្រការនេះមានសារសំខាន់ណាស់ចំពោះឪពុកម្ដាយគ្រប់រូប ដែលចង់អប់រំកូនចៅឲ្យឆ្លាតឈ្លាសវៃ។
តើឪពុកម្ដាយត្រូវចេះដឹងអ្វីខ្លះ ដើម្បីអប់រំកូនឲ្យបានល្អ ជាពិសេសការបីបាច់ថែរក្សាកូន ចាប់តាំងពីថ្ងៃដែលកូនកើត ឪពុកម្ដាយត្រូវចេះថ្នាក់ថ្នមបំពេកូន។
ការចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកូន គឺជាការងារលំបាកមួយរបស់ឪពុកម្ដាយ ក្នុងចំណោមការងារចំពោះមុខផ្សេងៗទៀតក្នុងជីវិតគ្រួសារនិងក្នុងសង្គមជាតិ។ នៅពេលដែលកូនកើតមកហើយ ឪពុកម្ដាយមានកាតព្វកិច្ចចិញ្ចឹម និងអប់រំកូនឲ្យបានល្អ។
អ្នកស្រី ជួប សាវឿន ជាម្ដាយមួយរូបនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានប្រាប់អំពីសារៈសំខាន់នៃការបំពេកូនក្នុងអង្រឹង ដែលម្ដាយទូទៅនិយមធ្វើតាមដូនតានៅក្នុងសង្គមខ្មែរអស់ជាច្រើនសតវត្សមកហើយ។
អ្នកជំនាញអប់រំទារក និងកុមារ ហួយ សុវណ្ណី នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការបំផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមានសម្រាប់កម្ពុជា ដែលធ្វើការអប់រំឪពុកម្ដាយឲ្យចេះអប់រំកូន ដើរតាមផ្លូវល្អ បញ្ជាក់បន្ថែមអំពីសារប្រយោជន៍នៃការបំពេកូននេះថា សំឡេងម្ដាយបំពេ មានឥទ្ធិពលខាងបណ្ដុះមនោសញ្ចេតនា និងបណ្ដុះខួរក្បាលកូនបណ្ដើរៗ ចាប់តាំងពីចាប់កំណើត បើទោះបីកូននោះនៅមិនទាន់ចេះនិយាយ ចេះស្ដាប់ភាសាក៏ដោយ ៖ «ចាស! ភាសាបំពេហ្នឹង វាធ្វើឲ្យបើនិយាយអំពីរឿងសំឡេងវាពីរោះណា។ នៅពេលវាអត់ចេះស្ដាប់ អត់ចេះនិយាយ ពេលគេស្ដាប់ទៅគេដឹងថា សំឡេងម៉ែគេ ហើយបង្កប់ដោយពាក្យថ្នមថ្នាក់»។
អ្នកស្រីថ្លែងថា មានម្ដាយភាគច្រើនមិនបានយល់អំពីឥទ្ធិពលល្អទៅដល់កូននៃការបំពេកូននេះទេ ហើយអ្នកស្រីបានអំពាវនាវឲ្យម្ដាយទាំងអស់បំពេកូនឡើង ព្រោះវាជាផ្នែកមួយអប់រំទារកខាងអារម្មណ៍ និងសិល្បៈ។
ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីអះអាងថា មានម្ដាយភាគច្រើនមិនចេះបំពេកូន ហើយស្រែកសម្លុត ឬវាយកូននៅពេលកូនមិនព្រមដេក ដែលអ្នកស្រីថា ធ្វើដូច្នេះនាំឲ្យបាក់ស្មារតីភ័យខ្លាច ធំឡើងងាប់ប្រាជ្ញា។
ក៏ប៉ុន្តែមានឪពុកម្ដាយជាច្រើនមិនបានអនុវត្តទៅតាមការណែនាំរបស់អ្នកជំនាញទេ ដោយសារឪពុកម្ដាយខ្លះខ្មាសអៀន មិនហ៊ានស្រែកច្រៀងបំពេកូន ឬក៏ម្ដាយខ្លះមិនចេះច្រៀងបំពេកូន។ ទាក់ទងការបំពេកូននេះ អ្នកស្រី អុល សុជាតិ នៅភ្នំពេញ ដែលពេលនេះ មានកូនបីនាក់បញ្ជាក់ថា អ្នកស្រីហាក់ដូចជាយល់ស្របទៅនឹងការអះអាងរបស់អ្នកស្រី ហួយ សុវណ្ណី ដែលថា ការបំពេកូននេះ ជាផ្នែកមួយអប់រំខាងចិត្តសាស្ត្ររបស់ទារក ឬក្មេងតូច ដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍របស់អ្នកស្រីកន្លងមក។
អ្នកស្រី អុល សុជាតិ ៖ «ពេលដែលខ្ញុំយោលកូនម្ដងៗ ក្នុងអង្រឹងខ្ញុំចូលចិត្តច្រៀងបទរាំវង់ គឺបទស្រអែមខៀវខ្ចី …ពេលខ្ញុំច្រៀងចប់មួយបទកូនខ្ញុំគេងលក់ តែបើម៉ាក់ខ្ញុំច្រៀងបទផ្សេងវាអត់ដេក»។
នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារខ្មែរបច្ចុប្បន្ន មិនមានក្បួនខ្នាត ឬក៏សៀវភៅអប់រំកូនចៅជាផ្លូវការណាមួយ សម្រាប់ឲ្យឪពុកម្ដាយយកធ្វើជាគំរូអប់រំកូនចៅទេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីបានសម្ភាសឪពុកម្ដាយជាច្រើន អំពីរបៀបអប់រំកូន ហើយចម្លើយ គឺជាទូទៅឪពុកម្ដាយភាគច្រើន អប់រំកូនតាមចាស់ទុំ តាមទំនៀមទម្លាប់តៗ គ្នា ដូចជារៀនពីឪពុកម្ដាយ មាមីង ឬក៏អប់រំកូនចៅ តាមគន្លងសាសនាជាដើម។
ឪពុកម្ដាយភាគច្រើន បានអះអាងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា គេប្រើវិធីពីរយ៉ាង ដើម្បីអប់រំកូន ដោយប្រើភាសាថា «ធម៌ក្ដៅ និងធម៌ត្រជាក់»។ ធម៌ត្រជាក់ គឺអប់រំកូនចៅតាមពាក្យលួងលោម ផ្អែមល្ហែម ហើយបើកូនចៅមិនស្ដាប់ ឬធ្វើតាម គឺប្រើធម៌ក្ដៅ មានន័យថា វាយទាត់ធាក់ ជេរបញ្ចោរ រហូតដល់ទៅឪពុកម្ដាយខ្លះធ្វើទារុណកម្មកូន ដូចជាចងហាលថ្ងៃ ចងដាក់ឲ្យស្រមោចខាំ និងបង្អត់បាយ ឬក៏កាត់កាល់ចោលតែម្ដង។
ភាគច្រើនការអប់រំកូនដំបូង គឺឪពុកម្ដាយផ្ដោតលើសុជីវធម៌ ឲ្យចេះគោរពចាស់ទុំ តាំងពីនៅតូច ហើយបើកូនមិនស្ដាប់ដំបូន្មាន ឪពុកម្ដាយភាគច្រើន ច្រើនប្រើហិង្សាលើកូន ដូចជាវាយ មួល ឬក្ដិចជាដើម។
ជាក់ស្ដែងដូចជាម្ដាយមួយរូបនេះ ដែលសុំមិនបញ្ចេញ ឈ្មោះរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ មានកូនស្រីអាយុ ៥ ឆ្នាំ យល់ឃើញថា ការវាយដំកូនក្នុងន័យដាក់ទណ្ឌកម្ម គឺជាវិធីសាស្ត្រមួយជោគជ័យ និងជារឿងធម្មតាកើតមានឡើងតាំងពីដូនតាមកម្ល៉េះ ៖ «អប់រំកូន កូនហ្នឹងវាត្រូវការត្រជាក់ហើយផ្អែម បើប្រើអំពើហិង្សាលើវា វ៉ៃតែពេលណាវាង៉ក់ងមុខភ្ញៀវ វ៉ៃ ដល់ពេលក្រោយទៅមានភ្ញៀវ (ប្រាប់ថា) កូនមានផ្ញៀវ...ប្រូច»។
ក្នុងពេលប្រើហិង្សាដាក់កូនដូច្នេះ អ្នកម្ដាយរូបនេះ ក៏មិនភ្លេចបណ្ដាំដូនតា ដែលផ្ដាំតៗ គ្នាថា ក្រៅពីប្រើធម៌ក្ដៅ ឪពុកម្ដាយត្រូវឲ្យចេះលួងលោម ប្រដៅកូនចៅតាមធម៌ត្រជាក់ ប្រើភាសារាបសាជាគំរូល្អឲ្យកូនធ្វើត្រាប់តាម នៅពេលធំដឹងក្ដី ៖ «ម្ដាយ៖ សួរកូនមើលអ្នកណាបំពេកូន ? កូនឆ្លើយ៖ បំពេ អើ! អើ! កូនអើយគេង ហើយទៅរៀន ហើយទិញពងទាញ៉ាំ»។
ក្រុមអ្នកជំនាញអប់រំកុមារ និងយុវជន បានស្ដីបន្ទោសឪពុកម្ដាយខ្មែរភាគច្រើនសព្វថ្ងៃថា ដោយប្រើហិង្សា ដែលការវាយដំកូនដូច្នេះ ធ្វើឲ្យកូនខ្លាចនឹងល្ងង់ខ្លៅ ហើយអំពាវនាវឪពុកម្ដាយអប់រំកូនតាមធម៌ត្រជាក់ទើបកូនឆ្លាត។
លោក កែវ សារ៉ាត់ ប្រធានកម្មវិធីអប់រំអង្គការសង្គ្រោះកុមារកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ឪពុកម្ដាយមានតួនាទីសំខាន់បំផុតក្នុងការអប់រំកូន ចាប់តាំងពីពេលកូនកើត រហូតដល់អាយុ ៦ ឆ្នាំ ព្រោះថា ក្នុងអំឡុងពេលនេះ កុមារត្រូវការអភិវឌ្ឍន៍លើផ្នែកបីសំខាន់ ដែលឪពុកម្ដាយចាំបាច់ត្រូវផ្ដល់ឲ្យ គឺទំនាក់ទំនង បំប៉នចំណីអាហារ និងការថ្នាក់ថ្នមជាទីបំផុត។
លោកថា ក្នុងរយៈពេលនេះ ខួរក្បាលក្មេងត្រូវការភាពលូតលាស់ប្រមាណពី ៧០% ទៅ ៨០% ប្រៀបធៀបទៅនឹងការលូតលាស់ខួរក្បាលរបស់មនុស្សពេញវ័យ ដើម្បីជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់វ័យបន្ទាប់ គឺនៅពេលគេចូលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សា។
លោក កែវ សារ៉ាត់ ៖ «អ៊ីចឹងថា ពេលវេលានេះសំខាន់បំផុត។ ជាពិសេស ការអភិវឌ្ឍន៍ខាងការសិក្សារៀនសូត្រ គឺផ្នែកខាងការគិត។ បើសិនជាខួរក្បាលនោះលូតលាស់មិនបានមាំទាំទៅតាមស្តង់ដារនៃធម្មជាតិទេ តាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងកូនចៅនោះ ដូចជាឪពុកម្ដាយ បងប្អូន យាយតានោះ ធ្វើឱ្យខួរក្បាលនោះ លូតលាស់មិនបានតាមស្តង់ដារធម្មជាតិ។ អ៊ីចឹង ពេលកូនក្មេងនោះទៅរៀន យើងថាក្មេងនោះភ្លេចមុខភ្លេចក្រោយ។ តាមពិតការភ្លេចមុខ ភ្លេចក្រោយនេះ មិនមែនដោយសារកូនក្មេងនោះវាភ្លេចទេ គឺដោយសារកត្តាមួយចំនួន ដែលខ្វះខាតពីអាយុ ០ (សូន្យ) ទៅអាយុ ១ ឆ្នាំ និង ២ ឆ្នាំហ្នឹង»។
លោកថា ការប្រែប្រួលវ័យរបស់ទារក ចាប់ពីថ្ងៃចាប់កំណើតរហូតពេញវ័យអាយុ ១៨ ឆ្នាំ មានការប្រែប្រួលជាលំដាប់ ពោលគឺមានការប្រែប្រួលពីថ្ងៃកើតដល់អាយុ ៦ ខែ និងពី ៦ ខែដល់ ១២ ខែ ពី ១ ឆ្នាំទៅ ២ ឆ្នាំ, ពី ២ ឆ្នាំទៅ ៣ ឆ្នាំ, ពី ៣ ឆ្នាំទៅ ៥ ឆ្នាំ, ពី ៥ ឆ្នាំទៅ ៩ ឆ្នាំ, ពី ១០ ឆ្នាំទៅ ១៣ ឆ្នាំ និងពី ១៤ ទៅ ១៨ ឆ្នាំ។
ចំណុចទាំងនេះលោកថា មានសារសំខាន់ណាស់ចំពោះឪពុកម្ដាយទាំងឡាយ ត្រូវយល់ដឹងអំពីការប្រែប្រួលតាមកាលៈទេសៈនិមួយៗ ហើយត្រូវយល់ដឹងអំពីរបៀបអប់រំ និងថែទាំ ទើបកូនទទួលបានការអប់រំល្អទៅអនាគត៕