ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានរំពឹងថាការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ជាមួយចិនអាចទាក់ទាញទេសចរ
2016.12.30
របាំខ្មែរក្នុងឈុតកូរសមុទ្រទឹកដោះ ដែលសម្ដែងនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ភ្ជាប់វប្បធម៌អាស៊ាន-ចិន កាលពីយប់ថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ នៅមុខប្រាសាទបាយ័ន ខេត្តសៀមរាប។ RFA/Hang Savyouth
RFA/Hang Savyouth
កម្ពុជា និងបណ្ដាប្រទេសជាច្រើនទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលហៅកាត់ថា អាស៊ាន (ASEAN) សុទ្ធតែសម្លឹងឃើញប្រទេសចិនថា ជាសក្ដានុពលនៃទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងជាទីផ្សារទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់អនាគត។
តាមរយៈការសម្លឹងនេះ កម្ពុជាបានសុខចិត្តធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះដើម្បីជំរុញឱ្យបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ចំនួន ៩ទៀត អាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិន ដើម្បីឈានឆ្ពោះទៅរកចំណងមិត្តភាពកាន់តែប្រសើរ តាមរយៈការតភ្ជាប់ផ្នែកវប្បធម៌រួមគ្នាក្នុងបំណងឆ្ពោះទៅរកវិស័យមួយទំនាក់ទំនងមួយ។
ប្រទេសសមាជិកប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលហៅកាត់ថា អាស៊ាន ចំនួន ១០ បានចូលរួមសម្ដែងសិល្បៈដោយបង្ហាញពីវប្បធម៌ផ្សេងៗពីគ្នាជាមួយប្រទេសចិន កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ នៅមុខប្រាសាទបាយ័ននៃបរិវេណអង្គរធំក្នុងខេត្តសៀមរាប។
ព្រឹត្តិការណ៍សម្ដែងសិល្បៈនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ជាមួយនឹងចិន បានបង្ហាញពីគោលបំណងតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន ជាមួយចិន ទាំងផ្នែកវប្បធម៌ នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់។
ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាម្ចាស់ផ្ទះនៃការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍សម្ដែងសិល្បៈវប្បធម៌នោះ បានបង្ហាញខ្លួននៅលើឆាកមុនគេ ហើយលើកយកឈុតកូរសមុទ្រទឹកដោះ ដែលមានយក្ស និងទេវទាញព្រ័ត្រ ជាសិល្បៈដ៏មានព្រលឹងនៅជាប់ និងអង្គរ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដើម្បីបង្ហាញ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍កម្ពុជា ដែលជាអធិបតីនៃព្រឹត្តិការណ៍សម្ដែងសិល្បៈនោះ គឺលោក ថោង ខុន។ លោកថ្លែងថា បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ និងចិន បានឈរជាមួយគ្នា ព្រមទាំងចែករំលែកប្រវត្តិសាស្ត្រវប្បធម៌ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាយូរមកហើយ។
លោក ថោង ខុន បញ្ជាក់ថា ការសំដែងអំពីវប្បធម៌រួមគ្នានៅពេលនេះ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យរដ្ឋដែលជាសមាជិកអាស៊ាន បានស្វែងយល់គ្នាតាមរយៈវប្បធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ គឺនឹងធ្វើឱ្យអាស៊ាន-ចិន បានផលចំណេញពីគ្នាលើច្រើនវិស័យ៖ «ទស្សនៈវិស័យរបស់អាស៊ាន-ចិន បានគ្របដណ្ដប់ទៅលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅតាមតំបន់ជាច្រើនដែលនឹងដុះចេញមកវិញនូវគោលនយោបាយសន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងកំណើនភ្ញៀវទេសចរ ហើយប្រសើរបំផុតគឺសង្គមវប្បធម៌»។
បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួនទៀតក៏យល់ឃើញដូចគ្នានេះដែរ។ លេខាទី១ នៃស្ថានទូតសិង្ហបុរី ប្រចាំកម្ពុជា លោក អូលីវើ ជីងមីងហាន (Oliver ChingMing Han) បានថ្លែងថា ការសម្ដែងបង្ហាញពីវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នារវាងអាស៊ាន-ចិន ពេលនេះ គឺជាសញ្ញានៃការរីកលូតលាស់នូវចំណងមិត្តភាពរវាងអាស៊ាន និងចិននៅក្នុងតំបន់។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសខ្មែរ អ្នកស្រី សឿង រ័ត្នចាវី ដែលបានចូលរួមជាអធិបតីតាំងពីថ្ងៃដំបូងនៃសិក្ខាសាលរួមគ្នាផ្នែកវប្បធម៌រវាងអាស៊ាន និងចិន យល់ឃើញថា ព្រឹត្តិការណ៍សម្ដែងសិល្បៈអាស៊ាន-ចិនលើកនេះ មានសារសំខាន់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដារដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន និងចិន គឺផ្ដោតសារសំខាន់ខ្លាំង ចង់ឱ្យយុវជនអាស៊ាន-ចិន មានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាច្រើនវិស័យនៅពេលអនាគត៖ «មានប្រយោជន៍សំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រទេសអាស៊ាន និងចិន ហើយក៏វាសំខាន់បំផុតសម្រាប់កម្ពុជាយើង»។
មន្ត្រីផ្នែកវប្បធម៌របស់កម្ពុជា យល់ឃើញថា តាមរយៈការតភ្ជាប់នៃវប្បធម៌រវាងអាស៊ាន-ចិន ពេលនេះ វាអាចជាស្ពាននៃមេត្រីភាពមួយដែលអាចនាំឱ្យប្រជាជាតិអាស៊ាន និងចិន ស្គាល់សុខទុក្ខគ្នា និងរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសន្តិភាព។
អគ្គនាយកបច្ចេកទេសផ្នែកវប្បធម៌របស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខ្មែរ លោក ហាប់ ទូច មានប្រសាសន៍ថា នេះគឺជាឱកាសសម្រាប់ឱ្យប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាមួយនឹងចិន បង្ហាញពីភាពសំបូរបែបផ្នែកវប្បធម៌ទៅកាន់ពិភពលោកផង និងជាឱកាសឱ្យសិល្បករក្មេងៗជំនាន់ក្រោយបានជួបគ្នាដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ និងស្គាល់គ្នាផង៖ «ខ្ញុំគិតថា នេះគឺជាឱកាសដែលយើងជួបជុំគ្នារវាងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ហើយនិងភាគីដៃគូរបស់យើងគឺជាប្រទេសចិន»។
ប្រទេសចិន ដែលជាប្រទេសតែមួយគត់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា ខំប្រឹងប្រែងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ជាមួយប្រទេសអាស៊ាន ចំនួន១០ គឺបានសម្ដែងរបាំនេសាទ ដែលមានលក្ខណទន់ភ្លន់នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍យប់ថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ នោះ។
ភារធារីស្ដីទីនៃស្ថានទូតចិន ប្រចាំកម្ពុជា លោក តាន់ គី្វងសេង (Tan Quing Sheng) ថ្លែងថា កិច្ចសហការ និងការផ្លាស់ប្ដូរផ្នែកវប្បធម៌ពេលនេះ គឺជាការលើកកម្ពស់នៃភាពយោគយល់គ្នារវាងបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន-ចិន ព្រមទាំងជាសញ្ញានៃវប្បធម៌នៅក្នុងតំបន់៖ «វាពិតជាសក្ដានុពលដ៏មហិមាមួយដែលផុសចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអាស៊ាន និងចិន។ ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាឧទាហរណ៍ដ៏សំខាន់មួយដែលបានផលចំណេញជាច្រើនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសចិន តាមរយៈអ្នកវិនិយោគទុនរបស់ចិន ដែលចូលមកកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់តាំងតែពីអំឡុងឆ្នាំ២០១០»។
មន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍កម្ពុជា យល់ថា ប្រទេសចិន គឺជាឃ្លាំងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងពិភពលោកដែលប្រទេសអាស៊ាន ជាច្រើនអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍តាមរយៈការបណ្ដាក់ទុក ព្រមទាំងការបម្រើសេវាកម្មផ្នែកទេសចរណ៍។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ កន្លងទៅ អ្នកទេសចរណ៍ជនជាតិចិន ចំនួន ២០លាននាក់ បានមកលេងកម្សាន្តនៅតំបន់អាស៊ាន ហើយកម្ពុជា រំពឹងថា នៅឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខ គឺអាចនឹងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរបទេសចំនួន ៧លាននាក់ និងភ្ញៀវទេសចរចំនួន ២លាននាក់ផ្សេងទៀតមកកម្សាន្តនៅកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- មនុស្ស ៤នាក់ស្លាប់ និង ៥នាក់ទៀតរបួសធ្ងន់ ពេលប្រជ្រៀតគ្នាយកអាំងប៉ាវនៅភូមិគ្រឹះលោក សុខ គង់
- លោក សម រង្ស៊ី អំពាវនាវឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអ្នកនយោបាយរួមគ្នាផ្លាស់ប្ដូររបបត្រកូល ហ៊ុន