ពលរដ្ឋមួយចំនួននៅខេត្តកំពតមុជទឹករកខ្យងសមុទ្រលក់ដោះស្រាយជីវភាព
2024.03.27

ពលរដ្ឋមួយចំនួននៅ សង្កាត់កោះតូច ខេត្តកំពត មុជទឹកសមុទ្រ រកខ្យងដើម្បីលក់ផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។ ពួកគាត់ថា ការងាកមករកខ្យងសមុទ្រលក់នេះ ក្រោយពីការនេសាទត្រី ពុំសូវបានដូចមុន ដោយសារតែ បទល្មើសនេសាទ នៅតែមាន បណ្ដាលឱ្យត្រីភាគច្រើនហិនហោច។
នៅពេលព្រឹកព្រលឹមស្រាងៗ គេឃើញមានអ្នកភូមិ ព្រែកចេក ព្រែកអំពិល និងភូមិកណ្ដាល រស់នៅសង្កាត់កោះតូច ក្រុងបូកគោ រាបសិបនាក់ ដើរបណ្ដើរគ្នា ឆ្ពោះទៅសមុទ្រ ដោយអ្នកខ្លះ ក្នុងដៃមានកាន់ឧបករណ៍ រាវខ្យងដែលធ្វើអំពីម៉ាស៊ីន និងខ្លះទៀត កាន់សម្ភារៈ ដូចជាកញ្ច្រែង និងស្បោង ជាដើម។
ប្រជាពលរដ្ឋលើកឡើងថា អស់រយៈ ពេល២ ទៅ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការរកខ្យងសមុទ្រ ពុំសូវបានច្រើនដូចមុនៗ នោះឡើយ ដោយសារតែ បទល្មើសខុសច្បាប់ ដែលកើតមានពីសំណាក់ពលរដ្ឋវៀតណាម និងពលរដ្ឋខ្មែរ បានធ្វើឱ្យធនធានជលផលសមុទ្រ ដូចជាត្រី ក្ដាម មឹក និងខ្យង បន្តហិនហោច។
កំពុងអង្គុយលាងខ្យង នៅមាត់សមុទ្រស្ថិតនៅភូមិព្រែកអំពិល សង្កាត់កោះតូច លោក ម៉ម សំអោក ប្រកបរបរ មុជទឹករកខ្យង នៅក្នុងបាតសមុទ្រលក់ ជាង១០ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីបានចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។ លោកអាចរកចំណូលបានពីការរកខ្យងសមុទ្រ ចន្លោះ៣ ទៅ៤ ម៉ឺនរៀល ក្នុង១ថ្ងៃ ។ ទោះយ៉ាងណា អាជីពនេះ មិនងាយស្រួលនោះទេ គឺតម្រូវឱ្យ ពួកលោកត្រាំក្នុងទឹក ៥ ទៅ៦ម៉ោង ទម្រាំបានខ្យងមកលក់ម្ដងៗ។
លោក ម៉ម សំអោក៖ «របរនេះវាអាចរកចំណូលបានគ្រាន់ទប់ទល់មួយរស់ៗបាន បើឱ្យសល់គ្មានសល់ទេ។ ឥឡូវយើងចំណាយ បើសិនជាមានកូនតូច យើងត្រូវទិញគ្រប់មុខ ដូចជាទឹកដោះគោកូន និងទិញអង្ក ចំណែកម្ហូបមិនសូវអីទេ យើងអាចរកគ្រឿងសមុទ្របាន និងត្រូវទិញ សម្ភារៈឱ្យកូនរៀន»។
ប្រជានេសាទទាំងនោះ នាំគ្នា ចុះសមុទ្ររកខ្យង ចាប់ពីម៉ោង៥ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៤ល្ងាច ស្ទើររាល់ថ្ងៃ ដោយត្រូវជិះទូក ចម្ងាយ ២ ទៅ៣គីឡូ ពីទីគោក ទៅកណ្ដាលសមុទ្រ ។ ពួកគាត់អាចរកខ្យង បានក្នុងមួយថ្ងៃ ៤ ទៅ៥ គីឡូ ។ ចំណែក តម្លៃខ្យងសមុទ្រវិញ អាចលក់បាន ១គីឡូ ២ ម៉ឺន (២០.០០០) រៀល ទៅ ២ម៉ឺន ៥ពាន់(២៥.០០០) រៀល តាមទំហំ និងប្រភេទខ្យងល្អ ឬក៏មធ្យម។
ពលរដ្ឋលើកឡើងថា តម្លៃខ្យង ពុំសូវបានថ្លៃនោះទេ គឺអាស្រ័យលើមាត់ឈ្មួញ។ ចំណែកការនេសាទខ្យងលក់នេះ ពុំមែន មានតែពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ ជាក់ស្ដែងគេឃើញមានពលរដ្ឋវៀតណាមក៏មកនេសាទ ជាញឹកញាប់ផងដែរ។
ការនេសាទរបស់ពលរដ្ឋវៀតណាម ត្រូវបានពលរដ្ឋឱ្យដឹងថា ភាគច្រើនប្រើឧបករណ៍ខុសច្បាប់។ ជាក់ស្ដែង ពលរដ្ឋថា នៅម្ដុំកោះការាំង និងកោះក្រាស ស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រ ខេត្តកែប និងកំពត សម្បូរជនជាតិវៀតណាម ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ឆក់ នៅពេលយប់ ចំណែកនៅម្ដុំឆ្នេរព្រែកអំពិល សង្កាត់កោះតូច យូរៗទើបឃើញម្ដង។
អង្គុយ ក្រោមដើមឈើកោងកាងជាប់មាត់សមុទ្រ លោក នឹង ប៊ុន ជាអ្នកនេសាទជិត១០ឆ្នាំមកហើយ។ លោកថា កាលពីជាង៥ឆ្នាំមុន លោកអាចរកខ្យងលក់ បានចន្លោះ ២០គីឡូ ទៅ៣០គីឡូក្នុង១ថ្ងៃ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន បានតែ ៣ ទៅ៤គីឡូប៉ុណ្ណោះ ក្នុង១ថ្ងៃ ។ លោកបញ្ជាក់ថា ករណីនេះ ដោយសារតែបទល្មើសឆក់ ធ្វើឱ្យហិនហោច។
លោក នឹង ប៊ុន៖ «វាបាត់បង់ទាំងអស់ហ្មង អាហ្នឹងវាពាយ ហិនហ្មង របស់ឆក់នឹង។ ពេលខ្លះ មានការទប់ស្កាត់ដែរ តែអាខ្លះគេបុកលុយ តែបើអត់លុយដេញ។ អ៊ីចឹងអាហ្នឹងវាពាយ វាហិនហ្មង។ បើប្រើដោយកម្លាំងវាមានអីពាយ តែអានោះវាឆក់ ពាយទល់តែអស់»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី ពុំអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តកំពត លោក ម៉ៅ ធនិន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កញ្ញា អឹម រចនា ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី ២៦ខែមីនា ដោយហៅទូរស័ព្ទចូល តែគ្មានអ្នកទទួល។
យ៉ាងណា ពាក់ព័ន្ធបទល្មើសនេសាទខាងលើ នាយខណ្ឌជលផលខេត្តកំពត លោក ស សូរិន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា យ៉ាងខ្លីថា កន្លងទៅគណៈកម្មការសហគមន៍នេសាទតាមបណ្ដោយឆ្នេរនានា តែងតែចុះល្បាត ពុំមានបទល្មើសខុសច្បាប់ ទៀតនោះទេ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ លោក ស សូរិន បានថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាសរុបរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ដោយលោកទទួលស្គាល់ថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ការប្រមូលផលនេសាទនៅតាមទឹកសាប និងសមុទ្រ ក្នុងខេត្តកំពត មានការធ្លាក់ចុះ ដោយសារតែបញ្ហាបទល្មើសខុសច្បាប់ និងការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់ឆ្នេរ ដែលបានបង្កផល ប៉ះពាល់បរិស្ថានធ្ងន់ធ្ងរ។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅសង្កាត់កោះតូច ដែលអាស៊ីសេរីសម្ភាសន៍ ពួកគាត់អះអាង ដូចៗគ្នាថា បទល្មើសនេសាទ ខុសច្បាប់ កើតមាននៅពេលយប់។ ពួកគាត់ថា ករណីនេះ ទំនងជាមានការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ រវាងជនល្មើស និងមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
ពលរដ្ឋបារម្ភថា ការមិនអើពើទប់ស្កាត់បទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវពីសំណាក់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ បានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពពលរដ្ឋ ។ ជាក់ស្ដែង ពួកគាត់ថា សព្វថ្ងៃ មានពលរដ្ឋជាច្រើន ចំណាកស្រុក ធ្វើការងាររោងចក្រខ្លះ និងខ្លះទៀត ធ្វើការសំណង់ ឱ្យគេដើម្បីបានលុយដោះស្រាយជីវភាព ក្រោយពីរបរនេសាទធ្លាក់ចុះ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន លោក ម៉ា ចិត្រា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការប្រឹងប្រែងរបស់ពលរដ្ឋ រកខ្យងសមុទ្រលក់ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពគឺជារឿងល្អ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកថា ជារឿងដែលគួរឱ្យសោកស្រាយ ដែលធនធានជលផលជាច្រើននៅក្នុងសមុទ្រ ត្រូវបានហិនហោច ដោយបទល្មើស។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរតែពិចារណា និងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវឡើងវិញ។
លោក ម៉ា ចិត្រា៖ «អ៊ីចឹងដើម្បីរក្សា និរន្តរភាព នៃគ្រឿងសមុទ្រដែលពួកគាត់ធ្លាប់រកហ្នឹង ទល់តែប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានក៏ដោយ និងអាជ្ញាធរក៏ដោយ ត្រូវតែសហការគ្នា ក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ឱ្យបាន។ បើសិនជាមន្ត្រីណា ដែលឃុបឃិតជាមួយនឹងឈ្មួញខិលខូចហ្នឹងត្រូវតែបញ្ឈប់សកម្មផងខ្លួនទៅ ហើយត្រូវហ៊ានដាក់ទោសទណ្ឌដែលមន្ត្រីណាដែលហ៊ានពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយ»។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅសង្កាត់កោះតូច រាប់ពាន់គ្រួសារ ភាគច្រើនជា អ្នកប្រកបរបរនេសាទ ដោយសារតែ ពួកគាត់រស់នៅជាប់នឹងផ្ទៃសមុទ្រ។ ក៏ប៉ុន្តែ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ការប្រមូលផល ឬទទួលផលពីមច្ឆាជាតិ ដូចជា ត្រី ខ្យង ក្ដាម និងមឹកជាដើម បានធ្លាក់ចុះ ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ជួបការលំបាក។ ជាក់ស្ដែង ការនេសាទត្រី ក្ដាម និងមឹកជាដើម ពុំសូវបានទៀតឡើយ ដូច្នេះពួកគាត់ងាកមករាវខ្យងក្នុងបាតសមុទ្រជួនបានជួនអត់។ ទោះជាយ៉ាងណា ពួកគាត់នៅតែព្យាយាមរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។