សហគមន៍ព្រៃឡង់មកពីបួនខេត្ត ក្រុមនិស្សិត ព្រះសង្ឃ និងក្រុមយុវជនប្រមាណ ៦០០នាក់ សម្ដែងការសោកស្ដាយមិនបានចូលរួមធ្វើបុណ្យព្រៃឡង់ តាមការគ្រោងទុកដោយសារអាជ្ញាធរ និងឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថានបន្តរារាំងពួកគេ រយៈពេលពីថ្ងៃជាប់គ្នាចាប់ពីថ្ងៃទី២១ និង ២២ ខែកុម្ភៈ នេះ។ ពួកគេបានចាត់ទុកការរារាំងនេះ ជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព និងលាក់បាំងព័ត៌មានពីសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងព្រៃឡង់។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ដែលមានព្រៃឈើគ្របដណ្ដប់លើខេត្តកំពង់ធំ ព្រះវិហារ ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង បានផ្អាកពិធីបំបួសដើមឈើ ទៅវិញ ដោយសារសមត្ថកិច្ចចម្រុះ អាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីបរិស្ថាន បានរារាំង និងគំរាមចាប់ខ្លួនតំណាងសហគមន៍ ប្រសិនបើមិនផ្អាកសកម្មភាពទាំងនោះ។
ក្រុមស្នូលសហគមន៍ព្រៃឡង់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក យឹម សុភ័ក្ត្រ ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ២២ កុម្ភៈថា សហគមន៍ ក្រុមយុវជន និងព្រះសង្ឃ បានព្យាយាមស្នើសមត្ថកិច្ច និងអាជ្ញាធរជាច្រើនសា ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេចូលព្រៃឡង់ ធ្វើបុណ្យបំបួសដើមឈើតាមការគ្រោងទុក ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាត ហើយថែមទាំងថតរូបពួកគេទៀតផង។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រសិនបើអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ អាចចូលព្រៃឡង់ដោយសេរី គ្មានការរារាំងពីឆ្មាំអភិរក្ស របស់ក្រសួងបរិស្ថាននោះទេ ផ្ទុយពីបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ មានបំណងចង់រក្សាព្រៃឱ្យគង់វង្ស បែរជាត្រូវរារាំង និងគំរាមកំហែងទៅវិញ៖ «សហគមន៍នៅពេលដែលឃើញមានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចគាត់មករារាំង សម្រាប់ការចូលរួមការពារ ថែរក្សាអ៊ីចឹង។ គាត់មានភាពភ័យខ្លាចហើយចាត់ទុកថា នេះជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ សម្រាប់ពួកគាត់ដែលមានចិត្តការពារព្រៃឈើ។ មានរឿង ដែលមិនល្អក្នុងព្រៃហើយ បានជាមិនចង់ឱ្យសាធារណជនដឹង » ។
ចំណែកព្រះតេជព្រះគុណ បូរ បេត និមន្តមកពីនៅភ្នំពេញ ដែលចូលរួមពិធីបុណ្យព្រៃឡង់ មានថេរៈដីកាថា ទង្វើរបស់អាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីបរិស្ថាននេះ ជាចេតនារួមចំណែកបំផ្លាញព្រៃឈើ បន្សល់ចុងក្រោយក្នុងព្រៃឡង់។ ព្រះអង្គបន្ថែមទៀត សកម្មជនព្រៃឈើ បានបង្វែរទិសដៅ សុំធ្វើបុណ្យក្នុងព្រៃសហគមន៍ជំនួសវិញ ដែលមានទីតាំងនៅជាប់ព្រៃឡង់ ក្នុងឃុំអន្លង់ភេ ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរនៅតែមិនអនុញ្ញាត៖ «តំបន់ដែលយើងចុះទៅ ជាតំបន់ក្ដៅគេកំពុងកាប់រៀងរាល់ថ្ងៃ រហូតដល់ មានការប្រភេទឈើច្បោះដែលពលរដ្ឋធ្លាប់អាស្រ័យផល ធ្វើនៅតំបន់នោះរាល់ថ្ងៃក៏មានការកាប់ តាំងពីច្បោះទៅទៀត ក្នុងតំបន់ដែលយើងកំពុងតែធ្វើហ្នឹង។ មិនមានចេតនាណា ការពារព្រៃឈើទេ មានតែគេចង់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិយើងថែមទៀត បើមិនអ៊ីចឹងទេ គេឱ្យយើងធ្វើបុណ្យ និងចូលរួមការពារព្រៃជាមួយគេហើយ » ។
សហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំងបួនខេត្ត មានបំណងរួមប្រារព្ធថ្ងៃបុណ្យព្រៃឡង់នេះ ដើម្បីរំឭកគុណព្រៃឈើ និងបួងសួងសុំឱ្យព្រៃឡង់គង់វង្ស ជាពិសេស ដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិច ដែលរស់ពឹងអាស្រ័យផលព្រៃឈើ។
និស្សិតមកពីរាជធានីភ្នំពេញ កញ្ញា ដាំ សុខស្រីនាង ទង្វើសមត្ថកិច្ច គឺជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពក្រុមនិស្សិត ដែលចង់ស្វែងយល់ និងកត់ត្រាក្នុងឯកសារស្រាវជ្រាវ ជាពិសេស ចង់ដឹងពីប្រសិទ្ធភាពការងារឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ៖ «មានអារម្មណ៍ថា បំបិទសិទ្ធិសេរីភាពអត់ចង់ឱ្យយើងដឹងឮ ព្រោះថា តាមដែលសហគមន៍គាត់ប្រាប់ត្រួសៗ មានក្រុមហ៊ុន ២ទៅ ៣ដែល ដែលគេមកធ្វើការរកស៊ីនៅហ្នឹងដែរ។ មើលជាក់ស្ដែងទៅ ដូចជា អាជ្ញាធរឃុបឃិត ហើយអ៊ីចឹងទៅ មានអារម្មណ៍សោកស្ដាយ ព្រោះយើងមក ចង់ទៅឃើញ ហើយខ្ញុំក៏មិនទាន់បានចូលព្រៃឡង់ដែរ ព្រោះយើងចង់ចូលដល់ពេលខកបំណង » ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ការចូលទៅ តំបន់ស្នូលព្រៃឡង់មានប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី មានសត្វព្រៃ ចាំបាច់ត្រូវសុំច្បាប់អនុញ្ញាតជាមុនសិន។ លោកបញ្ជាក់ថា មាត្រា ១១ នៃច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ការចេញចូលតំបន់ការពារធម្មជាតិ ក្នុងតំបន់ស្នូល ដែលជាតំបន់គ្រប់គ្រងខ្ពស់ ក្នុងកិច្ចអភិរក្សសត្វព្រៃ រុក្ខជាតិកម្រ ត្រូវបានហាមឃាត់៖ «បណ្ដាញព្រៃឡង់ ដែលធ្វើសកម្មភាពនេះ គឺជាការធ្វើសកម្មភាពមួយ ដែលមិនមានការទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់ទេ បណ្ដាញព្រៃឡង់ដែលចងក្រងនេះ គឺជាបណ្ដាញមួយខុសច្បាប់។ គាត់មិនបានចុះបញ្ជីនៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ ឬក៏ស្នើសុំចុះកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ធ្វើកិច្ចការងារជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធទេ។ សកម្មភាពរបស់គាត់នេះ ជាសកម្មភាពមួយមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ » ។
ប៉ុន្តែ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ប៊ី វ៉ាន់នី ចាត់ទុកការរារាំងនេះ ជាការរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបំពានគោលការណ៍ណែនាំរបស់លោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបញ្ជាឱ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់មូលដ្ឋាន ត្រូវពង្រឹងកិច្ចសហការជាមួយពលរដ្ឋរួមគ្នាការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ។ លោកថា ការរារាំងនេះ មិនត្រឹមតែបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋនោះទេ ថែមទាំងបង្ហាញពីភាពមិនប្រក្រតី ក្នុងព្រៃឡង់ ដែលកំពុងកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើ៖ «អ៊ីចឹងយើងគួរតែត្រេកអរ ដែលមានពលរដ្ឋយល់ដឹង ហើយគាត់ចូលរួមការពារព្រៃឈើ ហេតុអីបានទៅហាមឃាត់គាត់ ? យើងមើលរដ្ឋធម្មនុញ្ញកាតព្វកិច្ចពលរដ្ឋទាំងអស់មានសិទ្ធិចូលរួមការពារទឹកដី ទន្លេ ព្រៃ ដែលជាទ្រព្យរបស់រដ្ឋ គឺពលរដ្ឋមានសិទ្ធិចូលរួមការពារ » ។
ប្រធានសហគមន៍ព្រៃឡង់ខេត្តស្ទឹងត្រែង កញ្ញា ឈឿ លី ឱ្យដឹងថា អ្នកចូលរួមប្រមាណ ៦០០នាក់ បានខកចិត្តជាខ្លាំង ហើយពួកគេនឹងវិលទៅរាជធានីភ្នំពេញ និងផ្ទះសម្បែងរៀងៗ ខ្លួនវិញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ។ កញ្ញាសង្កេតឃើញថា ក្រសួងបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ហាក់មានចេតនាធ្វើឱ្យព្រៃឈើថយចុះបន្តិចម្ដងៗ ព្រោះឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន មិនបានអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ ហើយអំពើពុករលួយជាថ្នូរមិនអនុវត្តច្បាប់នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមដដែលៗ គ្មានយន្តការលុបបំបាត់៖ «អ្នកការពារព្រៃមិនមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់គេ បើអ្នកកាប់ព្រៃមានផលប្រយោជន៍ដល់គេ។ អ្នកការពាររងផលប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍។ ដោយសារតែអ្នកកាប់ព្រៃចូលទៅឱ្យលុយគេ អ៊ីចឹងទៅតាមទីស្នាក់ការតាមប៉ុស្តិ៍មួយៗ រត់ការឱ្យទៅ។ តែបើសម្រាប់អ្នកការពារព្រៃបើចង់ចូលទៅទាល់តែសុំការអនុញ្ញាតពីគេ បើអ្នកកាប់អត់មានសុំទេ ចូលបាន » ។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំងបួនខេត្ត បង្ហាញចំណុចស្នូលចំនួន ៣ សំខាន់ ធ្វើឱ្យបទល្មើសព្រៃឈើកើតមានច្រើន រួមមាន ទី១ សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតែបន្តកើតមាន ទី២ ការតម្រូវឲ្យសហគមន៍សុំច្បាប់អនុញ្ញាតមុននឹងចុះល្បាត និងធ្វើបុណ្យព្រៃឡង់ ខណៈអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់អាចចូលព្រៃកាប់ឈើបានដោយសេរី មិនចាំបាច់មានការអនុញ្ញាត ហើយទី៣ មានផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងជាច្រើន ចូលព្រៃឡង់ ដែលជាកត្តាធ្វើឲ្យបាត់បង់ជម្រកសត្វព្រៃ និងទំហំព្រៃឈើ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។