ពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ស្ពឺជាង ៤០០នាក់ នៅថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈ បានលើកគ្នាទៅឃ្លាំមើលតំណាងរបស់ពួកគាត់ ៦នាក់ មកបំភ្លឺនៅតុលាការខេត្តនេះពេញមួយថ្ងៃ ដើម្បីទាមទារឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងចេញមុខការពារព្រៃសហគមន៍មួយកន្លែង។ ក្រុមអ្នកតវ៉ាមួយចំនួនបានស្រែកយំ នៅខាងមុខតុលាការ ព្រោះតែស្ដាយស្រណោះព្រៃ ក្នុងព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ដែលកំពុងទទួលរងកាប់បំផ្លាញទ្រង់ទ្រាយធំ ពីសំណាក់មន្ត្រីយោធា "ង-៧០"។
ក្រុមពលរដ្ឋទាំងនោះរស់នៅឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ និងឃុំអមលាំង ស្រុកថ្ពង ដង្ហោយស្រែកសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឱ្យចេញបញ្ជាជាបន្ទាន់ លុបចោលគម្រោងកាត់ឆ្វៀលដីព្រៃសហគមន៍ ២៦២ហិកតារ ឋិតក្នុងព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់ ដែលពួកគាត់ខំថែទាំជិត ២០ឆ្នាំមកហើយ។
អ្នកភូមិថា តំណាងពលរដ្ឋ ៦នាក់ ដែលបង្ហាញខ្លួនចូលបំភ្លឺនៅតុលាការ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ គ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ ពុំបានប្រព្រឹត្តកំហុស ដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។
តំណាងពលរដ្ឋដែលជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ គឺលោក សយ សាប ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ពួកលោកមានហេតុផលច្បាស់លាស់សម្រាប់បំភ្លឺនៅចំពោះមុខតំណាងអយ្យការ និង ចៅក្រម ពីសកម្មភាពការពារព្រៃសហគមន៍ ដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិ ស្របតាមច្បាប់ ពោលគឺគ្មានកំហុសនោះទេ។ លោកបន្តថា ជំហររបស់សហគមន៍គ្រាន់តែចង់អភិរក្សព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់ឱ្យគង់វង្សជាប្រយោជន៍រួមរបស់ជាតិតែប៉ុណ្ណោះ៖ «ពលរដ្ឋរស់នៅរាប់ពាន់នាក់ ដល់ពេលយើងអស់ព្រៃនេះទៅ ជីវភាពយើងដុនដាប មេម៉ាយ ដូចពួកខ្ញុំ គឺអាស្រ័យផល ក្នុងព្រៃហ្នឹងទាំងអស់តាំងពី ដូចជារកបន្លែលក់ ឃ្វាលគោ លក់ទំពាំង។ ដល់ព្រៃនេះទៅ យើងអស់មានរកអីទៀតទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ទុកឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ បានស្គាល់ផង មានតែព្រៃប៉ុណ្ណឹងគត់ »។
សមាជិកសហគមន៍ការពារព្រៃឈើឧត្ដមស្រែពស់ ៦នាក់ ដែលចេញមុខការពារព្រៃសហគមន៍ ត្រូវតុលាការកោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺ ក្រោមបទចោទ ធ្វើឱ្យខូចខាតដោយចេតនា គំរាមកំហែង ជេរប្រមាថ ជាសាធារណ: និងញុះញង់បង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។ ប្រជាសហគមន៍សង្ស័យថា មន្ត្រីយោធា "ង៧០" គឺជាដើមបណ្ដឹងក្នុងសំណុំរឿងនេះ ដើម្បីគំរាមកំហែងមិនឱ្យពួកគាត់ចេញតវ៉ា ការពារព្រៃសហគមន៍នេះបន្តទៀត។
កាលពីថ្ងៃទី២២ កុម្ភៈកន្លងទៅសមាជិកសហគមន៍ ៣០នាក់ បានចុះទប់ស្កាត់ សកម្មភាពក្រុមមន្ត្រីយោធា "ង-៧០" ២០នាក់ កំពុងប្រើរណាយន្ត អាររំលំដើមឈើធំៗ ឋិតក្នុងព្រៃសហគមន៍នេះ។ ក្នុងពេលប្រជាសហគមន៍ចុះល្បាត ក្រុមទាហាន បានបាញ់កាំភ្លើងរះឡើងលើ គំរាមពលរដ្ឋចំនួន ២គ្រាប់ និងបានប្រើហិង្សា មកលើសមាជិកសហគមន៍ ៣នាក់ ឱ្យរងរបួសធ្ងន់។ សមាជិកសហគមន៍ឱ្យដឹងថា ពួកគេបានកំណត់អត្តសញ្ញាណ មន្ត្រីយោធាទាំងនោះរួចហើយ។
តំណាងពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតគឺលោកស្រី ឃន ខន ចាត់ទុកព្រៃសហគមន៍នេះ ជាអាយុជីវិតរបស់ពលរដ្ឋរាប់ពាន់គ្រួសារដែលតែងរកអនុផលព្រៃឈើ ត្រីសាច់ ក្ដាមខ្យង ថ្នាំបុរាណ បន្លែផ្លែឈើ និងចិញ្ចឹមគោក្របីលក់ចិញ្ចឹមជីវិតជាដើម។ លោកស្រីថា ស្ត្រីមេម៉ាយ និងពលរដ្ឋមានជីវភាពខ្វះខាតសង្ឃឹមលើព្រៃសហគមន៍ដែលបន្សល់ចុងក្រោយនេះ ព្រោះតំបន់នោះផ្តល់តម្លៃធនធានធម្មជាតិសំបូរបែប និងទីស្នាក់អាស្រ័យ របស់សត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទ ហើយក៏ជាកន្លែងគោរពបូជាបែបពុទ្ធសាសនា ដោយមានអាស្រម ព្រះសង្ឃ តាជី និងយាយជីស្នាក់អាស្រ័យ មិនគួរបំផ្លិចបំផ្លាញនោះទេ។ លោកស្រីសំពះអង្វរ ឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងរដ្ឋាភិបាល ទុកព្រៃនេះឱ្យគង់វង្សផ្តល់ជម្រកដល់សត្វព្រៃ និងបម្រើវិស័យទេសចរណ៍៖ «សូមអំពាវនាវដល់សម្ដេចចុងក្រោយថា សូមសម្ដេចលុបអនុបយោគហ្នឹងចោលទៅ ព្រោះតំបន់នេះ ជាតំបន់ការពារមិនមានចាំបាច់ ទុកធ្វើជាសម្បត្តិឯកជនទេ។ ក្នុងនេះមានវត្តផង ជាជម្រកពលរដ្ឋទៅកម្សាន្ត ឬអង្គុយក្រោមម្លប់ឈើ បើសិនជាណា កាប់បំផ្លាញ រុករានគឺអស់ហើយ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូង អ៊ូ ផាត បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈ ដោយទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង តែគ្មានអ្នកទទួល។ ចំណែកមន្ត្រីយោធា ២នាក់ ដែលរងការចោទថា បាញ់ឡើងលើ គំរាមពលរដ្ឋ ក៏មិនទាន់សុំការបំភ្លឺបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ប៉ុន្តែអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង មានប្រសាសន៍ថា មន្ត្រីជំនាញបានចុះពិនិត្យទីតាំងដីព្រៃមានជម្លោះនោះហើយ មិនឋិតក្នុងតំបន់ដីព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់នោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីជំនាញ កំពុងព្យាយាមពន្យល់ប្រាប់ពលរដ្ឋ ស្របតាមសេចក្ដីប្រកាសរបស់ក្រសួងកសិកម្ម៖ «ជាគោលការណ៍គ្មានដីសហគមន៍ណាធំធេងដល់ប៉ុណ្ណឹងទេ តែយើងអនុវត្តតាមច្បាប់ដែលក្រសួងកសិកម្មគាត់ចេញឱ្យ។ ចេញឱ្យតូចទេមិនធំ ដូចកន្លែងគាត់ថាទេ មិនដល់ហ្នឹងទេ»។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យ ឆ្វៀលដីព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់មានទំហំ ២៦២,២៤ហិកតារ ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ក្នុងភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរស្រុកឱរ៉ាល់ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបែងចែកជូនគ្រួសារយោធិន "ង-៧០" កងរថក្រោះ ៤១គ្រួសារ សម្រាប់កសាងលំនៅឋាន និងបង្កបង្កើនផល។
មន្ត្រីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍ នៃសមាគមអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មិនគាំទ្រចំពោះការកាត់ឆ្វៀលដី ព្រៃសហគមន៍ដ៏ធំធេង ដើម្បីបែងចែកជូនគ្រួសារកងទ័ពនោះទេ ព្រោះវាប៉ះពាល់ព្រៃឈើ សត្វព្រៃ ជីវភាពប្រជាជន និងបង្កើតឱ្យមានរឿងរ៉ាវច្រើន។ លោកយល់ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែលុបអនុក្រឹត្យកាត់ឆ្វៀលព្រៃសហគមន៍នេះចេញជាបន្ទាន់ ដោយត្រូវសិក្សារកទីតាំងដីនៅតំបន់ផ្សេង ចែកជូនគ្រួសារកងទ័ពវិញ៖ «ឥលូវការបំផ្លាញព្រៃឈើច្រើនណាស់ រាន់ម៉ឺនសែន លានហិកតារ ហើយបើសិនជាការផ្តល់ឱ្យ សម្បទានសង្គមកិច្ចខាងកងទ័ព វាប៉ះពាល់ដីគម្របព្រៃឈើទៀត គួរតែបញ្ចៀសទៅរកកន្លែងផ្សេងទៀត»។
កាលពីចុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០២១ ពលរដ្ឋជាង ៧០០រយនាក់ បានតវ៉ាមិនពេញចិត្តចំពោះគម្រោងកាត់ឆ្វៀលដីព្រៃសហគមន៍នេះ។ អ្នកភូមិចាត់ទុកគម្រោងឈូសឆាយព្រៃសហគមន៍នេះ ជាការបំផ្លាញព្រៃ សត្វព្រៃ និងកន្លែងគោរពសក្ការៈរបស់អ្នករក្សាសីលជាដើម។
ព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ឬហៅថា ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ គឺជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ហើយត្រូវបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ជាព្រៃអភិរក្សពីក្រសួងបរិស្ថានកាលពីឆ្នាំ២០០២។ ព្រៃសហគមន៍មួយនេះមានផ្ទៃដីប្រមាណ ២.០០០ហិកតារ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នកាន់តែរួមតូចនៅសល់តែ ៨០០ហិកតារប៉ុណ្ណោះ ដោយសារមានការរំលោភបំពានយកជាបន្តបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនឯកជន និងឈ្មួញខិលខូចមួយចំនួន។ ព្រៃសហគមន៍នេះ មានសត្វព្រៃកម្រជាច្រើនប្រភេទរស់នៅ រួមមាន ទោច ស្វា ក្ងោក មាន់ព្រៃ ឈ្លូស ក្ដាន់ និងស្វាជាដើម។ សត្វទាំងនេះនឹងប្រឈមបាត់បង់ទីជម្រក ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនបញ្ឈប់គម្រោងនេះទេ។
តំណាងអយ្យការ និងតុលាការ បានបញ្ចប់ការសួរដេញដោល លើប្រជាសហគមន៍ ៦នាក់ នាល្ងាចម៉ោង ៥ជាង នៅថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈដដែលនេះ ហើយអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់ ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ រីឯពលរដ្ឋជាង ៤០០នាក់ដែលអង្គុយចាំឃ្លាំមើលតំណាងពួកគាត់ នៅមុខតុលាការពេញមួយថ្ងៃនោះ ក៏មិនមានការប៉ះទង្គិចហិង្សាអ្វីជាមួយសមត្ថកិច្ចនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។