ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស បន្តទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ករណីបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ សកម្មជននយោបាយថៃ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម សាតស័ក្តិសិទ្ធិ (Wanchalerm Satsaksit) នៅក្រុងភ្នំពេញ។ ពួកគេលើកឡើងថា ប្រសិនបើគ្មានការស៊ើបអង្កេតទេ នោះនឹងបណ្តាលឲ្យមានការរិះគន់ និងការសង្ស័យកាន់តែខ្លាំងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីមួយនេះ។ ការលើកឡើងនេះ ស្របពេលដែលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិសម្ដែងការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងអំពីករណីមួយនេះ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា ថា លោកមិនទាន់ អាចទទួលយកបានទេ ការណ៍ដែលអាជ្ញាធរគ្រាន់តែចុះស្រាវជ្រាវស៊ើបអង្កេតដល់ទីតាំង សង្ស័យកើតហេតុ ហើយឆ្លើយថា មិនមានវត្តមានរបស់សកម្មជនថៃរូបនេះទេ។ លោកថា សំណុំរឿងមួយនេះ មានការតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលគួរតែស្រាវជ្រាវឲ្យបានដិតដល់ និងអនុវត្តសកម្មភាពឲ្យកាន់តែសកម្ម ទុកចិត្តបាន ដើម្បីបញ្ចៀសការចោទប្រកាន់ពីការពាក់ព័ន្ធណាមួយ៖ «បើសិនជារដ្ឋាភិបាលទាំងពីរមិនមានការស៊ើបអង្កេត ឲ្យបានច្បាស់លាស់ ឆ្លើយបំភ្លឺឲ្យទៅសាធារណជនដែលគេអាចទុកចិត្តបានថា ការបាត់ខ្លួននេះអត់ពាក់ព័ន្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលទេ អ៊ីចឹង ចង់មិនចង់ គេអាចនៅតែមានការសង្ស័យមកលើរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរហើយ ពីព្រោះកន្លងមក គេឃើញមានទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតក្នុងការដោះដូរសកម្មជនទាំងអស់ ដែលជាការសង្ស័យ។»
ផ្អែកតាមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) សកម្មជនក្រុមអាវក្រហមថៃ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម សាតស័ក្ខិសិទ្ធិ អាយុ ៣៧ ឆ្នាំ ត្រូវបានជនប្រដាប់អាវុធមួយក្រុមចាប់ពង្រត់ពីកន្លែងស្នាក់នៅរបស់លោកនៅក្រុងភ្នំពេញ ចូលទៅក្នុងរថយន្តពណ៌ខ្មៅមួយ រួចបើកទៅបាត់ កាលពីថ្ងៃទី៤ មិថុនា។ អង្គការនេះថា មានភស្តុតាងជាច្រើនតាមរយៈវីដេអូពីកាម៉េរាសុវត្ថិភាព និងសាក្សីមួយចំនួន ដែលបង្ហាញថា លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម ពិតជាត្រូវបានគេចាប់ពង្រត់នៅកម្ពុជាមែន ហើយទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែបើកការស៊ើបអង្កេតដោយហ្មត់ចត់ មិនលម្អៀង និងប្រកបដោយតម្លាភាពឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ជុំវិញករណីមួយនេះ ដើម្បីរកឲ្យឃើញ ពីរឿងពិតដែលបានកើតឡើងលើលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម។
ករណីបាត់ខ្លួនសកម្មជនថៃរូបនេះ ក៏បង្កឲ្យមានការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់នៅមុខស្ថានទូតកម្ពុជា ប្រចាំក្រុងបាងកក ពីសំណាក់ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ ជនជាតិថៃ ទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាលាតត្រដាងការពិតនៅពីក្រោយរឿងនេះ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សមួយរូបទៀត និងជានាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងស៊ើបអង្កេតរឿងនេះ ឲ្យបានហ្មត់ចត់បន្ថែមទៀត ដើម្បីកុំឲ្យមានការរិះគន់ និងការទាមទារតទៅទៀត៖ « ទីមួយគឺ ដើម្បីផ្ដល់ជាយុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះនៅក្នុងសង្គមថា តើរឿងហ្នុង វាជារឿងអ្វីពិតប្រាកដ ហើយបើសិនជាមានបញ្ហាកើតឡើងត្រូវ តែធ្វើការស្វែងរក និងស៊ើបអង្កេត ដើម្បីអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់។ ទីពីរ គឺកាលណាបើសិនជា យើងមិនបានបំពេញ កាតព្វកិច្ចទេ នោះនឹងអាចមានការរិះគន់បន្ថែមទៀត ហើយនឹងមានការទាមទារបន្តបន្ទាប់ទៀត ដើម្បីឲ្យមានការស្រាវជ្រាវ និងស៊ើបអង្កេត ដើម្បីឲ្យមានភាពយុត្តិធម៌ និងព័ត៌មានពិតប្រាកដ » ។
អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចសុំប្រតិកម្ម និងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពចុងក្រោយអំពីតម្រុយ ឬលទ្ធផល នៃការស៊ើបអង្កេត ពីអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមឃឿន បាននៅឡើយទេ ដោយសារតែលោកមិនលើកទូរស័ព្ទកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១៧ មិថុនា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ កន្លងមក លោកធ្លាប់បដិសេធថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាពុំជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីបាត់ខ្លួនសកម្មជនថៃនេះទេ។
លោក អំ សំអាត ថា ករណីបាត់ខ្លួនសកម្មជនថៃដោយបង្ខំ ហើយគ្មានតម្រុយ ពីការស៊ើបអង្កេតបែបនេះ ក៏អាចជាសារមួយធ្វើឲ្យសកម្មជននយោបាយខ្មែរភៀសខ្លួន នៅប្រទេសថៃ មានការព្រួយបារម្ភ និងភ័យខ្លាចដែរ ដោយសារតែមានការសង្ស័យថា រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរអាចសហការគ្នាតាមចាប់សកម្មជនប្រឆាំង៖ « បើសិនជារឿងទាក់ទងនឹងការបាត់ខ្លួននេះប្រាកដប្រជាមែន វាក៏ជាសារមួយធ្វើឲ្យសកម្មជន នយោបាយដែលភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ដែលកំពុងភៀសខ្លួនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន ក៏មានការបារម្ភ និងភ័យខ្លាចដែរ។ ចំណុចនេះហើយ ដែលយើងគិតថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរឆ្លើយលឿនពេកក្នុងការបង្ហាញ នូវព័ត៌មានដែលយើងមិនទាន់បានស្វែងរក ឲ្យបានជាក់លាក់នោះទេ។ អ៊ីចឹង ព័ត៌មានអ្វីក៏ដោយ ត្រូវអាចមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ ជាក់លាក់ និងទទួលយកបាន » ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ស្របទៅនឹងការលើកឡើងនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា បើទោះជាមិនទាន់មានភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីកិច្ចសហការជាសម្ងាត់រវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងការតាមធ្វើទុកបុកម្នេញសកម្មជនប្រឆាំងក៏ដោយ ករណីនេះ នឹងបង្កើនការភ័យខ្លាចដល់សកម្មជនភៀសខ្លួននយោបាយខ្មែរនៅប្រទេសថៃ ធ្វើឲ្យពួកគេបាត់បង់ទំនុកចិត្តក្នុងការស្វែងរកកន្លែងមានសុវត្ថិភាព ដើម្បីភៀសខ្លួន៖ « បើសិនជារដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ នៅតែមិនមានការបញ្ជាក់ទៅលើបញ្ហាហ្នុងឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ ច្បាស់ហើយ ខាងសកម្មជននយោបាយដែលភៀសខ្លួនទៅដល់ប្រទេសថៃ មកដល់ប្រទេសកម្ពុជាក្តី ឬប្រទេសក្នុងតំបន់ផ្សេងទៀត គឺមានការព្រួយបារម្ភអំពីរឿងហេតុ ដែលកើតឡើងស្រដៀងនឹង វ៉ាន់ឆាឡឺម នេះដែរ។ អ៊ីចឹង វាធ្វើឲ្យសកម្មជនទាំងអស់វាមានការពិបាក ដោយគាត់មិនដឹងថា តើគាត់នឹងអាចរកទីសុវត្ថិភាព ណាបានទៀតប្រសិនជាចាកចេញពីប្រទេសហើយ នៅតែមិនមានសុវត្ថិភាពបែបនេះ។ ដូច្នេះ វាបន្ថែមនូវការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើង ហើយពួកគាត់ពិបាករកទីកន្លែងណាមួយ ដែលធ្វើឲ្យពួកគាត់មានភាពកក់ក្តៅ » ។
លោក សឹង សែនករុណា ទាមទារឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ ធ្វើយ៉ាងណាការពារនូវសិទ្ធិរបស់ សកម្មជនភៀសខ្លួននយោបាយទាំងអស់ ស្របតាមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដើម្បីឲ្យពួកគេមានភាពកក់ក្តៅ និងទំនុកចិត្ត នៅពេលភៀសខ្លួនសុំសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយនៅក្រៅប្រទេស។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់ខ្លួនសកម្មជននយោបាយថៃ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នេះដែរ បណ្ដាញអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ឈ្មោះ FORUM-ASIA ដែលមានសមាជិក ៨១អង្គការមកពី ២១ប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី និងបណ្ដាញអាស៊ីដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ Asia Democracy Network (AND) កាលពីថ្ងៃទី១៧ មិថុនា ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលថៃ ផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ស្វែងរកលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នេះ។ ស្ថាប័នទាំងពីរនេះថា ប្រសិនបើប្រទេសថៃចង់កសាងឲ្យមានទំនុកចិត្តពីសាធារណជន រដ្ឋាភិបាលថៃត្រូវតែប្ដេជ្ញាចិត្តធានាស្វែងរកលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត ដែលបានបាត់ខ្លួន បញ្ជូនមកប្រទេសថៃវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ស្ថាប័នទាំងពីរ សង្កត់ធ្ងន់ថា ដរាបណា រដ្ឋាភិបាលថៃ មិនបង្ហាញពីការប្ដេជ្ញាចិត្ត និងចាត់វិធានការសកម្មជាមុន ក្នុងការលើក កម្ពស់សន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពរបស់សកម្មជន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ នោះរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនេះ នឹងនៅតែបន្តប្រឈមនឹងក្តីមន្ទិលពីសាធារណជន ទៅលើឆន្ទៈនយោបាយក្នុងការដោះស្រាយសំណុំរឿងបាត់ខ្លួនទាំងនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។