កម្ពុជាបន្តជាប់ឈ្មោះជាប្រទេស «មិនសេរី» ខណៈពិន្ទុសេរីភាពបន្តដាំក្បាលចុះមួយកម្រិតទៀតក្នុងឆ្នាំ២០២១
2021.03.04
ស្ត្រីដែលជាភរិយាអតីតសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ចូលរួមតវ៉ាទាមទារឱ្យតុលាការដោះលែងស្វាមីរបស់ខ្លួន។
រូប៖ គេផ្ដល់ឱ្យ
មិនមែនទើបតែក្នុង ឆ្នាំ២០២១ នេះទេ ដែលកម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេស «មិនសេរី»។ អស់រយៈពេលជាងកន្លះទសវត្សមកហើយ ដែលកម្ពុជាគ្រងតំណែងនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់របស់អង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពពិភពលោក Freedom House ជាប្រទេស «មិនសេរី»។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ នេះ ពិន្ទុសេរីភាពនៅកម្ពុជាធ្លាក់ចុះមួយពិន្ទុ ក្រោមឆ្នាំ២០២០ មកលេខ ២៤ លើ ១០០ពិន្ទុ។ ពិន្ទុ ១០០ មានន័យថា មានសេរីភាពពេញលេញ។
សេរីភាពដែលអង្គការ Freedom House វាយតម្លៃនេះ ផ្តោតជាពិសេសនោះ គឺសំដៅដល់សិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិពលរដ្ឋ។ បើតាមអង្គការនេះ សិទ្ធិនយោបាយរបស់កម្ពុជាធ្លាក់ចុះខ្លាំងស្ទើតែដល់កម្រិតសូន្យ។ រីឯសិទ្ធិពលរដ្ឋវិញ ក៏ស្ថិតក្នុងភាពរិតត្បិតដែរ ដែលកម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុមិនដល់ពាក់កណ្តាលផងនៃពិន្ទុសិទ្ធិពលរដ្ឋពេញលេញ។
NEW REPORT: Freedom in the World 2021 marks the 15th consecutive year of global democratic decline — with less than a fifth of the world's population living in Free countries. #FreedomInTheWorld https://t.co/RMFhagNlGE pic.twitter.com/mgUTNfwHdU
— Freedom House (@freedomhouse) March 3, 2021
អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ដើម្បីសុំប្រតិកម្មជុំវិញការវាយតម្លៃអំពីសេរីភាពរបស់អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះ ដោយសារលោកពុំលើកទូរស័ព្ទកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៤ ខែមីនា។ រីឯអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏ពុំលើកទូរស័ព្ទដូចគ្នា។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា ការវាយតម្លៃនេះ ជាការមិនអាចទទួលយកបានទេ។ លោកថា លំហសេរីភាពនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃមានភាពទូលំទូលាយលើកលែងតែក្រុមអ្នកនយោបាយនិងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលលោកហៅថា ជាក្រុមខុសច្បាប់ «មិនមែនប្រជាជន»៖ «អត់យកសេរីភាពប្រជាជនទូទៅមកនិយាយឯណា។ ក្រុមហ្នុងមិនមែនជាប្រជាជនទូទៅទេ។ បងប្អូនអ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួន ច្រើនតែថារឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ ឬប្រជាជន។ ក្រុមហ្នុង មិនមែនជាប្រជាជនទេ វាអស់សិទ្ធិជាប្រជាជនហើយ ដូចជាក្រុមសមរង្ស៊ី ក្រុមសកម្មជននៅក្រៅប្រទេសមួយចំនួនដែលតែងតែធ្វើសកម្មភាពបម្រើនយោបាយប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ហ្នុង វាអត់មែនជាពលរដ្ឋទូទៅទេ»។
ផ្ទុយពីការបកស្រាយនេះ នាយករងផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាត ថ្លែងថា ចាប់តាំងពីមានការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅឆ្នាំ២០១៧ មក ពិន្ទុសេរីភាពនៅកម្ពុជា មានការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសការរិតត្បិតសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិពលរដ្ឋ៖ «មើលទៅ Freedom House នេះ ក៏យោងទៅតាមស្ថានភាព ឬក៏របាយការណ៍ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏ដូចជាអ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលគេទាមទារសុំឲ្យកម្ពុជាស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ អ៊ីចឹង គឺទិដ្ឋភាពទាំងអស់នេះហើយ។ ទិដ្ឋភាពចុងក្រោយគឺប្រហែលជាគេមើលទៅលើការចាប់ខ្លួន និងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការទៅលើមេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំង ហើយនឹងសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំងអីជាដើមដែលលើកឡើងមកថា សិទ្ធិនយោបាយមានការធ្លាក់ចុះជាដើម»។
របាយការណ៍សេរីភាពពិភពលោកឆ្នាំ២០២១ របស់អង្គការ Freedom House ពិនិត្យមើលការអនុវត្តសេរីភាពនៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងរយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ។ អង្គការ Freedom House ហៅឆ្នាំ២០២១ នេះថា ជាឆ្នាំដែលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅទូទាំងពិភពលោកកំពុងស្ថិតក្នុងភាពគំរាមកំហែង។ អង្គការនេះថា ជំងឺរាតត្បាតសាកល អសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច អសន្តិសុខផ្លូវកាយ និងជម្លោះហិង្សា បានបំផ្លិចបំផ្លាញពិភពលោកក្នុង ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ។ អង្គការនេះបន្តថា ក្រុមអ្នកការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទទួលរងនូវការចាញ់ប្រៀបយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការតស៊ូរបស់ពួកគេប្រឆាំងនឹងក្រុមមេដឹកនាំផ្តាច់ការ ដែលធ្វើឲ្យពិភពលោកងាកទៅរកការគ្រប់គ្រងបែបផ្តាច់ការ។
ថ្លែងក្នុងសុន្ទរកថាដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិកជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក អេនថូនី ប្ល៊ីនឃិន (Antony Blinken) មានប្រសាសន៍ថា សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅទូទាំងពិភពលោកឲ្យមានសភាពដូចដើមឡើងវិញ ដោយសារតែលទ្ធិនេះ កំពុងតែទទួលរងនូវការគំរាមកំហែង។ លោកបាននិយាយយោងទៅរបាយការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក Freedom House ដែលជាអង្គការឯករាជ្យ ថាជារបាយការណ៍ដ៏ល្អដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហានេះ៖ «របបផ្តាច់ការ អំពើជាតិសាសន៍និយមកំពុងតែកើនឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក។ រដ្ឋាភិបាលនានាលែងសូវមានតម្លាភាពជាងមុន ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបាត់បង់នូវទំនុកចិត្ត។ ការបោះឆ្នោត បានក្លាយជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃការផ្ទុះអំពើហិង្សាកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។ អំពើពុករលួយក៏ចេះតែកើនឡើង។ ជំងឺរាតត្បាតសាកល កំពុងតែធ្វើឲ្យទំនោរអស់ទាំងនេះ កើនឡើងបន្ថែមទៀត»។
នៅក្នុងតំបន់ ពិន្ទុសេរីភាពរបស់កម្ពុជាអន់ជាងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) ឬភូមា ប្រ៊ុយណេ (Brunei) ប្រទេសថៃ និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី (Malaysia) ជាដើម។ ពិន្ទុសេរីភាពរបស់កម្ពុជា គ្រាន់បើតែជាងប្រទេសកុម្មុយនិស្ត ឡាវ និងវៀតណាម តែប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន លោក ហោ សុខុន អតីតព្រះចៅអធិការវត្តច្បារអំពៅ និងមនុស្ស ៣ទៀត
- លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសបញ្ចប់ការចូលរួមក្នុងគម្រោងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម ហៅកាត់ថា CLV-DTA ហើយ
