ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលធានាការគោរពសិទ្ធិស្ត្រី និងក្មេងស្រី
2024.03.08

ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលធានាការគោរពសិទ្ធិស្ត្រី និងក្មេងស្រីដូចដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ពួកគាត់ថា ការប្រើអំណាចហិង្សា ការបៀតបៀនទៅលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីនៅបន្តកើនមាន ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានចាត់វិធានការឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពទៅលើជនល្មើសនោះទេ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន២១ និងពលរដ្ឋប្រមាណ ៥រយនាក់នៅថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ចូលរួមក្នុងទិវាអន្តរជាតិនារីលើកទី១១៣ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោមប្រធានបទ «ធានាសិទ្ធិសេរីភាពស្ត្រី និងក្មេងស្រីដើម្បីស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងយុត្តិធម៌សង្គម»។
កូដករណាហ្គាវើលដ៍ កញ្ញា មឿន សុប៉ាលីលែន លើកឡើងថា កញ្ញា និងកូដករណាហ្គាវើលដ៍ផ្សេងទៀត នៅតែទទួលរងការប្រើហិង្សា ការបៀតបៀន និងការរើសអើងពីសំណាក់អាជ្ញាធរអំឡុងពេលធ្វើកូដកម្ម។ កញ្ញា មឿន សុប៉ាលីលែន ថា កន្លងមករដ្ឋាភិបាលក៏មិនបានចេញមុខដោះស្រាយវិវាទការងារ តែផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរបែរជាប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការបង្ក្រាបមកលើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពដែលជាស្ត្រីទៅវិញ។
កញ្ញា មឿន សុប៉ាលីលែន៖ «យើងធ្វើបាតុកម្មរាល់ថ្ងៃហ្នឹងបានអីត្រឡប់ទៅវិញ តែយើងចេញមករាល់ថ្ងៃទាមទាររកផលប្រយោជន៍ ក៏ដូចជាយើងទាមទារឱ្យណាហ្គាវើលដ៍គោរពច្បាប់របស់យើង ប៉ុន្តែអត់ទទួលបានការលើកទឹកចិត្តទេ បែរជាបានការមាក់ងាយទៅវិញ»។
ឯកអគ្គរាជទូតចក្រភពអង់គ្លេសប្រចាំកម្ពុជា លោក ដូមីនិច វីល្លាម (Dominic Williams) ក៏បានថ្លែងសារជាភាសាខ្មែរថា ថ្ងៃទិវាអន្តរជាតិនារីគឺពិតមានសារៈសំខាន់ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នារំលឹកការងារសំខាន់ៗរបស់ស្ត្រី ក្នុងមួយឆ្នាំកន្លងទៅ។ លោក ដូមីនិច វីល្លាម ថា ក្នុងរយៈពេលប្រមាណពីរឆ្នាំក្នុងការបំពេញការងារជាឯកអគ្គរាជទូតចក្រភពអង់គ្លេសប្រចាំកម្ពុជាមើលឃើញថា ស្ត្រីកម្ពុជាបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅគ្រប់ស្ថាប័នរដ្ឋ ឯកជន និងសង្គមស៊ីវិល។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ដូមីនិច វីល្លាម ថា មនុស្សគ្រប់គ្នាត្រូវតែបន្តចូលរួមលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី និងធានាឱ្យបាននូវវិសមភាពយេនឌ័រដើម្បីរួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍សង្គម។
លោក ដូមីនិច វីល្លាម៖ «យើងនឹងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាសំខាន់ក្នុងសង្គមរបស់យើង ប្រសិនស្ត្រីមិនចូលរួមនោះទេ និងចូលរួមសម្រេចចិត្ត។ ស្ត្រីមានការយល់ឃើញខុសពីបុរសពេលខ្លះ ហើយជាធម្មតាស្ត្រីមានការយល់ឃើញទូលំទូលាយជាងបុរសទាក់ទងជាមួយសកម្មភាពនៅក្នុងសង្គមរបស់យើង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបរឿងនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការនារី អ្នកស្រី ស ស៊ីណែត បានទេនៅថ្ងៃទី៨ មីនា។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) និងជាតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលរៀបចំទិវាអន្តរជាតិនារី អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ លើកឡើងថា ការរំលោភសិទ្ធិស្ត្រី និងការរើសអើងនៅបន្តកើតមានស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ថា កន្លងមកនេះការរឹតត្បិតសេរីភាពសិទ្ធិមូលដ្ឋាន និងសិទ្ធិស្ត្រីរួមមានការបង្ក្រាបមិនឱ្យមានការបង្កើតសហជីព និងការប្រើអំពើហិង្សា និងការរើសអើងពីសំណាក់អាជ្ញាធរដែលបានកើតឡើងដូចជា ករណីក្រុមកូដករណាហ្គាវើលដ៍ជាដើម។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ៖ «ដោយសារតែប្រទេសនេះជាប្រទេសដែលគោរពប្រជាធិបតេយ្យថា យើងមានសិទ្ធិ មានសេរីភាពពេញលេញស្របតាមបបូរមាត់របស់រដ្ឋដែលបានថា ស្នើសុំឱ្យធ្វើទៅតាមអ្វីដែលបានលើកឡើងហ្នឹង សុំឱ្យយើងមានសិទ្ធិ មានសេរីភាពស្មើគ្នាកុំឱ្យប្រទេសតែមួយរស់នៅស្តង់ដារខុសគ្នា»។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលកាលពីឆ្នាំ២០២៣ បានដាក់សេចក្ដីស្នើ១៦ ចំណុច ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងនានាឱ្យលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី និងធានានូវសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋរួមមានទី១ បង្កើនចំនួនមត្តេយ្យសហគមន៍ និងទារកដ្ឋាន និងទី២ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងបង្កើតឱ្យមានជម្រកសុវត្ថិភាពសម្រាប់ស្ត្រីរងគ្រោះដោយសារអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។
សេចក្ដីស្នើទី៣ ចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ចំពោះអំពើហិង្សា និងការបៀតបៀន គ្រប់ទម្រង់មកលើស្ត្រី និងទី៤បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើស្ត្រីអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិដីធ្លី សិទ្ធិការងារ និងការងារបរិស្ថានជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណាមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថារដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់អនុវត្តតាមសេចក្ដីស្នើរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។