មតិពលរដ្ឋមួយចំនួនចំពោះគម្រោងកែប្រែច្បាប់គណបក្សនយោបាយ
2017.02.07
សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើកដៃអនុម័តអនុញ្ញាតឲ្យតុលាការបន្តនីតិវិធីលើករណីលោក កឹម សុខា កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦។
RFA/Rann Samnang
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរិះគន់មេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាចដែលមានគម្រោងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយ ដោយបន្ថែមចំណុចអ្នកដែលជាប់ទោសមិនអាចធ្វើជាប្រធានគណបក្ស ឬអាចឈានទៅដល់ការរំលាយគណបក្សចោលតែម្ដង។ ពលរដ្ឋយល់ថា ទង្វើរដ្ឋាភិបាលនេះ មិនគិតអំពីសុខទុក្ខរបស់ប្រជារាស្ត្រ បែរជារវល់គិតអំពីការផ្ដួលគូប្រជែងនយោបាយមុនការបោះឆ្នោតឈានចូលមកដល់។
ប្រជាពលរដ្ឋយល់ថា ប្រសិនបើគណបក្សកាន់អំណាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត កំណត់ពីអ្នកដែលជាប់ទោសមិនអាចធ្វើជាប្រធាន ឬអនុប្រធានគណបក្ស ឬអាចឈានដល់រំលាយគណបក្សនោះចោលទៀត គឺជារឿងខុសច្បាប់ និងដើរផ្ទុយពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ បញ្ចេញមតិថា លោកមិនគាំទ្រចំពោះគម្រោងកែប្រែច្បាប់គណបក្សនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ៖ «បើសិនសម្ដេច ហ៊ុន សែន គាត់ធ្វើអ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថា មិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះប្រទេសណាក៏មានបក្សចូលរួមបោះឆ្នោតដែរ។ ខ្ញុំគិតថា ពួកគាត់មានទោសរឿងនយោបាយ មិនមានទោសឧក្រិដ្ឋ ទោសសម្លាប់មនុស្ស ឬទោសក្បត់ជាតិឡើយ។សំណូមពរសូមសម្ដេចកុំគិតរឿងនយោបាយពេក គិតគូររឿងប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីផង។ ទាល់តែមានបក្សប្រឆាំងទើបប្រទេសជាតិរីកចម្រើន»។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត នៅភូមិទ្រា២ សង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ សម្ដែងការសោកស្ដាយដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរមិនទាន់រកចំណុចរួមគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ និងប្រជាជន៖ «ខ្ញុំចង់ឲ្យអ្នកនយោបាយរួបរួមគ្នាដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិដូចក្មេងសាក្រោយ ឲ្យជឿនលឿនឡើង និងសូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយលុបបំបាត់គ្រឿងញៀន និងហ្គេម ព្រោះក្មេងអត់ចូលរៀនទេ»។
រីឯអ្នករត់ម៉ូតឌុប ក៏សំណូមពរឲ្យរដ្ឋាភិបាលបើកផ្លូវឲ្យមេបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី ចូលស្រុកវិញ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងនយោបាយដោយស្មើភាពគ្នា។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលល្មមឈប់បំភ័ន្តភ្នែកប្រជារាស្ត្រដើម្បីប្រជាប្រិយភាពខ្លួនឯង៖ «ប្រជាជនមិនគាំទ្រចំពោះសម្ដីគាត់និយាយនោះទេ ព្រោះគាត់ចង់រឹតអំណាចតែខ្លួនគាត់។ ទោះបីគាត់ចង់រំលាយចោល តែពលរដ្ឋមិនយល់ព្រមទេ»។
អ្នកខ្លះទៀតថា ការប្រើវិធីសាស្ត្របិទផ្លូវដៃគូប្រកួតប្រជែងនយោបាយនេះ នឹងធ្វើឲ្យពួកគាត់លែងគាំទ្របក្សកាន់អំណាចតទៅទៀត៖ «ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងលែងគាំទ្រ លែងជឿជាក់លើគាត់ ព្រោះគាត់ធ្វើនេះដូចជាហួសហេតុពេក។ ស្ត្រីម្នាក់ទៀតថា ត្រូវឲ្យគាត់ឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រទៀត ព្រោះគាត់មានឈ្មោះមុនមកហើយ ហើយធម្មតាទេ គឺកាលណាមានដៃឆ្វេង ហើយត្រូវតែមានដៃស្ដាំទៀត។ តាមពិតគាត់មានកំហុសអីទេ ទម្លាក់កំហុសលើតែគាត់ អាងតែអំណាចលើគាត់»។
រីឯពលរដ្ឋមួយចំនួនថា ពួកគាត់មិនហ៊ាននិយាយនោះទេ បារម្ភខ្លាចអំពីសុវត្ថិភាព។
កំពុងលក់ម៉ាំល្ហុងនៅផ្សារដើមគ លោក គង់ ពោន បញ្ចេញមតិដែរថា ថ្វីត្បិតតែគណបក្សកាន់អំណាចអាចធ្វើអ្វីបានស្រេចតែចិត្តក្តី តែលោកនឹងប្រើសន្លឹកឆ្នោតដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំផ្សេងទៀតដែលស្រលាញ់ប្រជាជន និងប្រទេសជាតិ ពោលគឺមិនមែនបានអំណាចហើយគាប់សង្កត់គេនោះទេ៖ «សំណូមពរឲ្យរដ្ឋាភិបាលណាក៏ដោយ កើតឡើងត្រូវគោរពច្បាប់ ធ្វើអ្វីអោយស្របតាមច្បាប់ គោរពប្រជាជន គោរពម្ចាស់ឆ្នោតផង ហើយបើគាត់ធ្វើតែរបៀបនេះ គឺខ្ញុំមិនគាំទ្រទេ។ ចង់រំលាយ ឬមិនរំលាយ ស្រេចតែគេ តែខ្ញុំប្រជាជនចាំតែមើលទេ ហើយខ្ញុំសម្រេចលើខ្លួនខ្ញុំដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលល្អចេះស្រលាញ់ជាតិខ្មែរ»។
ក្រៅពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតក៏បានបញ្ចេញមតិយោបល់យ៉ាងច្រើននៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) ដែលភាគច្រើនគឺមិនគាំទ្រគម្រោងរបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។
អ្នកលេងហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ Kuntheara Tep សរសេរថា "ត្រូវគិតដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាធំ ព្រោះពលរដ្ឋមានសិទ្ធិជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្លួនមកពីគ្រប់ពណ៌សម្បុរនយោបាយ ដើម្បីចូលរួមដឹកនាំប្រទេសរួមគ្នា"។
ចំពោះអ្នកលេងហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ សុក្ខី ទុំ បញ្ចេញយោបល់ (Comment) ថា "នេះគឺជាល្បិចកលដ៏កំសាកដើម្បីបានឈ្នះលើគូប្រកួតដោយគ្មានការខ្មាសអៀន ទាំងខ្លួនកំពុងដាំក្បាលធ្លាក់ចុះនូវប្រជាប្រិយភាព"។
រីឯអ្នកលែងហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ គ្មាន មេត្តា ថា "ច្បាប់នេះ ត្រូវតែបង្កើត កុំអោយអ្នកខ្លះព្រូសក្រៅរបង"។
អ្នកលេងហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ Runna Reno មិនគាំទ្រច្បាប់នេះទេ ព្រោះតុលាការបច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានឯករាជភាព ដៃគូប្រកួតអាចរងគ្រោះដោយអយុត្តិធម៌បំផុត។ អ្នកលេងហ្វេសប៊ុក រូបនេះ សំណូមពរថា សូមបង្កើតច្បាប់ដើម្បីជាតិ និងពលរដ្ឋ កុំបង្កើតដើម្បីតែផលប្រយោជន៍នយោបាយ។
គណនីហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ Sarim Cheam បញ្ចេញយោបល់ដូច្នេះថា "បក្សកាន់អំណាចដឹងច្បាស់ពីលទ្ធភាព និងប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួននៅពេលបច្ចុប្បន្ន ដូច្នេះគេហ៊ានប្រើគ្រប់លទ្ធភាព និងល្បិចកល ដើម្បីព្យាយាមដណ្ដើមជោគជ័យ តាមរយ:ការលួចវាយគូប្រកួត ដែលមានសមត្ថភាពប្រហែលគ្នាមុនពេលការប្រកួតឈានចូលមកដល់នៅពេលខាងមុខ"។
ចំណែកអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយ លោក គឹម សុខ ក៏បានបញ្ចេញយោបល់នៅទំព័រហ្វេសប៊ុក ផ្ទាល់ខ្លួនដែរថា "ច្បាប់ថ្មីស្ដីពីគណបក្សនយោបាយជាភស្តុតាងដែលអាចបំភ្លឺថា គេមិនបានត្រៀមខ្លួនទៅកាន់ការបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែគេកំពុងរាវរកផ្លូវជាឧបាយកលទៅកាន់គោលដៅបន្តប្លន់អំណាចតែមួយគត់ ទោះក្នុងរូបភាពណាក៏ដោយ។ បើគេត្រៀមខ្លួនទៅកាន់ការប្រកួតប្រជែងតួនាទីដឹកនាំតាមវិធីបោះឆ្នោត ដោយសេរី យុត្តិធម៌ នោះគេប្រាកដជាធ្វើអ្វីៗដើម្បីយកចិត្តរាស្ត្រហើយ ព្រោះគន្លឹះសំខាន់នៃការឈ្នះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យ ទាល់តែឈ្នះចិត្តរាស្ត្រសិន គឺទាញបាននូវការគាំទ្រពីរាស្ត្រភាគច្រើន។ ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែងគេបែរជាព្យាយាមធ្វើអ្វីៗក្នុងទិសបញ្ច្រាសចរន្តទឹកចិត្ត និងបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជារាស្ត្រម្ចាស់ឆ្នោត"៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- ខ្មាន់កាំភ្លើងមិនទាន់ហ៊ានលាតត្រដាងមេខ្លោងនៅពីក្រោយ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាពគ្រួសារ
- ខ្មាន់កាំភ្លើងបង្ហាញអត្តសញ្ញាណអ្នកបញ្ជាឱ្យបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា ក្រោយពេលតុលាការចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក លី រតនរស្មី
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- ភាពស្ងប់ស្ងាត់លើករណីឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា «បង្ហាញពីភាពគ្មានទំនួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល»
- មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមលាងជម្រះលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- តុលាការថៃចេញដីកាចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យជនជាតិខ្មែរគឺលោក លី រតនរស្មី ករណីឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- អាជ្ញាធរត្រៀមបញ្ជូនអតីតឧកញ៉ា ហេង សិទ្ធី មកកម្ពុជា ក្រោយចាប់ខ្លួនបាននៅរុស្ស៊ី
- តុលាការបារាំង បានសាកសួរភរិយាលោក លិម គិមយ៉ា អំពីករណីឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា