អ្នកទោសនយោបាយ អះអាងថា ពួកគេរងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព និងរងការធ្វើបាប ពីអនុរក្សពន្ធនាគារ ជាងឧក្រិដ្ឋជន នៅក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស។ អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ថា ភាពមិនស្មើមុខច្បាប់ ក្នុងពន្ធនាគារ ជាការបំពានសិទ្ធិអ្នកជាប់ឃុំ និងជំរុញឲ្យមានការស្ថានភាពក្នុងពន្ធនាគារ ឲ្យក្លាយជាមណ្ឌលអប់រំកែប្រែ ត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដារ។
អ្នកទោសនយោបាយ ជាសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទើបដោះលែងថ្មីៗ ក្រោយអនុវត្តទោសពន្ធនាគារចប់ លោក គា វិសាល ប្រាប់ថា ក្នុងពេលជាប់ឃុំ លោក រងទារុណកម្មធ្ងន់ម្ដង ដោយការឲ្យឃុំក្នុងបន្ទប់ដាច់ដោយឡែក មិនឲ្យចេញក្រៅរយៈពេល ២សប្ដាហ៍គត់ និងតម្រូវឲ្យហូបរបបអាហារ របស់ពន្ធនាគារ ដែលមានក្លិនឆ្អាប គ្មានអនាម័យ។ អតីតអ្នកទោសរូបនេះ ប្រៀបម្ហូបអាហារនោះថា ជាបាយសម្រាប់ជ្រូក។ លោកថា ទារុណកម្មនេះ ដោយសារអនុរក្សពន្ធនាគារ ចោទថា លោកលួចប្រើទូរស័ព្ទក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំង។ លោក ទទួលស្គាល់ថា ពិតជាបានប្រើទូរស័ព្ទមែន គឺប្រើទាំងអស់គ្នា ក្នុងចំណោមអ្នកជាប់ឃុំចំនួន ២១នាក់ ក្នុងបន្ទប់ឃុំ លេខ១៩ (A19) នៃអគារ អា (A)។
លោក គា វិសាល ប្រាប់ថា អនុរក្សពន្ធនាគារ គឺជាឈ្មួញលក់ទូរស័ព្ទ ឲ្យអ្នកជាប់ឃុំប្រើក្នុងពន្ធនាគារ។ ក្នុងនោះ ឧក្រិដ្ឋជនជាអ្នកមានទ្រព្យ អាចទូរស័ព្ទបានតាមចិត្ត តែអ្នកទោសនយោបាយ និងអ្នកទោសមនសិការ មិនឲ្យនិយាយបានឡើយ ព្រោះខ្លាចផ្ដល់ព័ត៌មានឲ្យអ្នកខាងក្រៅ។ លោកថា នេះជាការរើសអើង និងរឹតត្បិតអ្នកទោសនយោបាយ៖ « គេដាក់ទារុណកម្មមកលើខ្ញុំ នៅពេលដែលប៉ូលិសស៊ើបការណ៍ក្រសួងមហាផ្ទៃចុះទៅ បុករុកដល់បន្ទប់ខ្ញុំ លោក កែវ ថៃ ប្រតិបត្តិខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ស៊ុន ធន់ និង លោក ឃឹម ភាណា ចៅសង្កាត់ផ្សារដេប៉ូ៣ ហើយនិងបន្ទប់ខ្ញុំលេខ៣៧ហ្នឹង បុកមកលើខ្ញុំ ថា ខ្ញុំហ្នឹងប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទ។ ខ្ញុំចង់ប្រាប់ទៅខាងអាស៊ីសេរីថា ពេលដែលខ្ញុំចូលទៅក្នុងពន្ធនាគារ សូម្បីតែលីអូមួយ ក៏គេអត់ទុកឲ្យខ្ញុំផង គេស្រាតខ្ញុំអស់តាំងពីក្លោងទ្វារចូល នៅជិតម៉ោង ៨យប់ ហើយតើពួកខ្ញុំមានលទ្ធភាពឯណា យកទូរស័ព្ទនិងចរាចរណ៍គ្រឿងញៀនចូលទៅក្នុងហ្នឹង។ អ៊ីចឹង វាមានតែមន្ត្រីអនុរក្សពន្ធនាគារហ្នឹង យកទៅលក់ឲ្យពួកអ្នកទោស»។
ក្រៅពីនេះ លោក បន្តថា ឧក្រិដ្ឋជនមានលុយ និងអ្នកទោសបរទេស ពិសេសជនជាតិចិន ទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពច្រើនណាស់ ក្នុងពន្ធនាគារ។ ឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះ អាចបើកចំហទ្វារបន្ទប់ឃុំឃាំងបាន អាចចេញចូលស្រេចចិត្តបាន តែត្រូវស៊កលុយឆ្មាំពន្ធនាគារយ៉ាងច្រើន។
លោក គា វិសា ស្នើសុំ រដ្ឋាភិបាល ពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ គិតគូរកែប្រែយកចិត្តទុកដាក់លើស្ថានភាពពន្ធនាគារព្រៃស «ម១»ឡើងវិញ កុំឲ្យក្លាយ ជាទីកន្លែងធ្វើទារុណកម្មអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការ ដូចគុកទួលស្លែង និងកុំចាត់ទុកអ្នកទោសនយោបាយ ជាសត្រូវតទៅទៀត៖ « សម្ដេចក្រឡាហោម គិតគូរ ហើយបើកសិទ្ធិសេរីភាពដល់អ្នកទោសនយោបាយផង ព្រោះថា គ្មានអ្នកទោសនយោបាយណាមួយ ដែលទៅរួមគំនិតក្បត់ ឬក៏ញុះញង់ហ្នឹង។ ខ្ញុំមើលទៅអត់មានទេ សុទ្ធតែរូបភាពចោទប្រកាន់និន្នាការនយោបាយទាំងអស់។ អត់មានអ្វី ជារូបភាពថា ពួកគាត់ហ្នឹងរួមគំនិតក្បត់ ឬក៏ទៅ ញុះញង់ឲ្យមានចលាចលក្នុងសង្គម គឺអត់មានទេ។ សូម្បីតែ លោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកចាប់ទៅក្រោយៗ ជួបខ្ញុំ ឃើញថា អត់មានអ្វី គួរឲ្យចាប់ទេ។ ខ្ញុំចង់ឲ្យសម្ដេចហ្នឹង គាត់យល់យោគដល់ខ្មែរណា ឲ្យដោះលែងទៅ។ អ្នកទាំងអស់ហ្នឹង អត់មានកំហុសអ្វីទេ ដូចតែខ្ញុំដែរទេ»។
លោកបន្តថា ភាពចង្អៀតណែនក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំង ក៏ជាបញ្ហាដែរ។ លោក គា វិសាល ប្រាប់ថា គ្រប់បន្ទប់ឃុំឃាំងទាំងអស់ សុទ្ធតែមានចោរម្នាក់ ជាប្រធានបន្ទប់ គ្រប់គ្រងតាមបន្ទប់នីមួយៗ។ លោក ថាសិទ្ធអ្នកជាប់ឃុំទាំងឡាយក្នុងបន្ទប់នោះ ត្រូវគ្រប់គ្រងដោយឆ្មាំ និងប្រធានបន្ទប់ជាឧក្រិដ្ឋជន។
នៅខែប្រាំង តាមបន្ទប់ឃុំឃាំងទាំងអស់ គ្មានទឹកប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ទេ។ អ្នកទោសនយោបាយក្រីក្រដូចលោក គា វិសាល នៅពេលដាច់លុយម្ដងៗ ជួនត្រូវអត់ទឹកមុជ រយៈពេល៣ថ្ងៃជាប់គ្នាក៏មានដែរ។ លោក ថា ទឹកមុជតាមបន្ទប់សុទ្ធតែលក់ នៅខែប្រាំង។ នៅខែខ្វះទឹកទៀតសោត តាមបន្ទប់ឃុំឃាំងខ្លះ ខ្វះទឹកចាក់បង្គន់ដែរ បណ្ដាលឲ្យអ្នកជាប់ឃុំខ្លះ ទ្រាំដេកហិតក្លិនស្អុយសាយភាពនៃលាមក ច្រើនថ្ងៃ ច្រើនយប់ក៏មាន។ ឯអ្នកជាប់ឃុំក្រីក្រ កើតកមរមាស់ពេញខ្លួន ដោយសារខ្វះទឹកមុជ។ លោកថា បញ្ហានេះ បណ្ដាលមកពីអាងស្ដុកទឹក និងទឹកបឹង ដែលបូមមកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងពន្ធនាគាររីងស្ងួតនៅខែប្រាំង។
លោក ឲ្យដឹងទៀតថា តាមបន្ទប់ឃុំឃាំងនីមួយៗ សុទ្ធតែមានអ្នកទោសឧក្រិដ្ឋជនសុទ្ធតែជក់បារី បណ្ដាលឲ្យក្រុមអ្នកទោសនយោបាយពិបាករស់នៅណាស់។ លោក ថា បន្ទប់ឃុំឃាំងខ្លះ ក៏មានអ្នកជាប់ឃុំជក់គ្រឿងញៀន ក្នុងនោះដែរ សូម្បីបន្ទប់ពិន័យដែលលោក រងទារុណកម្ម ក៏មានអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដែរ។ លោក ថា ទាំងបារី ថ្នាំញៀន ទូរស័ព្ទដៃ ស៊ីមកាត សម្ភារៈប្រើប្រាស់មិនស្មើភាពគ្នា ក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំងទាំងអស់ សុទ្ធតែអនុរក្ស ជាឈ្មួញយកទៅលក់ឲ្យអ្នកជាប់ឃុំ ហើយមានតម្លៃថ្លៃជាង ទីផ្សារខាងក្រៅ ៣ទៅ ៤ដង សូម្បីថ្នាំញៀន ដែលឧក្រិដ្ឋជនធ្លាប់ទិញ ខាងក្រៅ តម្លៃ ៥ដុល្លារ ទៅ ១០ដុល្លារ ក៏លក់ ដោយលួចលាក់ ក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងតម្លៃ ៣០ ទៅ ៤០ដុល្លារដែរ៖ « ឲ្យពួកខ្ញុំ មានតម្លៃថោកជាងអ្នកប្រព្រឹត្តិទោសក្នុងសង្គម ចោរលួច ចោរប្លន់ និងអ្នកទោសជនបរទេស ព្រោះជនបរទេសវាបង្កបញ្ហានៅក្នុងសង្គមខាងក្រៅ ហើយទៅដល់ក្នុងនោះ វាបង្ករឿង មន្ត្រីពន្ធនាគារអត់ហ៊ានរករឿងទេ។ អាខ្លះ រហូតដល់មន្ត្រីពន្ធនាគារ ប្រាប់ថា មានចំណុចមួយទៀត ថា ពួកអស់ហ្នឹង វាមានខ្សែ កាងវាធំៗ។ ខ្ញុំចង់ឲ្យអាស៊ីសេរី ផ្សាយថា តើខ្សែធំៗផ្កាយពីរ ផ្កាយបី ណា ដែលកាង ការពារឧក្រិដ្ឋជននៅក្នុងពន្ធនាគារ ដែលធ្វើឲ្យមន្ត្រីពន្ធនាគារ ខ្លាចឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះ វាមានមួយចំនួនតូច។ ខ្ញុំបានជួបទាំង ជួប សម្លាប់ បាញ់សម្លាប់ លោក កែម ឡី ទៀត ថ្ងៃខ្ញុំចូលដំបូង។ ខ្ញុំមើលទៅ ជួប សម្លាប់ មិនមែនជាឃាតកទេ។ ជួប សម្លាប់ ហ្នឹង អត់មានគ្រួសារមក ( សួរសុខទុក្ខទេ ) តែមានលុយ គេផ្ដល់ឲ្យចាយរហូត គ្រប់គ្រាន់ ដែលហៅថា ដេកស៊ីមួយស្រួល។ ខ្ញុំកំពុងតែឆ្ងល់កន្លែងហ្នឹងដែរ»។
លោក គា វិសាល ឲ្យដឹងទៀតថា ការជួបជជែកជាមួយក្រុមគ្រួសារ ក៏អ្នកទោសនយោបាយមិនទទួលបានសិទ្ធិពេញលេញ តាមគោលការណ៍៣០នាទីដែរ។ លោកថា ឆ្មាំបានបង្កការលំបាក ដោយដាក់របាំងកញ្ចក់៣ជាន់ ឲ្យអ្នកទោសនយោបាយ និងសាច់ញាតិស្រែកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកទើបលឺ ហើយការជួប មិនបានដល់៥នាទីផង អនុរក្សមកគោះតុមួយទំហឹង ដែលខុសគោលការណ៍ច្បាប់។ លោក ប្រាប់ទៀតថា ឆ្មាំឃ្លាំមើល ស្ដាប់ការកត់ត្រា រាល់សកម្មភាពរបស់អ្នកទោសនយោបាយ។ ឯឧក្រិដ្ឋជនខ្លះ ទទួលសិទ្ធិពិសេស ជួបសាច់ញាតិលើកញ្ចុះ កៀកកើយ ជាមួយគ្នាក៏មានដែរ។
ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងដីធ្លី នៃសមាគមអាដហុក លោក នី សុខា យល់ថា ស្ថានភាពការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងពន្ធនាគារ នៅតែបន្ត មានដូចកាលលោក ជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌ កាលឆ្នាំ២០១៧ ដដែល។ លោក បន្តថា ពន្ធនាគារនៅកម្ពុជា មិនទាន់គោរពស្តង់ដារជាមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទេ។
លោក នី សុខា ថា រយៈពេលជាប់ឃុំជាងមួយឆ្នាំ (មេសា ២០១៦ ដល់ កក្កដា២០១៧) លោក មិនដែលឃើញ ឆ្មាំពន្ធនាគារ ហៅអ្នកជាប់ឃុំ ទៅរៀនសូត្រ អប់រំកែប្រែទេ ប៉ុន្តែលោកកត់សម្គាល់ថា ពន្ធនាគារ គឺជាកន្លែងចែករំលែកបទពិសោធន៍បច្ចេកទេសលួច បច្ចេកទេសប្លន់ របស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនទៅវិញទៅមក។ លោក ថា បើរដ្ឋាភិបាល នៅតែមិនកែប្រែ បន្តឲ្យពន្ធនាគារស្ថិតក្នុងស្ថានភាពចង្អៀតណែន មិនមែនកន្លែងកែប្រែពិតប្រាកដទេ ពន្ធនាគារនឹងក្លាយជាសាលារៀនរបស់ក្រុមចោរ៖ « ដូច្នេះនៅពេលដែលគាត់ជាប់ជាមួយគ្នាហ្នឹង ខ្ញុំលឺគាត់ជជែកនៅហ្នឹងមុខៗ ខ្ញុំ។ គាត់ថា ជជែកគ្នាតែពីបច្ចេកទេសហ្នឹង។ វាគ្មានបាននេះទេ ឧបមាថា អ្នកលួចធ្លាប់លួចអ៊ីចឹងទៅ ទៅសួរគ្នា ពីបច្ចេកទេសលួចហ្នឹងវាយ៉ាងម្ដេច ឲ្យវាលួចទៅពូកែ ឲ្យរួចខ្លួនអ៊ីចឹងទៅ។ មួយយប់ៗ លឺតែគាត់ជំនុំគ្នារឿងហ្នឹងទេ។ និយាយថា ដូចកន្លែងប្ដូរបទពិសោធន៍ ដើម្បីឲ្យគាត់ចេញមកវិញ ធ្វើកាន់តែមានបច្ចេកទេសកាន់តែខ្ពស់។ វាមិនមែនជាកន្លែងកែប្រែអប់រំ រួចមិនដែលឃើញហៅពួកគាត់ ទៅអប់រំ កែប្រែ ឬពន្យល់គាត់ បង្រៀនគាត់ទេ។ ខ្ញុំអត់ដែលឃើញទេ»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបំភ្លឺ ពីអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ លោក នុត សាវនា បានទេ នៅថ្ងៃទី១៧ កញ្ញា ដោយសារទូរស័ព្ទចូលច្រើនដង តែមិនអាចសន្ទនាគ្នាបាន។ តែយ៉ាងណា លោក នុត សាវនា ធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរី ថា ជាគោលការណ៍របស់ពន្ធនាគារ គឺអនុវត្តតាមច្បាប់ ស្ដីពីពន្ធនាគារ ហើយការតាមស្ដាប់សំឡេង កត់ត្រា ឃ្លាំមើលសកម្មភាពរបស់អ្នកជាប់ឃុំមួយចំនួន ក៏ធ្វើតាមច្បាប់ដែរ ដោយបង្ការមាន បញ្ជាពីខាងក្នុង ឲ្យប្រព្រឹត្តិបទល្មើសនៅខាងក្រៅជាដើម។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ចំនួនអ្នកកំពុងជាប់ឃុំ សរុបក្នុងពន្ធនាគារ នៅទូទាំងប្រទេសមានចំនួន ៣៨.៩១១នាក់។ ក្នុងនោះ ទណ្ឌិតមានចំនួន ១១.០៤៦នាក់។ ឯជនឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន មិនទាន់កាត់ទោស មានចំនួន ១៣.៧២៩នាក់។ ១ ភាគ ៣ នៃអ្នកជាប់ទាំងអស់ គឺពាក់ព័ន្ធ នឹងបទល្មើសគ្រឿងញៀន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។