រដ្ឋសភាឯកបក្ស នឹងកោះប្រជុំវិសាមញ្ញ នៅចុងខែនេះ ដើម្បីអនុម័តសំណើសុំរុះរើសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដោយសារ លោក ហ៊ុន សែន ត្អូញត្អែរថា មន្ត្រីតាមក្រសួងខ្លះស្ពឹកស្រពន់។ មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ថា ការប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដឹកនាំប្រទេសតាមរបៀបឯកបក្ស និងផ្ដាច់ការ មិនអាចធ្វើឲ្យមន្ត្រី មានភាពសកម្មលើការងារទេ។
គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា ប្រកាសនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៧ មីនាថា រដ្ឋសភានឹងបើកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញ នៅថ្ងៃទី៣០ មីនា គឺដើម្បីបោះឆ្នោតផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តលើការតែងតាំង និងកែសម្រួលសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី តាមការស្នើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។
អគ្គលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង ប្រាប់អាស៊ីសេរី បន្ថែមថា សំណើសុំផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តលើការកែសម្រួលសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី គឺត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ចែង ដូច្នេះសមាជិករដ្ឋសភា ត្រូវតែកោះប្រជុំតាមការស្នើសុំពីរដ្ឋាភិបាល។ លោក ឡេង ប៉េងឡុង មិនទាន់អាចបង្ហាញបានទេ ថា រដ្ឋាភិបាល ស្នើសុំឲ្យរុះរើមន្ត្រីណាខ្លះ៖ « មិនទាន់ជម្រាបបានទេ។ លិខិតរបស់សម្ដេចនាយក លោកកោះប្រជុំវិសាមញ្ញ ដើម្បីលោកស្នើ កែសម្រួលសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន។ រដ្ឋសភា ត្រូវតែធ្វើទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានសិទ្ធិកោះប្រជុំវិសាមញ្ញហ្នឹងឯង។ រឿងលោក កែសម្រួលសមាសភាព គណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក ក៏មានច្បាប់ចែងនៅក្នុងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តិទៅរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ អ៊ីចឹង យើងធ្វើតាមសំណើរបស់លោក»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើង ពីគម្រោងការ កែប្រែសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក កាលពីពេលធ្វើសន្និសីទកាសែត នៅវិមានសន្តិភាព នៅពីថ្ងៃទី២៤ កុម្ភៈ។ លោក ហ៊ុន សែន បានព្រមានមន្ត្រី ក្នុងជួរគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែលលោកចោទថា ស្ពឹកស្រពន់ក្នុងការងារកែប្រែខ្លួន មុនពេលលោក សម្រេចកែប្រែសមាសភាព៖ « ខ្ញុំគ្រាន់តែឲ្យសញ្ញា ព្រោះវាត្រូវការ ធ្វើការកែសម្រួល វាជារឿងធម្មតាណាស់។ នៅប្រទេសខ្លះ ក៏គេកែសម្រួលរហ័សណាស់ តែយើងក៏នៅទុកពេលដើម្បីឲ្យធ្វើការ។ ក៏ប៉ុន្តែការកែសម្រួលនោះ ក៏វាមិនកែសម្រួលរហូតទៅដល់រដ្ឋាភិបាលនោះដែរ ព្រោះយើងក៏មើលឃើញថា វាមានភាពស្ពឹកស្រពន់នៅកន្លែងខ្លះ ហើយកន្លែងខ្លះប្រសិទ្ធភាព មិនទាន់ឆ្លើយតបតាមការចង់បានរបស់យើង។ វាគួរតែលឿនជាង ដូចថា ១០០ វាបានតែ៧០។ ដូច្នេះអាហ្នឹង ក៏យើងត្រូវតែកែដែរ»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីសមាសភាពមន្ត្រី ដែលនឹងត្រូវប្ដូរផ្លាស់នេះបានទេ ដោយសារអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មិនទទួលទូរស័ព្ទ នៅថ្ងៃទី២៧ មីនា។
តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតមណ្ឌលខេត្តពោធិ៍សាត់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ងឹម ញ៉េង ដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ក្រោយការរំលាយបក្សប្រឆាំង យល់ថា នយោបាយរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី របស់លោក ហ៊ុន សែន គ្មានប្រសិទ្ធិភាពជំរុញការងារឲ្យល្អប្រសើរទេ។
លោក អះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន តាំងពីឡើងកាន់តំណែងកំពូលមក គ្មាន ដែលមានឆន្ទៈរកប្រយោជន៍ឲ្យជាតិពិតប្រាកដទេ គឺរកប្រយោជន៍សម្រាប់តែបក្ខពួក ក្រុមគ្រួសារខ្លួនច្រើនជាង ដូច្នេះការកែសម្រួល រុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី គឺជាការបង្អើលឲ្យល្អមើល ដូចសព្វដង៖ « និយាយរួមទៅ គ្រាន់តែ ហ៊ុន សែន បង្អើល ដើម្បីយកឱកាសពុករលួយហ្នឹងឯង។ បើកាលណា មានបង្អើលរឿងដូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីអ្វីហ្នឹង ពួកអាមន្ត្រីពុករលួយ នាំគ្នាយកលុយទៅសូក ហ៊ុន សែន។ សង្គមពុករលួយ បង្កើតតែការងារសម្រាប់តែអំពើពុករលួយហ្នឹងឯង។ និយាយរួមទៅ ហ៊ុន សែន អត់មានឆន្ទៈសម្រាប់ការងារហ្នឹងទេ»។
កន្លងមក លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បង្កើតស្ថាប័នព្រោងព្រាត និងព្រមានវិធានការច្រើនដងច្រើនសារ លើមន្ត្រីអសកម្ម និងមន្ត្រីស្ពឹកស្រពន់ ដូចជា ការបង្កើតឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សា ពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ ការបង្កើតក្រុមការងារតាមក្រសួង ឲ្យឃ្លាំមើល និងចាំដោះស្រាយសំណើពលរដ្ឋហ្វេសប៊ុក (facebook) ខុទ្ទកាល័យចាំទទួលញត្តិ ជាដើម។ ប៉ុន្តែ នៅតែលោក អះអាងថា មានមន្ត្រីស្ពឹកស្រពន់ និងស្នើសុំឲ្យរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដដែល។
អ្នកវិភាគនយោបាយនៅកម្ពុជាវិញ សង្កេតឃើញថា មន្ត្រីស្ពឹកស្រពន់ក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កើតមានច្រើនអាណត្តិ យូរឆ្នាំមកហើយ ហើយកាលពីអាណត្តិមុនៗ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ស្នើសុំរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែរ ដោយប្ដូរបុគ្គលរដ្ឋមន្ត្រីមួយ ទៅកាន់ក្រសួងមួយផ្សេងទៀត។ ការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបែបនេះ ក៏មិនទទួលបានប្រសិទ្ធិភាពការងារដែរ។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ យល់ថា បើការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជាការធ្វើ ដើម្បីដកមន្ត្រីស្ពឹកស្រពន់ ចេញពិតប្រាកដ ជាការល្អប្រសើរ និងជួយដល់ប្រជាប្រិយភាពគណបក្សកាន់អំណាច ។ ប៉ុន្តែបើការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នេះ ដើម្បីនយោបាយ ផ្លាស់ប្ដូរអំណាចបក្ខពួក ឬគ្រាន់តែប្ដូរបុគ្គលល្បី ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមួយ ទៅកាន់ក្រសួងមួយទៀត ដែលខុសពីជំនាញខ្លួន ជាការមិនឆ្លើយតបត្រឹមត្រូវឡើយ។ កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ បន្តថា ការវាយតម្លៃខុស លើសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នឹងនាំឲ្យរុះរើ គ្មានប្រសិទ្ធិភាព ហើយគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅតែទទួលបានមន្ត្រីស្ពឹកស្រពន់ដដែល៖ « ប្រសិនជាយើងរកការងាររុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅក្នុងផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋមន្ត្រីអ្វីហ្នឹង ផ្អែកទៅលើការវាយតម្លៃ អនុវត្តការងារត្រឹមត្រូវ ដោយមានតុល្យភាព មិនមានជាអំពើពុករលួយអ្វីហ្នឹង។ ខ្ញុំយល់ថា ជារឿងមួយល្អបំផុត ចំពោះរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងការធ្វើដើម្បីស្ដារនូវមុខមាត់ ឬក៏ស្ដារនូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួន ជាពិសេសគណបក្សប្រជាជនហ្នឹង។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគ្រាន់តែថា ប្រសិនជាយើង ធ្វើការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅក្រោមហេតុផល ដោយសារតែ ចង់ប្ដូរអំណាច ឬក៏យ៉ាងម្ដេច រឿងនយោបាយនៅពីក្រោយ ខ្ញុំគិតថា ជារឿងមួយ នឹងមិនអាចឆ្លើយតប និងធ្វើឲ្យអាការចង់បាន ដូចជា ចង់ឲ្យរដ្ឋមន្ត្រី មានភាពស្វាហាប់ ក្នុងការអនុវត្តតួនាទីហ្នឹង វាហាក់ដូចមិនឆ្លើយតប ជាមួយអាគោលបំណងបែបហ្នឹងទេ»។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើល និងគណបក្សប្រឆាំង ចាត់ទុកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបបក្រុងភ្នំពេញថា ជាស្ថាប័នក្បាលធំជាងខ្លួន ដោយសារ លោក ហ៊ុន សែន បានឱបក្រសោបទុកមន្ត្រីគ្រប់ប្រភេទនៅទីនោះ ដោយផ្ដល់តំណែង តួនាទី ដែលគ្មានការងារឲ្យធ្វើ និងផ្ដល់ប្រាក់ខែឲ្យ ព្រោះតែខ្លាច បែកឆ្វេង មិនស្មោះស្ម័គ្រជាមួយបក្សកាន់អំណាច។
លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានរអ៊ូរទាំថា សមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក ច្រើនហួសហេតុពេក ដែរ និងពិបាកក្នុងការប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីម្ដងៗ ម្ល៉ោះហើយ ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាស់ឆ្នាំ២០១៨រួច លោកសម្រេចកាត់ចេញតំណែងថ្នាក់រដ្ឋលេខាធិការចេញពីសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
តែយ៉ាងណា រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ក៏បានបន្តបំបែកហែកច្រៀកក្រសួងជំនាញបន្ថែមទៀត ដូចជាបង្កើតក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម ចេញពីក្រសួងក្រសួងរ៉ែ និងឋាមពល ដើម្បីដាក់បញ្ចូលមន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចឲ្យចូលធ្វើការ ទោះបីជាក្រសួងខ្លះ ជាន់ការងារគ្នាច្រើនក្រសួងក៏ដោយ។ មកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ បានបង្កើនក្រសួងរហូតដល់ ៣០ក្រសួង រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានមួយ (អាកាសចរណ៍) និងអង្គភាព ស្ថាប័នគណៈកម្មការ ចំណុះឲ្យគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជាច្រើនទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។