សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ទាមទារដល់អាជ្ញាធរខេត្តកែបបកស្រាយចំពោះសំណង់អគារមួយចំនួនដែលកំពុងលេចរូបរាងជាបន្តបន្ទាប់នៅតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមដែលអាជ្ញាធរក្រុងកែបចាក់ដីលុបកន្លងទៅដោយអះអាងថា សម្រាប់រៀបចំសួនច្បារបម្រើប្រយោជន៍សាធារណៈ។ អាជ្ញាធរខេត្តកែបអះអាងថា សំណង់អគារដែលគេកំពុងសាងសង់នៅឆ្នេរផ្សារក្ដាមគឺជាភោជនីយដ្ឋានដើម្បីបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវទេសចរ។
នៅមុនពេលចាក់ដីលុបបំពេញឆ្នេរនៅតំបន់ផ្សារក្ដាម ស្ថិតនៅកណ្ដាលទីក្រុងកែប អាជ្ញាធរខេត្តនេះបានប្រកាសថា គឺដើម្បីអភិវឌ្ឍរៀបចំសួនច្បារសម្រាប់ប្រយោជន៍សាធារណៈ ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនណាមួយសាងសង់សំណង់អគារឡើយ។ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ននៅតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមដែលអាជ្ញាធរបានចាក់ដីលុបនោះ ត្រូវបានគេសាងសង់អគារជាបន្តបន្ទាប់ និងគ្មានការរៀបចំសួនច្បារដូចការប្រកាសរបស់អាជ្ញាធរខេត្តកែបឡើយ។
ក្រុមសកម្មជនការពារបរិស្ថានរិះគន់ទង្វើរបស់អាជ្ញាធរខេត្តកែបថា ឃុបឃិតគ្នាជាប្រព័ន្ធជាមួយអ្នកមានអំណាចរំលោភដីឆ្នេរ ដើម្បីកសាងសំណង់អគារសម្រាប់តែប្រយោជន៍បុគ្គលអ្នកមានលុយមានអំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។
សកម្មជនមាតាធម្មជាតិ លោក លី ច័ន្ទដារ៉ាវុធ ចាត់ទុកទង្វើអាជ្ញាធរខេត្តកែបដែលបានចាក់ដីបំពានឆ្នេរកែបក្រោមស្លាកអភិវឌ្ឍនេះថា គ្មានតម្លាភាព និងបំភ័ន្តភ្នែកប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះលោកថា ការចាក់ដីលុបបំពេញឆ្នេរនៅតំបន់ផ្សារក្ដាមសម្រាប់តែផលប្រយោជន៍ក្រុមអ្នកមានអំណាច ដើម្បីសំណង់អគារអាជីវកម្មរបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក លី ច័ន្ទដារ៉ាវុធ ជំរុញដល់អាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងធានាតម្លាភាពអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាម ដើម្បីផ្តល់ទំនុកចិត្តដល់ប្រជានេសាទ និងអាជីវករមូលដ្ឋានក្នុងការទាញបានផលប្រយោជន៍ពីការអភិវឌ្ឍនេះ។
លោក លី ច័ន្ទដារ៉ាវុធ៖ «តាមច្បាប់មិនតម្រូវឱ្យបុគ្គលឯកជនណា មានកម្មសិទ្ធនៅលើឆ្នេរសមុទ្រទេ។ អ្វីគេដែលគេធ្វើនេះ ខ្ញុំយល់ថា គឺវាកំពុងផ្ទុយពីច្បាប់ហើយ។ គម្រោងនេះគឺជាការកុហកបោកប្រាស់ទាំងស្រុងហើយការកុហកបោកប្រាស់នេះវាអត់មានជួយអីទេ។ វាមានតែធ្វើឱ្យពលរដ្ឋចាប់ផ្ដើមអស់ជំនឿចិត្តរដ្ឋាភិបាលហើយក៏ដូចជាអ្នកដែលធ្វើការទៅលើរឿងបរិស្ថាន អ្នកតាមដានសង្គម ដូចជាខ្ញុំជាដើមហ្នឹង ក៏កាន់តែលែងជឿជាក់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍនីមួយៗដែរ។ គឺជារឿងដដែលៗដែរគាត់តែងតែពោលពាក្យកុហកបោកប្រាស់បែបហ្នឹង»។
គណៈកម្មាធិការអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជា កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ សម្រេចអភិវឌ្ឍដោយចាក់ដីលុបឆ្នេរសមុទ្រដែលមានទទឹងជាង ១រយ (១៣០) ម៉ែត្របណ្ដោយជិត ៣ពាន់ម៉ែត្រ ពោលគឺស្មើនឹងជាង ៣៥ម៉ឺន ១ពាន់ម៉ែត្រការ៉េ (៣៥,១.០០០) ឬស្មើនឹងផ្ទៃដីទំហំ ៣៥ហិកតារ (៣៥.១) ដើម្បីប្រែក្លាយជាតំបន់ដីគោក ដោយអះអាងថា នឹងចាក់ដីខ្សាច់ពង្រីកតំបន់ឆ្នេរកម្សាន្ត ដាំដើមឈើ រៀបចំសួនច្បារជាដើម។ ការចាក់ដីបំពានឆ្នេរ ក្រោមរូបភាពអភិវឌ្ឍនេះ ប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថានរិះគន់អាជ្ញាធរថា អភិវឌ្ឍខ្វះតម្លាភាព បំផ្លាញភោគទ្រព្យជាតិធនធានជីវៈចម្រុះ ខណៈអាជ្ញាធរ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធមិនបានបង្ហាញអំពីការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន (EIA) នៅតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមនេះនៅឡើយទេ។
ក្រោយពីអាជ្ញាធរខេត្តកែបបានសម្រេចចាក់ដីបំពេញឆ្នេរផ្សារក្ដាមតាមការគ្រោងទុកនោះ មកទល់នឹងពេលនេះអាជ្ញាធរមិនចាក់ដីខ្សាច់ពង្រីកតំបន់ឆ្នេរកម្សាន្ត និងរៀបចំសួនច្បារតាមការប្រកាសនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញនៅតំបន់ឆ្នេរដែលគេចាក់ដីលុបនោះ បែរជាមានបង្គោលកំណត់ជាដីឡូតិ៍ និងមានការសាងសង់សំណង់អគារជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកែប លោក វ៉ោ សុខា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីយ៉ាងខ្លីថា សំណង់អគារដែលគេកំពុងសាងសង់នៅឆ្នេរផ្សារក្ដាម គឺជាភោជនីយដ្ឋាន និងកន្លែងបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវទេសចរ។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានចុចផ្ដាច់ទូរស័ព្ទភ្លាមៗនៅពេល វិទ្យុអាស៊ីសេរីសួរដេញដោលអំពីការសាងសង់អគារនៅតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមនេះ។
លោក វ៉ោ សុខា៖ «អញ្ចេកគម្រោងនេះពាក់ព័ន្ធគ្រប់គ្រងដោយថ្នាក់ជាតិក្រសួងដែនដីប្លង់អីនៅក្រសួងដែនដី។ សំណង់វាសួនច្បារហ្នឹងសម្រាប់សាធារណៈទូទៅហើយ កន្លែងខ្លះក៏មានសំណង់អ៊ីចឹង។ [ សំណង់ ] វាអាចជាភោជនីយដ្ឋាន មិនអាចជាសំណង់អីរឹងមាំទេ។ ភោជនីយដ្ឋានបម្រើវិស័យទេសចរណ៍មិនអ៊ីចឹង។ ភ្ញៀវដើរកម្សាន្តហូបចុកទៅរកនៅណា ? វាត្រូវកន្លែងខ្លះមានហាងអ៊ីចឹងហើយ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីក៏បានព្យាយាមទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងដែនដី លោក សេង ឡូត ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយអំពីរឿងនេះដែរ ប៉ុន្តែទូរស័ព្ទហៅចូលពុំមានអ្នកទទួល។
ការចាក់ដីបំពានឆ្នេរ ក្រោមរូបភាពអភិវឌ្ឍនេះ ប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថានរិះគន់អាជ្ញាធរថា អភិវឌ្ឍខ្វះតម្លាភាព បំផ្លាញភោគទ្រព្យជាតិធនធានជីវៈចម្រុះ ខណៈអាជ្ញាធរ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធមិនបានបង្ហាញអំពីការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន (EIA) នៅតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមនេះនៅឡើយទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ប្រចាំខេត្តកំពត លោក ប៉ែន វុទ្ធា ខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរខេត្តកែបដែលគ្មានច្បាស់លាស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមក្នុងគោលដៅដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍មហាជន។ លោកឱ្យដឹងថា បង្គោលកំណត់ជាដីឡូតិ៍នៅតំបន់ដែលគេចាក់ដីបំពេញនោះ អាចជាកម្មសិទ្ធរបស់អ្នកមានលុយមានអំណាច។
លោក ប៉ែន វុទ្ធា៖ «ខណៈពេលដែលតំបន់ដែរពង្រីកឆ្នេរត្រូវបានមើលឃើញថា ប្រគល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬក៏អ្នកមានលុយមានអំណាចមួយចំនួនមួយភាគដែលបោះបង្គោល ហើយធ្វើការអភិវឌ្ឍនេះដែលវាមិនមែនបង្ហាញថាជា ឆ្នេរសម្រាប់សាធារណជនទូទៅទេ។ កង្វះព័ត៌មាននេះ វាបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋគាត់នឹងពិបាកធ្វើការជឿទុកចិត្តចំពោះការអភិវឌ្ឍរដ្ឋាភិបាលចំពោះការអភិវឌ្ឍនានា ព្រោះមិនបានបង្ហាញព័ត៌មានជាក់លាក់អំពីការអភិវឌ្ឍនេះទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានឱ្យបានដឹងទេ»។
សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ព្រួយបារម្ភថា តំបន់ឆ្នេរផ្សារក្ដាមទៅថ្ងៃអនាគតទំនងមិនខុសគ្នាពីតំបន់ឆ្នេរមួយចំនួននៅក្រុងកំពង់សោមទេ ដោយសារតែក្រុមអ្នកមានលុយមានអំណាចឃុបឃិតគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន ច្បាមយកដីឆ្នេរ ដើម្បីបង្កើតជាទីក្រុងរណប និងអគារបនល្បែងកាស៊ីណូជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។