ពលរដ្ឋចាមមួយចំនួនសម្ដែងក្ដីអាណិតអាសូរ និងរៀបរាប់ពីគុណសម្បត្តិលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា
2019.08.31
ក្រោយពីអតីតរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ចលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១៥ ឆ្នាំនិងពិន័យជាប្រាក់រួមគ្នាប្រមាណ ២០០លានរៀល ជាមួយក្មួយប្រុសរបស់លោក គឺលោក អ៊ីស្មាឯល ពិនអូស្មាន កាលពីថ្ងៃទី១៣ សីហាកន្លងទៅ ពលរដ្ឋចាមមួយចំនួនបានបង្ហាញការអាណិតអាសូរ និងរៀបរាប់ពីគុណសម្បត្តិរបស់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ដែលធ្លាប់ជួយសហគមន៍ចាមនាពេលកន្លងមក ហើយពួកគាត់យល់ឃើញថា រូបលោកជាមនុស្សល្អ និងជាជនគំរូសម្រាប់អ្នកមូស្លីម។
ពលរដ្ឋចាមអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមមួយចំនួន ដែលបានស្គាល់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានបង្ហាញក្តីអាណិតអាសូរ និងរំលឹកពីអំពើល្អ ដែលលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានសាងនាពេលកន្លងមក ហើយពួកគាត់មិនជឿថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានប្រព្រឹត្តដូចត្រូវបានចោទប្រកាន់នោះទេ។
ពលរដ្ឋចាមមួយរូបរស់នៅខេត្តកំពង់ចាម លោក សេន សុកក្រី មានប្រសាសន៍ថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានជួយនិស្សិតមូស្លីមជាច្រើនឱ្យបានបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា និងជួយសហគមន៍មូស្លីមនានា នៅទូទាំងប្រទេស ហើយរូបលោកមិនដែលបានលឺ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ប្រព្រឹត្តទង្វើអសីលធម៌ណាមួយឡើយ។ បុរសវ័យ ៤០ឆ្នាំរូបនេះជឿថា ការដែលលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ និងផ្ដន្ទាទោសពីបទជួញដូរមនុស្ស គឺរឿងមួយមិនសមស្រប និងមិនមានភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា៖ «ខ្ញុំយល់ថារឿងហ្នឹង គឺជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់រូបគាត់ (លោក ម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) ផ្ទាល់ ហើយកន្លងមក ដែលខ្ញុំគិតថា អយុត្តិធម៌ដោយសារគាត់ជាមនុស្ស ដែលជួយប្រជាជនមូស្លីម ហើយជាពិសេសពួកអ្នកនិស្សិតមូស្លីមទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមកហ្នឹងឱ្យរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ បានធ្វើជាឯកឧត្ដម បានធ្វើជាលោកជំទាវច្រើនកន្លងមកហើយ ហើយរឿងមួយទៀត រឿងប្រជាជនក្រីក្រហ្នឹងក៏គាត់បានជួយច្រើនដែរ»។
គណនេយ្យហ្វេសប៊ុក (Facebook) អតីតមូស្លីមនៃកម្ពុជា ឬជាភាសាអង់គ្លេស Muslim Alumni of Cambodia បាន សរសេរថា «យើងខ្ញុំជឿជាក់ថា គាត់ (លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) មិនបានប្រព្រឹត្តដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។ តើអាចទេ ដែលគាត់ (លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) ជាអ្នកជួញដូរមនុស្សរាប់រយនាក់? បើបុរសម្នាក់នេះ កាលនោះបានចិញ្ចឹមនិស្សិតរាប់សិបនាក់ឱ្យស្នាក់នៅ និងហូបចុកជាមួយក្នុងផ្ទះរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេល ៣-៤ឆ្នាំ និងដែលជាបុរសម្នាក់ ដែលលោភលន់ក្នុងការជួយនិស្សិតឱ្យបានចូលរៀនមហាវិទ្យាល័យច្រើនជាងអ្វីដែលត្រូវធ្វើដើម្បីឱ្យបងប្អូនយើងបានចូលរៀនច្រើន (ឧទាហរណ៍ មានលុយ អាចជួយ ១០០នាក់ តែមានមហិច្ឆតាចង់ជួយ ១៥០នាក់។
ហ្វេសប៊ុកដដែលបានសរសេរបន្តថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានតស៊ូមតិក្នុងការការពារផលប្រយោជន៍រួមរបស់សហគមន៍ និងបានកសាងនូវស្នាដៃជាច្រើនរាប់មិនអស់ ហើយអ្នកមូស្លីមភាគ ច្រើនសុទ្ធតែបានដឹងអំពីរឿង ដែលលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានជួយដល់អ្នកដទៃ។
ពលរដ្ឋចាមម្នាក់ទៀតនៅខេត្តកំពង់ចាម គឺលោក ហ៊ីម ឯល មានប្រសាសន៍ថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជាមនុស្សល្អ និងជាជនគំរូមួយ ដែលជានិច្ចកាលតែងតែជួយដល់សិស្សនិស្សិត និងសហគមន៍ចាម ហើយលោកអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាលជួយអន្តរាគមន៍ និងផ្ដល់សេរីភាពឱ្យលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ឡើងវិញ៖ «តាមដែលខ្ញុំដឹងឮកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកិត្តិយសរបស់គាត់ (អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) កន្លងមកគាត់ធ្លាប់ជួយនិស្សិតឱ្យបានរៀនចេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ ជួយជនក្រីក្រមូស្លីមកម្ពុជាហ្នឹងណា ហើយនិងជួយកុមារកំព្រា សាងសង់ជាម៉ាស្ជិត បានច្រើន សមិទ្ធផលហើយសាលា បង្រៀន ដូចជាអ្វីផ្សេងៗ ហើយបើសិនជាចោទប្រកាន់គាត់របៀបនេះ ប្រហែលជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ ព្រោះតាមការស្មាន និងដឹងរបស់ខ្ញុំគាត់ជាមនុស្សល្អម្នាក់»។
លោកបន្តទៀតថា ការដែលលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ត្រូវបានកាត់ឱ្យជាប់ទោសពីបទជួញដូរមនុស្សនោះ ជារឿងដែលយល់ច្រឡំ និងមិនអាចទទួលយកបាន ដ្បិតលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជាមនុស្សល្អ តែងជួយទំនុកបម្រុងអ្នកដទៃ ហើយលោកជឿថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា មិនប្រព្រឹត្រដូចការចោទប្រកាន់នោះដែរ៖ «ខ្ញុំយល់ថា ប្រហែលជាយល់ច្រឡំ។ រឿងហ្នឹងប្រហែលជារឿងផ្សេងច្រើនជាង ដោយសារតែការពិតដែលខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់គាត់ៗ ប្រហែលជាមិនធ្វើទៅដល់ថ្នាក់អាដែងគេចោទប្រកាន់នោះទេ ព្រោះគាត់ជាមនុស្សល្អមួយរូប ដែលធ្លាប់មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះក្នុងចំណោមមូស្លីមកម្ពុជា ដែលទទួលដឹងឮទាំងអស់ក្នុងកម្ពុជាហ្នឹង»។
ហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ ម៉ូស្កាន បានសរសេរថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជាមនុស្សដំបូងគេ និងតែម្នាក់គត់ ដែលបានផ្ដួចផ្ដើមគំនិតបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សឥស្លាមកម្ពុជា ហើយគោលបំណងតែមួយ គឺគាត់ចង់ឃើញអ្នកមូស្លីមជំនាន់ក្រោយរួចផុតពីភាពក្រីក្រ អវិជ្ជា ហើយវាជាការរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល៖ «(លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) ជាមនុស្សដែលខំប្រឹងលះបង់កម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត គំនិត ថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនស្ទើរពេញមួយជីវិត ដើម្បីឥស្លាមទូទាំងប្រទេស និងសង្គមជាតិទាំងមូល។ ក្នុងនាមខ្ញុំជាកូនឥស្លាមមួយរូប ខ្ញុំពិតជាសោកស្ដាយខ្លាំងបំផុត ដែលវីរបុរសឥស្លាមមួយរូបនេះ ត្រូវជួបនូវរឿងអយុត្តិធម៌បែបនេះ»។
ជនជាតិចាមម្នាក់ទៀតនៅខេត្តកំពង់ចាម គឺលោក ឯល សា មានប្រសាសន៍ លោកសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំង ដែលមនុស្សល្អដូចលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ត្រូវបានគេចោទ និងចាប់ខ្លួនពីបទជួញដូរមនុស្ស ហើយលោកយល់ថា មិនមានភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា៖ «វាអយុត្តិធម៌ពេក។ ការពិតកន្លងមកគាត់ (លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) ដូចថា មនុស្សគាត់ជាមនុស្សម្នាក់ល្អប្រពៃណាស់។ គាត់បានជួយគាំទ្រសិស្សនិស្សិត។ កន្លងមកល្អគ្រប់ដប់ទៅហើយ។ ហេតុអីបានគេចាប់គាត់ ហើយគេចោទគាត់ថា ពីបទជួញដូរមនុស្ស? វាមិនត្រឹមត្រូវ»។
លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ប្រាប់អាស៊ីសេរីនាពេលកន្លងទៅថា កាលពីឆ្នាំ២០០៥ លោកបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនបញ្ជូនពលករទៅធ្វើការនៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ដោយក្រុមហ៊ុននេះមានការអនុញ្ញាតពីក្រសួងការងារត្រឹមត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននេះដំណើរការបានប្រមាណ តែ ៣ខែប៉ុណ្ណោះ ក្រសួងបានបញ្ចប់អាជ្ញាប័ណ្ណទៅវិញ។
លោក គ្រី អាមីន តំណាងជនជាតិចាមនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលបាននាំគ្នាផ្ដិតមេដៃលើញត្តិស្នើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយអន្តរាគមន៍រកយុត្តិធម៌ និងលើកលែងទោសដល់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ មានប្រសាសន៍ថា ពលរដ្ឋចាមក្នុងខេត្តរបស់លោកប្រមាណ ៦០០នាក់ បានស្ម័គ្រចិត្តផ្ដិតមេដៃលើញត្តិនោះ ដោយពួកគាត់យល់ថា ករណីចាប់ខ្លួនលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជារឿងអយុត្តិធម៌៖ «និយាយទៅមេដៃហ្នឹងគ្មានអ្នកបង្ខំអ្នកណាទេ។ ប្រជាជនស្ម័គ្រចិត្តខ្លួនឯង។ ខ្ញុំឃើញទង្វើល្អគាត់ធ្វើចំពោះកូនសិស្សនិស្សិតអីហ្នឹងណា៎។ ខ្ញុំស្រឡាញ់គាត់ដូចជាឪខ្ញុំបង្កើតអ៊ីចឹង។ បាទខ្ញុំស្រក់ទឹកភ្នែក ដោយសារទង្វើគេធ្វើបាបគាត់។ និយាយទៅអ្នកចាស់ទុំនៅក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំអីហ្នឹង អាណិតស្រឡាញ់គាត់ (អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) មែនទែន។ សំខាន់បើគេឱ្យ (ផ្ដិត) មេដៃមួយ ពីរ គាត់ផ្ដិតថែមទៀត។ គាត់ (ពលរដ្ឋចាម) អាណិតស្រឡាញ់គាត់ (អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា) ដែលគាត់ធ្វើទង្វើល្អចំពោះគាត់ យាយៗ តាៗ។ ខ្ញុំមើលឃើញថា ទង្វើគាត់ល្អណាស់ អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ហ្នឹង។ ខ្ញុំមើលទៅអយុត្តិធម៌ណាស់ចំពោះគាត់បាទ»។
ជនជាតិចាម ដែលស្រលាញ់ និងនិយមលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានចាប់ផ្តើមនាំគ្នាផ្តិតមេដៃលើញត្តិទាមទាររកយុត្តិធម៌ជូនលោកតាំងពីថ្ងៃទី១៦ សីហា ដែលញត្តិនោះគ្រោងដាក់ស្នើទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នាពេលខាងមុខ។ ក្នុងញត្តិនោះបានសរសេររៀបរាប់ថា លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានកសាងស្នាដៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រជាច្រើនសម្រាប់សហគមន៍អ្នកមូស្លីម ដូចជាការផ្ដួចផ្ដើមមុនគេ និងស្វែងរកអាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតមូស្លីមឱ្យបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាផ្នែកចំណេះដឹងទូទៅ ជិតមួយពាន់នាក់ និងផ្ដល់ទីកន្លែងស្នាក់នៅឱ្យនិស្សិតមួយចំនួនមកពីតាមបណ្ដាខេត្ត ដែលគ្មានលទ្ធភាពជួលផ្ទះ។ ជួយកសាងវិហារឥស្លាម ជួយជនក្រីក្រ ចាស់ជរាក្មេងកំព្រា នៅតាមសហគមន៍មួយចំនួនស្របតាម គោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ ហើយការដែលលោកបានរៀបចំជាក្រុមហ៊ុនបញ្ជូនពលករ ដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់ពីក្រសួងការងារ បណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីនាំពលករទៅធ្វើការប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ពេលនោះ ក៏ស្ថិតក្នុងគោលបំណងចង់ចូលរួមស្វែងរកការងារធ្វើជូនបងប្អូនអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមផងដែរ។
លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅមុនពេលគេចាប់ខ្លួនលោកថា សំណុំរឿងចាប់ខ្លួនក្មួយប្រុសលោក និងការចោទប្រកាន់លោក ពីបទជួញដូរមនុស្សនេះ គឺជាការប្រឌិតឡើង ដោយក្មួយជីដូនមួយរបស់លោក គឺលោក អូស្មាន់ ហាសាន់ ដែលបច្ចុប្បន្នជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស។ លោកបញ្ជាក់ថា លោក អូស្មាន់ ហាសាន់ ជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងការចង់ចាប់ខ្លួនលោក ដោយសារតែលោក និងពលរដ្ឋជាច្រើនទៀត ធ្លាប់មានទំនាស់ជាមួយលោក អូស្មាន ហាស្សាន់ រឿងមិនគាំទ្រការពុះដីវិហារបឹងកក់ ដើម្បីធ្វើផ្លូវ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក អូស្មាន់ ហាសាន់ បានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ និងអះអាងថា លោកមិនជាប់ទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងនេះទេ៕