ក្រុមសិស្សជាច្រើននាក់ ដែលទើបប្រឡងសញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឬបាក់ឌុប នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្ដាល នាំគ្នាទៅតវ៉ានៅមុខក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ទាមទារឲ្យរដ្ឋមន្ត្រី សើរើពិនិត្យមុខវិជ្ជាមួយចំនួនម្ដងទៀត។
សិស្សទើបប្រឡងបាក់ឌុប តវ៉ាស្នើសុំឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន អនុញ្ញាតឲ្យសើរើ និងពិនិត្យមុខវិជ្ជាខ្លះ ដូចករណីពីឆ្នាំមុនដែរ។ ក្រុមសិស្សប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានពេលកំពុងតវ៉ាមុខក្រសួងអប់រំថា ពួកគេមិនអស់ចិត្តចំពោះលទ្ធផលដែលទទួលបាន ទើបនាំគ្នាមកតវ៉ា។
បេក្ខជនប្រឡងនៅវិទ្យាល័យទួលស្វាយព្រៃម្នាក់ យុវតី ច្រឹង ច័ន្ទពេញបូណ៌មី និយាយថា ក្រុមសិស្សមកតវ៉ាលទ្ធផលគណិតវិទ្យា ប្រវត្តិវិទ្យា និងភាសាអង់គ្លេស។ យុវតីរូបនេះថា មិនមែនតែនាងទេ ដែលគិតថា ក្រសួងចេញលទ្ធផលមិនត្រឹមត្រូវ គឺមិត្តភក្ដិ និងសិស្សដទៃទៀត ក៏គេមកតវ៉ាដែរ ពីព្រោះពួកគេមិនអស់ចិត្តនឹងលទ្ធផលនេះ៖ «ខ្ញុំមិនពូកែខ្លាំងទេ តែខ្ញុំជឿជាក់ថា ខ្ញុំអាចធ្វើបាន។ ខ្ញុំបញ្ចេញអស់ពីសមត្ថភាព ហើយការរៀនរបស់ខ្ញុំទាំង១២ឆ្នាំ ខ្ញុំអត់អាចឲ្យក្រសួង ( បង្កើត ) កំហុសបន្តិចបន្តួច ធ្វើឲ្យមិនពេញចិត្តអ៊ីចឹងបានទេ។ ក្រសួងគឺស្នើឲ្យសិស្សខំប្រឹងរៀន អ៊ីចឹងគាត់ត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ លើសិស្សទាំងអស់។ សុំឲ្យក្រសួងសើរើឡើងវិញ ទាំងអស់ នូវមុខវិជ្ជា ដែលប្រឡងទាំងប៉ុន្មាន ព្រោះអ្វីមានអ្នកផ្សេង គឺគាត់មានបញ្ហាលើមុខវិជ្ជាផ្សេងៗ ដូចប្រវត្តិអ្វីអ៊ីចឹង គឺគាត់ធ្វើបានច្រើន ធ្វើបានទាំងអស់ មើលអត្រាកំណែគឺត្រូវច្រើន។ ប៉ុន្តែចេញមកវិញ គឺគាត់ឲ្យធ្លាក់ ឬឲ្យនិទ្ទេស E ។ ខ្ញុំសុំតែម្យ៉ាង គឺសុំឲ្យ ( ពិនិត្យ ) ឡើងវិញ ទាំងអស់។ ទាំងសិស្ស ១១ម៉ឺននាក់ ព្រោះអ្នកខ្លះ គឺគេធ្លាក់ទាំងអត់អស់ចិត្ត » ។
បេក្ខជនប្រឡងបាក់ឌុបម្នាក់ទៀត រៀននៅវិទ្យាល័យទួនហ្វា យុវជន ច្រក វេហា មិនពេញចិត្តពិន្ទុមុខវិជ្ជាគណិតវិទ្យា និងប្រវត្តិវិទ្យា។ លោកយល់ថា បញ្ហាលទ្ធផលបាក់ឌុបឆ្នាំនេះ អាចមិនមែនដោយសារបច្ចេកទេសបូកលើប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រដូចឆ្នាំមុនទេ តែប្រហែលដោយសារកំហុសអ្នកកែវិញ្ញាសា។ យុវជនរូបនេះ ទាមទារឲ្យក្រសួងអប់រំ សើរើអត្រាកំណែលទ្ធផលតាមមុខវិជ្ជាទាំងនោះ ឡើងវិញ៖ « មិនពេញចិត្តលើការកែរបស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូតែម្ដង បើតាមខ្ញុំគិត។ បើតាមខ្ញុំគិត ប្រហែលជាការកែមានកំហុសឆ្គង ដោយសារតែភាគច្រើនគឺលំហាត់អ្វី គឺយើងអាចធ្វើតាមផ្លូវផ្សេង ដូចថា របៀបនៃការធ្វើលំហាត់មានផ្សេង តែគ្រូមួយចំនួនគាត់ផ្ដោតលើអត្រាកំណែ ដែលបាត់តែមួយចំណុចគាត់ដកពិន្ទុដែរ ធ្វើឲ្យបាត់ពិន្ទុរបស់សិស្សច្រើន។ គឺចង់ឲ្យសើរើទៅលើ សន្លឹកកិច្ចការរបស់សិស្សទាំងអស់ ហើយត្រួតពិនិត្យមើលការកែរបស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូ ម៉ត់ចត់ » ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានប្រកាសលទ្ធផលបាក់ឌុប កាលពីថ្ងៃទី៩ និងទី១០ កញ្ញា។ លទ្ធផលបង្ហាញថា សិស្សថ្នាក់ទី១២ ដែលប្រឡងជាប់សញ្ញាប័ត្រមានចំនួនជិត ៨ម៉ឺននាក់ (៧៩.០៥២) ស្មើនឹងជាង ៦៨% (៦៨,៦២%) នៃចំនួនបេក្ខជនចូលរួមប្រឡងជាង ១សែននាក់។
បេក្ខជនដែលប្រឡងបាននិទ្ទេសល្អបំផុត គឺនិទ្ទេស A មានចំនួន ៤៤៣នាក់ និទ្ទេស B មានជាង ២ពាន់នាក់ និទ្ទេស C មានជិត ៦ពាន់នាក់ និទ្ទេស D មានជាង ១ម៉ឺន ៤ពាន់នាក់ និងនិទ្ទេស E មានជាង ៥ម៉ឺន ៦ពាន់នាក់។ បេក្ខជននៅរាជធានីភ្នំពេញទទួលបាននិទ្ទេស A ច្រើនជាងគេ ដែលមានចំនួន ១៤១នាក់ ខណៈខេត្តកោះកុង មណ្ឌលគិរី និងឧត្តរមានជ័យមានម្នាក់ដូចគ្នា។ ដោយឡែកខេត្ត៤ ទៀត មិនមានសិស្សជាប់និទ្ទេស A ទេ គឺខេត្តព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង ប៉ៃលិន និងខេត្តកែប។
សិស្សស្រីម្នាក់រៀននៅវិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន សេរីភាព នៅក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល លើកឡើងថា ការចេញតវ៉ារបស់សិស្សពេលនេះ ដើម្បីឲ្យក្រសួងអប់រំ ទទួលខុសត្រូវលើការងាររបស់ខ្លួន ព្រោះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ជាអ្នកជំរុញ និងសន្យាថា សិស្សណាខំរៀន និងប្រឡងជាប់។ ប៉ុន្តែពេលនេះ នាងបែរជាធ្លាក់មុខវិជ្ជា ដែលបានខិតខំរៀននោះទៅវិញ៖ « ស្នើសុំឲ្យក្រសួងហ្នឹង សើរើឯកសារឡើងវិញ ចង់ឲ្យកាត់ត្រួតពិនិត្យឲ្យច្បាស់លាស់ លំដាប់ពិន្ទុបានប៉ុន្មាន និងចង់ឲ្យចេញលទ្ធផលម្ដងទៀត ដូចឆ្នាំមុន » ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ លោក រស់ សុវាចា សរសេរលើបណ្ដាញតេឡេក្រាម (Telegram) ថា ក្រសួងគ្មានគោលការណ៍បើកចំហការត្រួតពិនិត្យសន្លឹកកិច្ចការ ឬពិន្ទុបេក្ខជនដូចកាលឆ្នាំ២០១៨ឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា ក្រសួងអប់រំស្វាគមន៍មតិរិះគន់ស្ថាបនា និងឆ្លើយតបតាមភាពចាំបាច់ និងតាមគោលការណ៍ដែលអាចទទួលយកបាន។ លោកអះអាងថា គ្រប់ដំណាក់កាលប្រឡងបាក់ឌុបឆ្នាំ២០១៩ គឺមានសុក្រឹតភាព និងប្រសិទ្ធភាព ទាំងអត្រាកំណែ ស្រង់ បូកពិន្ទុដោយប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ និងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់ពិន្ទុ។
ករណីសិស្សតវ៉ាលទ្ធផលបាក់ឌុបនេះ បានកើតឡើងម្តងហើយ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅ។ កាលនោះ ក្រុមសិស្សពូកែគណិតវិទ្យា និងរូបវិទ្យា បានតវ៉ាពីលទ្ធផលដែលពួកគេទទួលបាននិទ្ទេសធ្លាក់ (F)។ ការតវ៉ាពេលនោះ ត្រូវបានក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ពិនិត្យមើលឡើងវិញ និងបានប្រកាសថា ជាកំហុសកុំព្យូទ័រ ដោយសារមានបញ្ហាបច្ចេកទេស លើមុខវិជ្ជាគណិតវិទ្យា។ រដ្ឋមន្ត្រីបានសុំទោស និងបូកពិន្ទុគណិតវិទ្យាឡើងវិញ ទាំងអស់។
ក្រោយពិនិត្យកំណែវិញ្ញាសាប្រឡងឡើងវិញ ក្រសួងរកឃើញថា សិស្សប្រឡងជាប់និទ្ទេសល្អបំផុត គឺនិទ្ទេស A បានកើនឡើងពី ២៩០នាក់ មកដល់ ៤០៨នាក់ ហើយនិទ្ទេសផ្សេងទៀត ក៏មានការកើនឡើងតាមនោះដែរ។
ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយាវី យល់ថា ក្រសួងអប់រំ ធ្វេសប្រហែលលើកិច្ចការងាររបស់ខ្លួន ទើបបណ្ដាលឲ្យសិស្សចេញតវ៉ាលទ្ធផលបាក់ឌុប២ឆ្នាំជាប់គ្នា។ អ្នកស្រី សង្កេតឃើញថា វិញ្ញាសាប្រវត្តិវិទ្យាឆ្នាំនេះ ក្រសួងអប់រំ បានចេញវិញ្ញាសារបៀបកេងចំណេញនយោបាយថែមទៀត។ អ្នកស្រីជំរុញឲ្យក្រសួងអប់រំ ពិនិត្យសើរើ តាមការតវ៉ារបស់សិស្សឡើងវិញ និងត្រូវបញ្ចៀសបញ្ហាច្រំដែល នៅឆ្នាំក្រោយ៖ « បើសិនជាចង់ឲ្យសិស្សានុសិស្សយើងទទួលបាន លើកទឹកចិត្ត ហើយក៏ដូចជាអស់ចិត្ត ចំពោះគាត់លុះត្រាតែក្រសួងហ្នឹងហ៊ានប្រឈមក្នុងការបើកមើលមុខវិជ្ជា ដែលសិស្សានុសិស្សមួយចំនួន មិនសប្បាយចិត្តហ្នឹង ត្រូវតែបើកមើលឲ្យគាត់ឃើញ កុំឲ្យគាត់មានមន្ទិល » ។
ឆ្នាំ២០១៩ ជាឆ្នាំទី៦ នៃកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធអប់រំ របស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ហង់ ជួន ណារ៉ុន។ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ជាឆ្នាំដំបូងនៃកំណែទម្រង់អត្រាអ្នកប្រឡងជាប់មាន ២៦ភាគរយ ថយចុះប្រហែល ៨០ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៣ មុនការធ្វើកំណែទម្រង់។ កាលណោះ លោក ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាសអ្នកធ្លាក់បាក់ឌុបប្រឡងម្ដងទៀត។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំបន្ទាប់មក អត្រាអ្នកប្រឡងជាប់បាក់ឌុបកើនឡើង ជាបន្តបន្ទាប់ គឺនៅឆ្នាំ២០១៦ អត្រាសិស្សប្រឡងជាប់មាន ៦២ភាគរយ។ ឆ្នាំ២០១៧ អត្រាសិស្សប្រឡងជាប់ជាង ៦៣ភាគរយ។ នៅឆ្នាំ២០១៨ អត្រាសិស្សប្រឡងជាប់មានចំនួនជាង ៦៦ភាគរយ ខណៈបាក់ឌុបឆ្នាំ២០១៩ មានអ្នកជាប់ជាង ៦៨ភាគរយ។ ទោះយ៉ាងណា ក្រសួងអប់រំ បានកាត់បន្ថយមុខវិជ្ជាប្រឡងពី ១០មុខវិជ្ជា មកនៅ៧មុខវិជ្ជាវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។