កត្តា​សំខាន់ៗ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្រើ​បំពាន​គ្រឿង​ញៀន​នៅ​កម្ពុជា (ភាគ ២)

មាន​កត្តា​ជា​ច្រើន​ដែល​នាំ​ឲ្យ​កុមារៗ​និង​យុវជន​កម្ពុជា ប្រើ​បំពាន​គ្រឿង​ញៀន នេះ​បើ​តាម​សេចក្តី​អះអាង​របស់​អ្នក​ឯកទេស​ផ្នែក​គ្រឿង​ញៀន និង​ជន​រង​គ្រោះ​មួយ​ចំនួន។

0:00 / 0:00

ប្រធាន​សមាគម​គ្រូ​បង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ លោក រ៉ុង ឈុន មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ដឹង​ថា ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ផ្នែក​សុជីវធម៌​នៅ​ទូទាំង​កម្ពុជា គឺ​ជា​កត្តា​អវិជ្ជមាន​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​កត្តា​សំខាន់ៗ​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​នាំ​ឲ្យ​កុមារ​និង​យុវជន​កម្ពុជា ប្រើ​បំពាន​គ្រឿង​ញៀន។

លោក រ៉ុង ឈុន មាន​ប្រសាសន៍​ដូច្នេះ ៖ «បើ​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ការ​កត់​សម្គាល់​គឺ​មក​ពី​កត្តា​សង្គម ដោយសារ​សង្គម​យើង​បាត់​បង់​នូវ​ក្រមសីលធម៌ សុជីវធម៌ អីចឹង​ហើយ​បាន​ជា​ធ្វើ​ឲ្យ​យុវជន​មួយ​ចំនួន​ភ្លើតភ្លើន​គ្មាន​ការ​គោរព​ដល់​ចាស់​ទុំ ដល់​គ្រូ​បង្រៀន ដែល​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​វាយ​តប់ រហូត​ដល់​គ្រូ​បង្រៀន​ខ្លួន​ឯង ជា​ពិសេស​ទាក់​ទិន​នឹង​ការ​អប់​រំ​ចុះ​ខ្សោយ​ផង។ អ្នក​ដឹក​នាំ​តែម្ដង​ដែល​មិន​បាន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ដូច្នេះ​ហើយ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​បញ្ហា​នោះ​ចេះ​តែ​កើន​ឡើង»

លោក រ៉ុង ឈុន មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា កត្តា​សំខាន់​មួយ​ទៀត​គឺ​ការ​អូស​ទាញ​របស់​ពួក​បណ្តាញ​គ្រឿង​ញៀន ដែល​រួម​មាន​ក្រុម​ក្មេង​ពាល​បង​តូច​បង​ធំ​បាន​ទាក់​ទាញ​កុមារៗនិង​យុវជន​ខ្មែរ ពិសេស​សិស្ស​សាលា​ឲ្យ​សប្បាយ​ភ្លើតភ្លើន ងាយ​ធ្លាក់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន ៖ «ក្រុម​បង​ធំ​នាំ​ទៅ​ដើរ​លេង​សប្បាយ បង្ហាត់​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន​ហ្នឹង​ទៅ ហើយ​បង្ហាត់​ឲ្យ​រក​លុយ​រក​កាក់​អី​ទៅ ដំណាក់​កាល​ដំបូង​គឺ​ក្មេងៗ​និង​យុវជន​មួយ​ចំនួន ដែល​រង​នូវ​ការ​អូស​ទាញ​នោះ ទីមួយ​មក​យក​លុយ​ពី​ឪពុក​ម្តាយ បោក​បង​ប្អូន​អ៊ីចឹង​ទៅ។ នេះ​ហើយ​ជា​បញ្ហា​កើត​មាន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​យើង»

រី​ឯ​អគ្គ​លេខា​ធិការដ្ឋាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន​បាន​ឲ្យ​ហេតុផល​ថា ចាប់​ពី​អំឡុង​ពេល​ពាក់​កណ្តាល​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៩០ មក គឺ​ទន្ទឹម​នឹង​ពេល​ដែល​មាន​ការ​បើក​ទូលាយ​សេដ្ឋកិច្ច​ទីផ្សារ​និង​ទេសចរណ៍ កម្ពុជា​ក៏​បាន​ទទួល​រង​នូវ​ផល​ប៉ះពាល់​ជា​អវិជ្ជមាន​ពី​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន​នេះ។

កន្លង​មក​ថ្មីៗ​នេះ​ដែរ​អគ្គ​លេខាធិការដ្ឋាន​បាន​ឲ្យ​ដឹង​បន្ថែម​ថា តាម​ការ​កត់​សម្គាល់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន ជា​យុវជន​មាន​ចំនួន​ច្រើន​ជាង​គេ​ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ប្រើ​បំពាន​គ្រឿង​ញៀន​នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៨ គឺ​ជា​ពិសេស​ចាប់​ពី​អាយុ ១៨ ឆ្នាំ​ទៅ ២៥ ឆ្នាំ មាន​ជិត ៦០ ភាគរយ កុមារ​និង​យុវជន​ពី ១០ ទៅ ១៧ ឆ្នាំ មាន​ជិត ១៧ ភាគរយ ក្នុង​នោះ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ដោយ​កម្លាំង​មាន​ជិត ៣៨ ភាគរយ។ ក្មេង​អនាថា​មាន​ជិត ១៧ ភាគរយ។ សិស្ស​សាលា​មាន​ជាង ១៥ ភាគរយ និង​យុវជន​ដែល​គ្មាន​ការងារ​ធ្វើ​មាន​ប្រហែល ១៤ភាគរយ។

អគ្គ​លេខាធិការដ្ឋាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​បញ្ជាក់​ថា គ្រឿង​ញៀន​សំយោគ​អា.តេ.អេស ដែល​រួម​មាន​មេតំហ្វេតាមីន​គ្រាប់ ភាសា​ថៃ​ហៅ​ថា​យ៉ាម៉ា ឬ​យ៉ាបា ខ្មែរ​ហៅ​ថា​ម៉ា ឬ​ថ្នាំ​ឆ្កួត និង​មេតំហ្វេតាមីន​ប្រភេទ​ទឹក​កក ឬ​អៃស្ស៍ ដែល​ខ្មែរ​ហៅ​ថា​ម៉ា​ទឹក​កក គឺ​ជា​គ្រឿង​ញៀន​ដែល​មាន​ការ​និយម​ប្រើ​ប្រាស់​ច្រើន​ជាង​គេ​នៅ​កម្ពុជា បន្ទាប់​ពី​គ្រឿង​ញៀន​ប្រភេទ​ហេរ៉ូអ៊ីន កាវ​ហិត កញ្ឆា និង​អ៊ិចស្តាស៊ី ឬ​ដែល​ខ្មែរ​ហៅ​ថា​ថ្នាំ​គ្រវី​ក្បាល។

ចំណែក​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត មាស វីរិទ្ធ ប្រធាន​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​នៃ​អគ្គ​លេខាធិការដ្ឋាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា អំពើ​ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​គឺ​ជា​កត្តា​មួយ​ដែរ ដែល​នាំ​ឲ្យ​កុមារ​និង​យុវ័យ​ខ្មែរ​រត់​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​ទៅ​ប្រើ​គ្រឿង​ញៀន តាម​ការ​អូស​ទាញ​ពី​មិត្ត​ភក្តិ​មិន​ល្អ ឬ​ពី​ពួក​បណ្តាញ​គ្រឿង​ញៀន ៖ «ទាក់​ទង​នឹង​ជំងឺ​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត ដោយសារ​មាន​បញ្ហា​ក្នុង​គ្រួសារ​​ដោយសារ​ទទួល​ការ​ស្តី​បន្ទោស​ពី​ឪពុក​ម្តាយ អ៊ីចឹង​គាត់​ងាក​ទៅ​រក​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន​ដោយ​យល់​ថា​គ្រឿង​ញៀន​ជា​គ្រឿង​បំបាត់​ទុក្ខ»

ជាក់​ស្តែង​កុមារា​ម្នាក់​អាយុ ១៦​ឆ្នាំ សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​បាន​ឲ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ដឹង​ថា កាល​ពី ៦​ឆ្នាំ​មុន​គេ​បាន​រត់​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​នៅ​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ សុខ​ចិត្ត​រស់​នៅ​តាម​ថ្នល់​ជាមួយ​មិត្តភក្តិ​វិញ ព្រោះ​តែ​ម្តាយ​វាយ​ធ្វើ​បាប​រាល់​ថ្ងៃ ទី​បំផុត​កុមារ​ក៏​ចេះ​ហិត​កាវ​ផង និង​ជក់​ម៉ា​ផង ជាមួយ​មិត្ត​ភក្តិ​ទាំង​នោះ។ ទោះ​ជា​វេទនា​យ៉ាង​ណា​ក្តី ក៏​កុមារ​រូប​នេះ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ថា គេ​មិន​វិល​ទៅ​រស់​នៅ​ជា​មួយ​ម្តាយ​បង្កើត​វិញ​ទេ ដោយ​បញ្ជាក់​ថា​ព្រោះ​គ្រា​ណា​ដែល​កុមារ​រក​ចំណូល​​ពី​របរ​ដើរ​រើស​សំរាម​មិន​បាន​ឲ្យ​គាត់ គាត់​តែង​វាយ​ដំ​រូប​កាយ​កុមារ​គ្រប់​ពេល​វេលា។

កុមារា​ដែល​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​បាន​ប្រាប់​ឲ្យ​ដឹង​ដូច្នេះ ៖ «ពេល​ម៉ាក់​វាយ ខ្ញុំ​ទ្រាំ​មិន​បាន​រត់​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​តែម្តង។ ខ្ញុំ​ជក់​គ្នា​ខ្ញុំ ៤នាក់ ហិត​គ្រឿង​ញៀន...​តាម​បេន​ឡាន។ ពេលណា​ខ្ញុំ​រើស​បាន​ច្រើន ចិត្ត​ខ្ញុំ​អត់​ចង់​ស៊ី​ចង់​អី​ទេ​ចង់​តែ​ជក់​គ្រឿង​ញៀន។ ជក់​ធម្មតា​អត់​សូវ​ញ័រ​ទេ ជក់​ច្រើន​ដើរ​ញ័រ។ អារម្មណ៍​ខ្ញុំ​គិត​តែ​ពី​គ្រឿង​ញៀនៗ វា​បញ្ជា​យើង​ឲ្យ​ដើរ​លួច​គេ ឲ្យ​ដើរ​មួយ​យប់​ទល់​ភ្លឺ មួយ​អាទិត្យ​ស៊ី​បាយ​មិន​ចូល ស៊ី​បាន​បន្តិចៗ រក​ក្អួត​មក​វិញ។ តែ​ពួក​ខ្ញុំ​ខំ​រក​លុយ ដើរ​កាយ​តាម​ធុង​សំរាម ដើម្បី​រក​លុយ​ឲ្យ​បាន​ទិញ​គ្រឿង​ញៀន​ហិត»

ចំណែក​លោក រាជ សារឿន ជា​អតីត​គ្រូពេទ្យ​ផ្នែក​ជំងឺ​ទូទៅ​នៅ​ស្រុក​គងពិសី នៃ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ បច្ចុប្បន្ន​មាន​កូន​បី​នាក់​កំពុង​សិក្សា​នៅ​ឡើយ។ កូន​របស់​លោក​ប្រកប​ទៅ​ដោយ​គន្លង​ធម៌ ស្តាប់​ដំបូន្មាន​ឪពុក​ម្តាយ​និង​ខិត​ខំ​រៀន​សូត្រ។

លោក រាជ សារឿន មានប្រសាសន៍​ថា ឪពុក​ម្តាយ​អ្នក​អាណាព្យាបាល​គួរ​តែ​ការពារ​កូន​ចៅ​កុំ​ឲ្យ​ធ្លាក់​ខ្លួន​ប្រើ​គ្រឿង​ញៀន​ប្រសើរ​ជាង​ព្យាបាល។ សូម​កុំ​បណ្តោយ​ឲ្យ​ក្មេង​ធ្លាក់​ខ្លួន​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន ហើយ​ខំ​ព្យាបាល​ជា​ក្រោយ​នោះ គឺ​ខាត​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ជាង​កិច្ច​ការពារ​ជា​មុន។

លោក រាជ សារឿង មាន​ប្រសាសន៍​ដូច្នេះ ៖ «ការ​បង្ការ​នូវ​គ្រឿង​ញៀន​នេះ គឺ​ជា​កត្តា​សំខាន់​បំផុត។ ទី​មួយ​គឺ​ការ​សេព​គប់​រវាង​ក្មេង​និង​ក្មេង​ដូចៗ​គ្នា។ ការ​សេព​គប់​របស់​ក្មេង​និង​ក្មេង វា​ទាក់​ទង​នឹង​បញ្ហា​ងាយ​ទទួល​យក​គ្រឿង​ញៀន ដូច្នេះ​ក្នុង​នាម​ជា​ឪពុក​ម្តាយ​គ្រប់ៗ​រូប តោង​សង្កេត​មើល​អកប្បកិរិយា​របស់​កូន។ ចំណុច​ទី​មួយ​ត្រូវ​សង្កេត​មើល​អកប្បកិរិយា​របស់​កូន ពេល​ណា​ដែល​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​នូវ​ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត​និង​ផ្លូវ​អារម្មណ៍ អារម្មណ៍​របស់​ក្មេង​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ភ្លាមៗ ក្រោយ​ដែល​វា​បាន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​គ្រឿង​ញៀន។ ចំណុច​ទី​២ បើ​សិន​ជា​មាន​សភាព​ប្លែកៗ ភ្លាមៗ​ហើយ កុមារ​ទាំង​នោះ​នឹង​អាច​មើល​អ្វី​ក៏​ប្រៀប​មិន​ស្មើ​នឹង​របស់​ខ្លួន ដែល​កំពុង​ធ្វើ​ដែរ។ ដូច្នេះ​បាន​ន័យ​ថា​ក្មេង​វា​មាន​ចិត្ត​ធំ​ភ្លាមៗ​នៅ​ពេល​ដែល​វា​ទទួល​គ្រឿង​ញៀន ហ៊ាន​ធ្វើ​អ្វីៗ​ទាំង​អស់។ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​សូម​ឲ្យ​ឪពុក​ម្តាយ​ទាំង​អស់ មេត្តា​ប្រញាប់​ស្វែង​រក​ការ​ជួយ​សង្រ្គោះ​ភ្លាមៗ​ពី​បណ្តា​ស្ថាប័ន​ដែល​ធ្វើ​ការ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​គ្រឿង​ញៀន»

ចំណែក​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត មាស វីរិទ្ធ បញ្ជាក់​ថា ការ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ញៀន​មេតំហ្វេតាមីន នាំ​មក​នូវ​គ្រោះ​មហន្តរាយ ប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ដល់​សុខភាព​នៃ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ មិន​ថា​បុរស​ឬ​ស្រ្តី ក្មេង​ឬ​ចាស់​ក្តី៕