លោក ហ៊ុន សែន បន្តចោទប្រកាន់ក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ថា យកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សធ្វើជារឿងនយោបាយបម្រើរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយ
2020.09.23
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងវេទិកាជាតិលើកទីពីរស្ដីពី "ការការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ" នៅវិមានសន្តិភាព រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧។
Photo courtesy of PM Hun Sen's Facebook Page
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បន្តចោទប្រកាន់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ឬក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនថា យកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សធ្វើជានយោបាយបម្រើរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែព្យាយាមប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រមិនដោះស្រាយបញ្ហារំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនឯង ហើយបែរជាទៅស្តីបន្ទោសអ្នកដទៃទៅវិញ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍តែងត្រូវបានប្រែក្លាយជាមុខព្រួញនៃការដាក់ទណ្ឌកម្មដោយសារតែភាពខ្វះខាតក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន។ លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះនៅក្នុងសុន្ទរកថាវីដេអូថតទុកជាមុន យកទៅចាក់ផ្សាយនៅឯកិច្ចប្រជុំជាន់ខ្ពស់រំលឹកខួបលើកទី៧៥ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃ២១ កញ្ញា។
ផ្ទុយពីវោហារសាស្ត្រដែលលោកធ្លាប់ប្រើកន្លងមកពន្យុះឲ្យសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកប្រញាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើកម្ពុជា ម្តងនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងទទួលស្គាល់ថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អន្តរជាតិនេះ ប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ។ យ៉ាងណា លោកចោទប្រកាន់ក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះ ថាយកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សធ្វើជារឿងនយោបាយដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ពួកគេ៖ «នេះគឺជាមូលហេតុមួយដែលចូលរួមចំណែកក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងស្តារ និងអភិវឌ្ឍជាតិរបស់ប្រទេសក្រីក្រ ពិសេស តាមរយៈការធ្វើនយោបាយូបនីយកម្មលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស បម្រើឲ្យរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួន»។
ជុំវិញការបន្តចោទប្រកាន់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចស្ទើរតែរៀងរាល់ពេលដែលលោកថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងវេទិកាអន្តរជាតិសំខាន់ៗនោះ អ្នកសិក្សាបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយ បណ្ឌិត សេង សារី យល់ថា ជាជាងស្ដីបន្ទោសប្រទេសដទៃ កម្ពុជាគួរពិនិត្យមើល និងដោះស្រាយបញ្ហារំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសខ្លួនឯង៖ «ពេលខ្លះយើងអត់យល់ដែរទេថាតើហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តប្រើប្រាស់នូវយុទ្ធសាស្ត្រមិនដោះស្រាយនូវបញ្ហា ប៉ុន្តែបែរជាព្យាយាមបន្ទោសអ្នកដទៃក្នុងរឿងហ្នុង។ ខ្ញុំមើលឃើញកន្លងមក មិនមែនមានន័យថា យើងកាន់ជើងបរទេស ឬក៏យើងគាំទ្រទៅលើសហគមន៍អន្តរជាតិទេ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលអន្តរជាតិបានស្នើមកកម្ពុជាហ្នុងសុទ្ធតែជារឿងដែលយើងអាចធ្វើបាន ហើយវាសមស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានចែងជាច្បាប់កំពូលរបស់កម្ពុជាទៅទៀត»។
រីឯ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ បណ្ឌិត អៀ សុផល ពន្យល់ថា ស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់ឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោក។ លោកថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សគឺជាគោលដៅដ៏ចម្បងបំផុតមួយរបស់មនុស្សលោក ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសនានាដូចជា កម្ពុជា តែងតែយកពាក្យសិទ្ធិអធិបតេយ្យមកប្រើប្រាស់ធ្វើជាខែលដើម្បីបិទបាំងអំពើរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន។ លោកថា អ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់បានពិតប្រាកដនោះ គឺលោកស្រមៃចង់ឃើញស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច នាំគ្នាបិទមាត់ឈប់និយាយពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ហើយគិតតែផ្ដល់ជំនួយ និងធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជា ដោយអនុញ្ញាតឲ្យលោកធ្វើអ្វីបានស្រេចតែនឹងអំពើចិត្តទៅលើប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង។ អ្នកជំនាញរូបនេះបន្ថែមថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែបារម្ភខ្លាចក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមមកលើកម្ពុជា។
ការណ៍ដែលលោក ហ៊ុន សែន បានលើកយកពីបញ្ហាទណ្ឌកម្មរបស់ប្រទេសលោកខាងលិច មកថ្លែងនៅឯវេទិកាអង្គការសហប្រជាជាតិ ចំខួបលើកទី៧៥ឆ្នាំ ក៏កើតមានឡើងស្របពេលដែលកម្ពុជាក្រោមរបបដឹកនាំរបស់លោកសព្វថ្ងៃ កំពុងរងទណ្ឌកម្មពីអន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារតែអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរជាប្រព័ន្ធ។ ក្នុងនោះ សហភាពអឺរ៉ុប បានអនុវត្តការគិតពន្ធលើមុខទំនិញមួយចំនួនពីកម្ពុជា ដោយសារការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA២០ភាគរយ។ រីឯ សហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ទើបតែបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋអំណាចចិន ឈ្មោះ UDG ចូលក្នុងបញ្ជីខ្មៅបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងហាមប្រាមធ្វើអាជីវកម្មជាមួយក្រុមហ៊ុន ឬជនជាតិអាមេរិក ដែលអាចបង្កឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់អនាគតគម្រោងវិនិយោគរបស់ចិននៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុននេះ រងការសង្ស័យថា លួចធ្វើការជាសម្ងាត់ឲ្យយោធាចិនដើម្បីសង់មូលដ្ឋានយោធានៅខេត្តកោះកុង ក្រោមរូបភាពជាការអភិវឌ្ឍន៍។ ក្រៅពីនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មបុគ្គលកម្ពុជា ៣ រូប មានដូចជា លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង លោក គន់ គីម និងលោក ទ្រី ភាព ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ និងក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនរបស់ពួកគេ។
នៅឯកិច្ចប្រជុំរំលឹកខួប ៧៥ឆ្នាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដដែលនេះដែរ លោក ហ៊ុន សែន បានហៅហេតុការណ៍នៃការវិវឌ្ឍន៍ចុងក្រោយនៅលើពិភពលោកថា ជាការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាចដើម្បីរាំងខ្ទប់ដល់សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលលោកថា ជាឧបសគ្គចម្បងមិនឲ្យប្រទេសក្រីក្រសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ឆ្នាំ២០៣០។
បណ្ឌិត សេង សារី ផ្តល់អនុសាសន៍ថា ដើម្បីបញ្ចៀសពីការក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច កម្ពុជាគួរចេះរៀនសូត្រពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លួនឯងកាលពីសម័យសង្គ្រាមវៀតណាម ដោយសារតែមិនព្រមរក្សាភាពអព្យាក្រឹត្យលើនយោបាយការបរទេសឲ្យបានច្បាស់លាស់៖ «អំឡុងពេលដែលយើងប្រកាសប្រទេសថាជាប្រទេសអព្យាក្រឹត្យមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ក៏ប៉ុន្តែ យើងក៏ហាក់ដូចជាចាប់ដៃអ្នកនេះ ចាប់ដៃអ្នកនោះ បង្ហាញអំពីភាពលម្អៀងទៅលើទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសមហាអំណាចដែលមាននិន្នាការសេរី និងនិន្នាការកុម្មុយនិស្តហ្នុង។ បើសិនជាក្នុងករណីដែលយើងគោរពទៅតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយយើងព្យាយាមធានាធ្វើម៉េចថា កម្ពុជានៅតែឈរឲ្យច្បាស់លាស់ទៅលើគោលការណ៍អព្យាក្រឹត្យ មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ហើយបង្ហាញទៅអន្តរជាតិថា យើងពិតជាប្រទេសអព្យាក្រឹត្យមែន នោះខ្ញុំគិតថា យើងអាចនឹងមិនក្លាយទៅជាសង្វៀន ឬក៏សមរភូមិនៃជម្លោះមនោគមវិជ្ជាដែលបានកើតឡើងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រយើងនោះទេ»។
ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ បណ្ឌិត អៀ សុផល ថា ល្មមដល់ពេលហើយដែលកម្ពុជាឈប់បន្ទោសការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាចថាបង្កការប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចក្នុងប្រទេសខ្លួនឯងនោះ។ លោកថា វាគ្រាន់តែជាលេសដើម្បីឲ្យលោក ហ៊ុន សែន អាចធ្វើអ្វីៗបានស្រេចតែអំពើចិត្ត ហើយបន្តរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សតទៅទៀត។ លោកចោទជាសំណួរទៅវិញថា តើការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច ពិតជាបានបណ្ដាលឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវកាត់បន្ថយសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែរឬទេ? ចម្លើយគឺមិនដូច្នោះនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ