ຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງດາກຈຶງ ຢາກໃຫ້ປະເມີນຄືນຄ່າຊົດເຊີຍດິນ ໂຄງການພະລັງງານລົມ

ຊາວບ້ານຈໍານວນໜຶ່ງໃນແຂວງເຊກອງ ແລະແຂວງອັດຕະປືທີ່ສູນເສັຍດິນ ກະສິກໍາໃຫ້ກັບການພັດທະນາໂຄງການພະລັງງານລົມ ມອນຊູນ (Monsoon Wind Power) ຢາກໃຫ້ບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ແລະພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງມີການປະເມີນຄືນເລື່ອງເງິນຄ່າຊົດເຊີຍຍ້ອນໃຫ້ລາຄາຕໍ່າຈົນເກີນໄປເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານອັບປະໂຫຍດ. ດັ່ງຊາວບ້ານໃນເມືອງດ໋າກຈຶງແຂວງເຊກອງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 27 ກັນຍານີ້ວ່າ:

“ໄດ້ແລ້ວແຕ່ວ່າດິນເອື້ອຍຫັ້ນ ຕິດກັບເທດສະບານເມືອງຫັ້ນແມ່ນວ່າ ທາງເລກທີ 16 ຫັ້ນເອື້ອຍຢາກໃຫ້ຊົດເຊີຍວ່າເປັນດິນປຸກສ້າງ ຂອງເອື້ອຍຫັ້ນແຕ່ວ່າເຂົາໄລ່ເປັນດິນສວນ. ຢາກໃຫ້ມາກວດມາເບິ່ງວ່າແມ່ນແທ້ບໍ່ເພາະວ່າເອື້ອຍບໍ່ມີດິນເດ້ ບໍ່ມີດິນບ່ອນອື່ນແຫຼະ.ປຸກສ້າງເຮືອນຊານໃຫ້ລູກໃຫ້ເຕົ້າເດ້ ດິນບ່ອນດຽວນີ້ອີ່ຫຍັງກາຖືກ.”

ຊາວບ້ານກ່າວຕື່ມວ່າດິນຂອງລາວ ແມ່ນເປັນດິນສວນທີ່ປູກຕົ້ນກາເຟໄວ້ ເຊິ່ງຕິດກັບເຂດເທດສະບານເມືອງດາກຈຶງ ແລະເສັ້ນທາງເລກທີ 16 ແຕ່ໃນອີກບໍ່ດົນນີ້ລາວມີແຜນການປຸກເຮືອນໃສ່ ເພື່ອໃຫ້ລູກໄດ້ມາຢູ່ອາໄສໃນຕໍ່ໜ້າແຕ່ພັດຖືກຜົນກະທົບ ຈາກການກໍ່ສ້າງສາຍສົ່ງໄຟຟ້າແຮງສູງ ໂດຍທາງການແລະບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ໄດ້ມີການປະເມີນຜົນກະທົບ ໃຫ້ເປັນດິນສວນແລະຈ່າຍເງິນຄ່າຊົດເຊີຍໃນລາຄາ 3,500 ກີບຕໍ່ແມັດກາເຣເຊິ່ງເຫັນວ່າ ລາຄາບໍ່ສົມເຫດສົມຜົນ ແລະຢາກໃຫ້ບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນປະເມີນຄືນໃໝ່.

ຊາວບ້ານໃນເມືອງດາກຈຶງ ອີກນາງໜຶ່ງກ່າວວ່າດິນຂອງລາວ ເປັນທີ່ດິນຟາມລ້ຽງສັດແຕ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຍ້ອນບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ສ້າງເສັ້ນທາງຕັດຜ່ານແລະເຮັດຮົ້ວກັນໄວ້. ປັດຈຸບັນກາຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍເທື່ອຈຶ່ງເກີດຄວາມກັງວົນວ່າ ບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນຈະບໍ່ຈ່າຍເງິນຄ່າຊົດເຊີຍໃຫ້ ຫຼືໄດ້ຮັບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍໃນລາຄາທີ່ຕໍ່າບໍ່ສົມເຫດສົມຜົນ. ດັ່ງຊາວບ້ານໄດກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນນີ້ວ່າ:

“ຍັງໆ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ແລ້ວບໍ່ທັນໄດ້ຕົກລົງມີແຕ່ວ່າ ມື້ວານນີ້ (26 ກັນຍາ 2024​) ເຂົານັດໃຫ້ໄປເບິ່ງອີກຊຸກ່ອນກາເບີ່ງສອງເທື່ອ ແລ້ວເດ້ນີ້ຄືບໍ່ເຫັນເຂົາເວົ້າອີ່ຫຍັງໃຫ້ເອື້ອຍຂ້ອຍ ກາບໍ່ໄດ້ວ່າແຂວເຂົາບໍ່ໄດ້ເວົ້າເດ້ມີແຕ່ໄປເບິ່ງສື່ໆ.”

ຊາວບ້ານໃນເມືອງຊານໄຊ ແຂວງອັດຕະປືກ່າວວ່າຕອນນີ້ການພັດທະນາ ໂຄງການດັ່ງກ່າວກໍ່ມີຄວາມຄືບໜ້າໄປຫຼາຍສົມຄວນ ແລ້ວແຕ່ເງິນຄ່າຊົດເຊີຍຂອງຊາວບ້ານອີກຫຼາຍຄອບຄົວ ທີ່ສູນເສັຍທີ່ດິນໃຫ້ກັບການພັດທະນາດັ່ງກ່າວພັດຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍ ເທື່ອແລະຍັງບໍ່ມີທ່າທີວ່າບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ຈະຈ່າຍໃຫ້ມື້ໃດແທ້.

ນອກຈາກນີ້ໂຄງການພັດທະນາ ດັ່ງກ່າວຍັງສ້າງຜົນກະທົບໃຫ້ກັບຊາວບ້ານ ໃນບາງເຂດເປັນຕົ້ນການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງແລ້ວເຮັດໃຫ້ດິນເຈື່ອນ ຖົມໃສ່ຄອງຊົນລະປະທານຈົນບໍ່ສາມາດຊົມໃຊ້ນໍ້າໃນຄອງຊົນລະປະທານໄດ້ຕາມປົກກະຕິ ເຊິ່ງເປັນຄອງຊົນລະປະທານທີ່ຊາວບ້ານເອົາເຮັດຜະລິດກະສິກຳ ແລະເປັນແຫຼ່ງນໍ້າໃຫ້ສັດລ້ຽງໄດ້ດື່ມ. ດັ່ງຊາວບ້ານກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນວ່າ:

“ຄ່າຊົດເຊີຍຄ່ານາຄ່າສວນເຂົາກາຫຍັງຫຼາຍຄອບຄົວ ນ່າເຂົາຈ່າຍບໍ່ທັນເຄິ່ງດອກ. ເອີເຂົາບໍ່ເອົາເຂົາບໍ່ເອົາແຫຼດ,ກາສະເໜີຕື່ມອີກ ຊົນລະປະທານອີ່ຫຍັງກາຖົມໝົເດ້ ຊິເອົາເຂົ້ານາກາຍາກແລ້ວດຽວນີ້. ມັນບໍ່ໄດ້ຊິຫຍຸ້ງຍາກແຫຼະ ກັບປະຊາຊົນນີ້.”

ສໍາລັບໂຄງການພະລັງງານລົມມອນຊູນ ຕັ້ງຢູ່ເຂດເມືອງດ໋າກຈຶງແຂວງເຊກອງ ແລະເມືອງຊານໄຊແຂວງອັດຕະປືໄດ້ສ້າງຜົນກະທົບ ລວມທັງໝົດ 26 ບ້ານ ມີ 807 ຄົວເຮືອນຕ້ອງສູນເສັຍດິນເຮັດການຜະລິດແລະດິນປຸກສ້າງ. ໃນນັ້ນຢູ່ເມືອງດາກຈຶງແຂວງເຊກອງມີ 21 ບ້ານ ແລະ ເມືອງຊານໄຊແຂວງອັດຕະປືມີ 5 ບ້ານ.

ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ ຮູ້ຈັກວຽກງານກ່ຽວກັບພະລັງງານ ໃນແຂວງເຊກອງກ່າວວ່າ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກາພະຍາຍາມທີ່ເຈລະຈາ ກັບບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນໃນເລື່ອງການຈ່າຍເງິນຄ່າຊົດເຊີຍ ໃຫ້ກັບຊາວບ້ານທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໃຫ້ໄດ້ຮັບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍ ທີ່ເໝາະສົມ, ບໍ່ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນອັບປະໂຫຍດເດພາະຊາວບ້ານເຫຼົ່ານັ້ນຄືຜູ້ເສັຍສະລະ ເພື່ອຫຼີກທາງໃຫ້ກັບການພັດທະນາດັ່ງກ່າວ.

ປັດຈຸບັນມີຊາວບ້ານມີຊາວບ້ານ ຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍ. ບາງສ່ວນກບໍ່ຍອມຮັບເອົາຄ່າຊົດເຊີຍເຊິ່ງທາງການ ລາວກຳລັງຢູ່ລະຫວ່າງການເຈລະຈາ ແລະໄກ່ເກັ່ຍໃຫ້ສຳເລັດຜົນໄວທີ່ສຸດ. ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນວ່າ:

“ເລື່ອງການແກ້ໄຂຄືຮູ້ແຫຼະບັນຫາທີ່ດິນ ຕ້ອງສົມມາພາຄວນແບບວ່າຕ້ອງໄດ້ເໝາະສົມຫັ້ນແຫຼະ ຂອດນະໂຍບາຍໂຄງການ ກາຕ້ອງໄດ້ເບິ່ງຄືນເຂົາຊາວບ້ານເສັຍພາລະ ໂອກາດຂອງເຂົາໃນການພັດທະນາວ່າຊັ້ນສາ.”

ອີງຕາມການລາຍ ຂອງບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ແລະທາງການລາວລະບຸວ່າ ການຈ່າຍເງິນຄ່າຊົດເຊີຍໃຫ້ກັບຊາວບ້ານທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບນັ້ນ ທາງການລາວແລະບໍລິສັດຜູ້ພັດທະນາໂຄງການ ໄດ້ຕົກລົງກັນຈະມອບເງິນຄ່າຊົດເຊີຍລວມມູນຄ່າ ທັງໝົດ 25,86 ຕື້ກີບໂດຍແບ່ງອອກເປັນ 3 ໄລຍະດັ່ງນີ້.

ໄລຍະທີ 1 ທົດແທນແຜນກະທົບຈັດຕັ້ງເສົາກັງຫັນລົມ ແລະທາງເຂົ້າຫາເສົາກັງຫັນລົມ, ທາງເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງເສົາ, ມີບ້ານທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ 11 ບ້ານ 209 ຄົວເຮືອນລວມມູນຄ່າຊົດເຊີຍ 7,59 ຕື້ກີບ.

ໄລຍະທີ 2 ທົດແທນແຜນກະທົບຊັບສິນເຂດຕັ້ງເສົາໄຟຟ້າແຮງສູງ 35 ກິໂລໂວນ, 115 ກິໂລໂວນ ແລະ 500 ກິໂລໂວນ, ເສັ້ນທາງເຂົາຫາສາຍສົ່ງ, ບ່ອນວາງອຸປະກອນກໍ່ສ້າງ, ການຂະຫຍາຍເສັ້ນທາງຫຼວງແຫ່ງຊາດເລທີ 16B ມີບ້ານໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ 19 ບ້ານ 438 ຄົວເຮືອນລວມມູນຄ່າຊົດເຊີຍ 8,89 ຕື້ກີບ.

ໄລຍະທີ 3 ທົດແທນຄ່າເສັຍຫາຍຊັບສິນແລະດິນຂອບເຂດ ແລວສະຫງວນສາຍສົ່ງໄຟຟ້າແຮງສູງ 115 ກິໂລໂວນແລະ 500 ກິໂລໂວນມີບ້ານທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ 16 ບ້ານມີ 340 ຄົວເຮືອນລວມມູນຄ່າຊົດເຊີຍ 9,23 ຕື້ກີບ.

ສຳລັບໂຄງການພະລັງງານລົມ ມອນຊູນ ມີກຳລັງການຕິດຕັ້ງຂະໜາດ 600 ເມກາວັດໂດຍຈະຕັ້ງເສົາກັງຫັນລົມຢູ່ເມືອງ ດ໋າກຈຶງຈຳນວນ 110 ເສົາແລະຕັ້ງຢູ່ເມືອງຊານໄຊແຂວງອັດຕະປື ຈຳນວນ 23 ເສົາລວມທັງໝົດ 133 ເສົາ. ປັດຈຸບັນການກໍ່ສ້າງສຳເລັດໄປແລ້ວ 81,71% ເຊິ່ງຄາດຄະເນການກໍ່ສ້າງສຳເລັດໃນປີ 2025 ນີ້.