Emeldarlar 'shinjang'gha toplandi, néme heriket yüz bérishi mumkin?
Obzorchimiz sidiq haji rozi
2010.04.19
2010.04.19
5 - Ayda échilidighan "shinjang xizmet yighini" échilmay turup, xizmetning konkrét türliri békitilmey, élan qilinmay turup, rehberlik guruppiliri, xizmet guruppiliri, ijra qilghuchilar teyinlenmey turup, tuyuqsizla merkez derijilik xitay kadirliri xuddi chümülidek mustemlike Uyghuristan'gha yürüsh qildi. Eyni chaghda qoral kötürüp tajawuz qilip kirgen général wang jinning dala armiyisimu bu derijide heywetlik yürüsh qilip, shu derijide heywetlik hékayilerni qaldurmighan idi.
Béyjing sheherlik partkomning sékrétari lyu chi,gu'angdung ölkilik partkomning sékrétari wang yang - bir menidin éytqanda, 2009 - yili 6 - ayning 26 - küni gu'angdung shyawgüen weqesini pilanlighan kishi, lyawning ölkilik partkomning sékrétari wang ku qatarliq merkez derijilik rehberler mustemlike Uyghuristan'gha toplandi, peqet xu jintaw bilen wén jiyabawla jungnenxeyni saqlap qaldi. Yaq! yuqiri derijilik rehberlirini mustemlike "shinjang"gha yolgha séliwétipla xu jintawning amérikigha xelq'ara yighin'gha kelgenliki, tolimu roshenlik ichide intayin menilik sélishturma bolup qaldi.
Bu rehberlerning hemmisi dégüdek jenubiy Uyghuristan'gha toplandi. Béyjing shehiri, jéjyang ölkisi xoten ölkisige mes'ul boldi.
Gu'angdung ölkisi qeshqer ölkisini kötüre aldi. Jyangshi ölkisi qizilsugha yardem bermekchi boldi wehakaza. Bular Uyghur yurtlirigha yardem bérip néme ish qilmaqchi? bular Uyghur yurtlirigha mes'ul bolup néme ish qilmaqchi? eger meblegh sélip yer asti bayliqini bulang - talang qilidu, déyilse, bir künde meblegh sélip, bir künde kan échip, bir künde poyizgha qachilap élip ketkili bolmaydighu? "shinjang"ning muqimliqi, bixeterlikini közde tutqandimu, bu rehberlerning héchqandaq roli yoq. Chünki bu kishiler herbiy qisimlargha, qoralliq saqchi qisimlargha buyruq chüshürelmeydu. "Shinjang"gha yardem béridu dégendimu, bu kishiler xitay pulini yaki bayliqni, dollarni "shinjang"gha töküwetmeydu.
Toghrisini éytqanda, xitaylar dawamliq sözlep turidighan xelq'ara weziyet xitaylargha taza yaxshi purset bermey qaldi. Éniqraq éytsaq amérika, junggo munasiwiti xuddi éghir zukamdin saqayghan ademning ehwaligha oxshap qaldi. Buning ichide hemmidin muhimi prézidént obama buqétim washin'gtonda xu jintaw bilen körüshkende yenila xitay pulining oborottiki qimmiti mesilisini tekitlidi. Yéngila béyjingdin qaytip kelgen amérika maliye ministirliqining ministiri geytnér ependi xu jintaw bilen prézidént obamaning söhbitige qatnashti. Meyli xitaygha paydiliq bolsun yaki xitaygha ziyanliq bolsun, xitay pulining oborottiki qimmiti östürülidighanla bolsa, xitay iqtisadining qurulmisi berdashliq bérelemdu? mushundaq chaghda xu jintaw ensirep yuqiri derijilik kadirlirini "shinjang"gha ewettimu? bingtu'en, mejburlap köchürüp kélin'gen xitay köchmenliri, yerlik millet Uyghurlardin ibaret 3 burjek siyasi, iqtisadi munasiwetler üstige qurulghan wang léchüenning musteqil padishahliqi jungnenxeyni ensiritip qoydimu?
Yaki ependimler!
5 - Ayda béyjingda ötküzülidighan amérika bilen junggoning iqtisad mesililiri söhbiti we istratégiyilik siyasi söhbiti junggoluqning könglige yaqmaydighan bir siyasi hadisining shepisidin bisharet bérip qoydimu? 2009 - yili 7 - ayning 27 - , 28 - künliri washin'gtonda amérika bilen junggoning iqtisad mesililiri söhbiti, istratégiyilik siyasi söhbet ötküzülgende, 8 - ayning 4 - küni yaponiyining "asaxé simbun géziti" istratégiyilik siyasi söhbette Uyghur bilen tibet mesilisi kün tertipke qoyuldi dep körsetken. Junggoluqlar yuqiri derijilik rehberlerni mustemlike Uyghuristan'gha ewetken bolsa, némidin chöchüp, yene némidin ensirep yürüydighandu?