Yéngi doklat: “Düshmen süpitidiki Uyghurlar: xitay hökümitining qanunlashturulghan hakimmutleq zulmi we zor kölemlik tutquni”
2024.08.15
Yéqinda amérikadiki dangliq uniwérsitétlarning biri bolghan yél (Yale) uniwérsitéti qarmiqidiki makmillan merkizining irqiy qirghinchiliq tetqiqati pirogrammisi xitay hökümitining Uyghurlargha qaritiwatqan keng kölemlik tutquni heqqide bir doklat élan qildi.
Mezkur doklatning aptorlirining biri bolghan Uyghur adwokat reyhan es'etning “X” te déyishiche, bu tetqiqat doklatida “Xitay hökümitining 2017-yilidin buyan Uyghurlarni keng kölemde tutqun qilip, lagérlargha qamishining Uyghurlarni az dégendimu 4 milyon 400 ming yilliq jughlanma hayatidin ayriydighanliqi, shundaqla ularni güllen'gen medeniyet mewjutluqidiki her qandaq pursettin mehrum qalduridighanliqi” otturigha qoyulghan.
Uning bildürüshiche, doklatta xitay hökümitining Uyghurlarni millet boyiche keng kölemlik türmige solash, xalighanche tutup turush, dunyada misli körülüp baqmighan qattiq jaza bérish we sistémiliq zulum qilish üchün hakimmutleq qanunni qandaq shekilde qoral qilghanliqi tepsiliy bayan qilin'ghan iken.
Adwokat reyhan es'et “X” tiki sözide, mustebit döletlerde qanunlarning peqet wehshiyane jinayetlerni qanunlashturushtek istratégiyelik meqset üchün layihelinidighanliqini alahide eskertken, shuningdek bu doklatning uzun yillardin béri xitayning iqtisadi tesiri astida bu zulumgha peqet tamashibin bolup qarap turuwatqan “Jenubiy yérim shar” diki döletler üchün oyghinish chaqiriqi bolushini ümid qilidighanliqini bildürgen.