6-Nöwetlik “Dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini” istanbulda bashlandi

Ixtiyariy muxbirimiz arslan
2014.08.04
Hidayet-Oguzhan-echilish-murasimida-sozde.jpg 6-Nöwetlik “Dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini” da hidayetullah oghuzxan ependi échilish nutqi sözlidi. 2014-Yili 2-awghust, istanbul.
RFA/Arslan

6-Nöwetlik “Dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini” bu yil 2-awghust shenbe küni, istanbulning zeytinburnu sheherlik hökümetke qarashliq aq déngiz yighin zalida échilish murasimi bilen bashlandi.

Sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti teripidin yilda bir qétim ötküzülüp kéliwatqan bu yighinda bu yil Uyghur xelqi, dini, til-yéziq, milliy medeniyet, ma'arip, ijtima'iy, siyasiy jehetlerde duch kéliwatqan tehditler toghrisida bolup, yighin'gha sherqiy türkistan xelqi duch kéliwatqan tehditler we uning hel qilish chare usulliri dep nam bérilgen.

Échilish murasimi qur'an kerim tilawet qilish bilen bashlandi, murasimda sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan, türkiye parlamént ezasi, osman ashqinbaq, zeytinburnu nahiye hakimi ufuq séchilmish, zeytinburnu sheher bashliqi murad aydin ependiler échilish nutqi sözlidi.

Parlamént ezasi osman ashqinbaq sözide, dunyaning her yéridiki musulmanlarning éziliwatqanliqini, we Uyghurlarning duch kéliwatqan bésim we zulumlirini yéqindin közitip kéliwatqanliqini, türkiyening bu zulumlargha qarshi turushi üchün türkiyening küchlinishi kéreklikini, türkiyening küchlinishi üchün türkiye bash ministiri rejep tayyip erdoghanning qollinishi kéreklikini, shuning üchün her da'im birlik we hemkarliq ichide heriket qilinishi kéreklikini ilgiri sürdi.

Yighinda zeytinburnu nahiye hakimi upuq sechilmish ependi söz qilip, dunyada éziliwatqan milletlerning erkinlikige érishishi üchün türkiyening küchlinishi kéreklikini ilgiri sürdi we 6-nöwetlik sherqiy türkistanliqlar qérindashlar yighinining utuqluq bolushigha tilekdashliq bildürdi.

Murasimgha dunyaning oxshimighan jayliridin 10 gha yéqin dölettin dini alimlar, Uyghur ziyaliylar, jem'iyet rehberliri, yazghuchi-tetqiqatchilar teklip bilen qatnashti. Yighin'gha yene istanbul, enqere, qeysiri shehiridin kelgen köp sanda Uyghurlarmu qatnashti.

Échilish murasimida, xelq'araliq qanunshunas adwokatlar birlikining bash katipi proféssor néjati jeylan, yawropa sherqiy türkistan birliki teshkilatining re'isi enwerjan, xelq'araliq türkistanliqlar hemkarliq jem'iyitining re'isi borhan qawunji, dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi siyit tumtürk, se'udi erebistan jidde sheherlik hökümet mejlis ezasi Uyghur doktor abdullah alim qatarliq dunyaning her qaysi jayliridin kelgen wekiller we rehberler söz qildi.

Hidayetullah oghuzxan sözide 6-nöwetlik dunya sherqi türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini gha qedem teshrip qilghan we bu yighinni qollap-quwwetligen barliq méhmanlargha jem'iyet namida teshekkür éytqanliqini bildürdi.

Hidayetullah oghuzxan, “Sherqi türkistanda yüz bériwatqan zulum-iskenje we qetli'amlar” heqqide toxtaldi we bu yil 28-iyul küni qeshqerning yeken nahiyisi éliqush we xangdi yézilirida yüz bergen wehshiy qetli'amlarni eyiblidi we bu weqelerde shéhit bolghan qérindashlargha allahtin rehmet, meghpiret tilidi.

Hidayetullah oghuzxan sözide, ishghalchi xitay kommunist da'irilirining yillardin biri sherqi türkistanda ijra qiliwatqan siyasetliri heqqide toxtilip, sherqi türkistan xelqi duch kéliwatqan zulumlarning her küni téximu wehshileshken halda ijra qiliniwatqanliqi ilgiri sürdi.

Kéyin zeytinburnu sheher bashliqi murat aydin ependi söz qildi, u sözide, Uyghur türklirining her xil bésim we zulumlargha duchar boluwatqanliqini, zulumdin qutulush üchün her kim özining rolini yaxshi jari qildurush kéreklikini, buning üchün etrapliq oylinip, toghra qedem bésish kéreklikini tekitlidi.

Yighinda yene yawropa sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi eysa sawut, shwétsiye Uyghur ma'arip uyushmisining re'isi nijat turghun ependiler bu yighin toghrisidiki pikir-qarashliri we tileklirini ipadilidi.

Kéyin istiqlal radi'o-téléwiziyesi teripidin teyyarlan'ghan Uyghurlarning hazirqi weziyiti toghrisida teyyarlan'ghan höjjetlik filim körsitildi.

Yighinda yene sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining ana til yesli ösmürliri nomur körsetti. Yighin zalining aldida Uyghur medeniyet we resim körgezmisi échilghan bolup körgezmige Uyghurlarning milliy kiyimliri, medeniyetlirini tonushturghan resimler qoyulghan.

Yighin axirida tamaq ziyapiti bérildi.

Biz bu yighin toghrisida yighinni uyushturghan sherqiy türkistan ma'arip jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan bilen bu yighinning meqsiti we ehmiyiti toghrisida söhbet élip barduq.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.