“Jaza lagérliri” mesilisi türkiye parlaméntidiki omumiy yighinda otturigha qoyuldi

Türkiye-xitay munasiwetliri barghanséri yéqinlishiwatqan bügünki künde, türkiye parlaméntidiki öktichi partiyelerdin biri bolghan “Iyi” partiyesi, yeni “Yaxshi” partiyesi türkiye parlaméntida “Jaza lagérliri” mesilisini arqa-arqidin otturigha qoyup, hökümetni bu mesilige qarita pozitsiye bildürüshke qistimaqta.

16-Öktebir küni “Iyi” partiyesining re'isi öz partiyesining parlaménttiki yighinida sözlep, türkiye dölet re'isi rejep tayyip erdoghan bilen jumhuriyet xelq partiyesini tenqid qildi.

U, mundaq dédi: “Zulumning yene bir adrési qedimki türk yurti sherqiy türkistan. Sherqiy türkistan mesilisi millitimizning qelbidiki chong yaridur. ‛iyi‚ partiyesidin bashqa héchkim inkas qayturmaywatidu. Jaza lagérlirigha milyonlighan kishi solap qoyulghan bügünki künde, rejep tayyp erdoghandin inkas yoq. Ata yurtimiz sherqiy türkistan xitaylashturuluwatsa özini insan heq we hoquqlirining qoghdighuchisi élan qilghan jumhuriyet xelq partiyesimu ünini chiqarmaywatidu. Erdughanning awazi bolup qalghan axbarat organliri sherqiy türkistanni xitayning zuwanidek ‛shinjang‚ déyishni dawamlashturuwatidu. Somali we süriye üchün köz yéshi töküwatqan rejep tayyip erdoghan sherqiy türkistan toghrisida jimjit turuwéliwatidu”.

U, dölet re'isi rejep tayyip erdoghandin “Xitayning pulini dep gep qilmay turuwatamsen?” dep tenqid qilip mundaq dédi: “Hey erdoghan, xitaydin kélidighan qerz pul üchün jim turuwéliwatamsen? xitay bilen néme kélishimlerni tüzdüng? xitaygha néme wedilerni berding? xitayning yipek-tawarlirigha aldandingmu? sherqiy türkistan qedimki türk yurtidur. Sherqiy türkistan sultan satuq bughraxandur, mexmut qeshqiridur. Osman baturdur. Barat hajidur, sherqiy türkistan bizning tariximizdur, shan-sheripimizdur”. “Yaxshi” partiyesining re'isi meral aqshener xanim partiyesining seyshenbe künidiki parlaménttiki partiye yighinida bu sözlerni sözligendin kéyin, 17-öktebir küni 650 neper parlamént ezasi qatnashqan omumiy yighinda sözligen yawuz aghirali'oghlu türkiye hökümitini derhal Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirip mundaq dédi: “Men bügünki omumiy yighinda parlamént ezalirining wijdanigha ikki mesilini yetküzmekchimen. Sherqiy türkistan toghrisida her kün échinishliq xewerlerni anglawatimiz. Dölitimiz sherqiy türkistan mesiliside jiddiy siyaset belgilishi kérek. Qoshna döletlerdin 4 milyon musapir dölitimizge kelgen bundaq qiyin bir weziyette. Xitaydin kélidighan pulni dep jim turuwalmasliqimiz kérek. Bizning tijariy we iqtisadiy menpe'etimizni dep u yerde boluwatqanlargha qarap turalmaymiz. Üsti ochuq türmige aylandurulghan sherqiy türkistanning ichidiki éghir weziyetni xitay bilen bolghan munasiwitimizni yaxshilaymiz dep körmeslikke salalmaymiz”.

Yawuz aghirali'oghlu “Yaxshi” partiyesi bolush süpiti bilen türkiye dölitini, hökümitini Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirip mundaq dédi: “Biz ‛yaxshi‚ partiyesi parlamént ezaliri bolush süpitimiz bilen dölitimizni, hökümitimizni we parlaméntimizni bu mesilige jiddiy köngül bölüshke chaqirimiz”.

Türkiyede parlaméntida hazir 4 partiye bar bolup, bularning ichide 3 siyasiy partiye öktichi partiyedur. Bulardin biri parlaméntta 46 orunduqqa ige “Iyi”, yeni “ Yaxshi” partiyesidur. Mezkur partiyening re'isi meral aqshener xanim 2 qétim, partiyening bayanatchisi bir qétim, parlaménttiki wekili ikki qétim “Jaza lagérliri” mesiliside türkiye dölet re'isi rejep tayyip erdoghan bilen hökümetni xitaygha inkas qayturmidi dep qattiq eyiblidi. Radiyo-téléwiziyelerdimu “Jaza lagérliri” mesilisi toghrisida xewerler köpiyishke bashlidi. Bundaq dawamlashsa dölet re'isi rejep tayyip erdughanning, hökümetning xitaygha inkas qayturush ehtimali barmu? türkiyede aktip pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq teshkilati re'isi hidayetulla oghuzxan ependi“Yaxshi” partiyesining bu xil bayanatlirining Uyghurlargha ümid bexsh qiliwatqanliqini bayan qildi.

Hidayetulla oghuzxan ependi türkiye hökümitining uzun'gha qalmay lagér mesilisige qarita inkas qayturush éhtimali barliqini ilgiri sürdi.

Qahraman marash shehiridiki sütchi imam uniwérsitéti oqutquchisi doktor alimjan bughda ependi türkiye xelqining sherqiy türkistan mesilisige köngül bölidighanliqini, shunga öktichi partiyelerning bu xil tenqidlirining hökümetni inkas qayturushqa mejbur qilidighanliqini ilgiri sürdi.

Bu partiyening arqa-arqidin bergen lagérlar toghrisidiki bayanatlirigha türkiyediki téléwiziye, gézit we ijtima'iy taratqularda keng-kölemde orun bérildi.