Mexmutjan qari: “Misir saqchiliri öyümge bésip kirgende qéchip qutuldum”

Xelq'ara axbarat wasitiliride misirda oquwatqan Uyghur oqughuchilarning qolgha élinishi hemde xitaygha qayturulushqa bashlighanliqi heqqide köplep xewerler bériliwatqan. Xelq'aradiki bezi teshkilatlar misir hökümitining qilmishini “Xelq'ara qanun'gha xilapliq qilghanliq” dep eyiblawatqan bundaq bir peytte, misir dölet xewpsizlik xadimliri öyige bésip kirgende, bashqa bir dölet arqiliq türkiyege qéchip kelgen mexmutjan qarim bilen söhbet élip barduq.

U, misir saqchilirining 6-ayning 30-küni kéchide birinchi bolup özining öyige bésip kirip, axturghanliqini, shuning bilenla Uyghur oqughuchilarni qolgha élishqa bashlighanliqini bayan qildi.

U, ijtima'iy taratqularda tarqitilghan misirdiki el ezher uniwérsitétida oquwatqan Uyghur oqughuchilarni qolgha élish ishining düshenbe küni, yeni 7-ayning 3-küni bashlan'ghanliqini, bularning yataq, kocha we ashxanilardin tutup solap qoyulghan balilar ikenlikini ilgiri sürdi.

Mexmutjan qarim 20 saqchining itlarni yétilep öz öyige bésip kirip axturghanliqini ilgiri sürdi.

U, ezher uniwérsitétida oquwatqan oqughuchilarning köpining misirda qanuniy turush kinishkisining barliqini, ularning misir hökümitining özlirini qayturuwétishidin ensirewatqanliqini bayan qildi.

Qimmetlik radiyo anglighuchilar, misir saqchilirining Uyghur oqughuchilarni qolgha élishidiki seweb néme? buning xitay hökümitining Uyghurlargha élip bériwatqan siyasiti bilen munasiwiti barmu? dégendek so'allirimizgha jawab bergen mexmutjan qarim xitay terepning misirda oquwatqan oqughuchilarni yurtigha qaytishqa chaqirghanda, ularning beziliri qaytqan bolsimu, emma köp sanda oqughuchining qaytmighanliqini, axirida bu ehwalning yüz bergenlikini bayan qildi.

Misirda oqush püttürgendin kéyin türkiyege kélip olturaqliship qalghan hesenalla ependi eslide xitay hökümiti bilen misir hökümiti til biriktürüp, bu oqughuchilarni yeng ichidila élip kétishni pilanlawatqanliqini, bu, xelq'aragha ashkarilinip qalghan bolghachqa, ularni qayturalmaywatqanliqini ilgiri sürdi.

Perez qilinishiche, ilgiri axir bolup misirda oquwatqan oqughuchilardin mingdek kishi türkiyege kélip bolghan, eng az yüz etrapida oqughuchi misirning her qaysi sheherliridiki türmilerde tutup turuliwatmaqta iken.