Tình hữu nghị là tình đơn phương? (phần 2)

Qua phần trước, quý vị đã được biết về những cung bậc khác nhau của tình hữu nghị Việt – Trung, suốt từ năm 1950 đến đầu thập niên 1990. Trân Văn tường trình tiếp về mối quan hệ Việt-Trung sau khi lãnh đạo hai quốc gia đề ra “phương châm 16 chữ vàng” và “tinh thần 4 tốt”…
Trân Văn, phóng viên RFA
2009.12.21

“Bình thường hóa” là câm lặng hóa

Suốt từ thập niên 1950 cho đến giữa thập niên 1970, dẫu cho Việt Nam không ngừng bày tỏ ước muốn, giữ cho tình hữu nghị Việt – Trung “sáng như rạng đông”, nhân dân hai nước chung một ý, chung một lòng, đường đi hồng màu cờ thắng lợi, nhân dân ca: Muôn năm Hồ Chí Minh - Mao Trạch Đông...”, như lời bài hát “Việt Nam – Trung Hoa, núi liền núi, sông liền sông” của Đỗ Nhuận, thế nhưng, vì cho rằng, Việt Nam không “toàn tâm, toàn ý” đi theo mình, Trung Quốc vẫn gọi Việt Nam là “côn đồ”, xem Việt Nam có “dã tâm” và đầu năm 1979, quyết định “dạy cho Việt Nam” một “bài học”.

Trong số báo ra ngày 17 tháng 2 năm 2009, đúng 30 năm sau khi cuộc chiến Việt – Trung bùng nổ, tạp chí Time dựa vào một số tài liệu, đưa ra ước đoán, đã có khoảng 10.000 người lính Việt Nam thiệt mạng, chưa kể hàng ngàn thường dân chết và bị thương,  hàng triệu người Việt mất nhà, trắng tay, không còn sinh kế, gần như toàn bộ ruộng vườn, trường học, bệnh viện, trạm xá, nông trường, lâm trường,  nhà máy, ở khu vực biên giới giáp với Trung Quốc bị huỷ diệt.

Lịch sử vốn là như thế và dẫu cho ở giai đoạn từ cuối thập niên 1970 đến cuối thập niên 1980, chính quyền Việt Nam từng dùng hệ thống truyền thông, cũng như các tác phẩm văn hoá, nghệ thuật, khơi gợi ý thức dân tộc, kêu gọi mọi người tích cực bảo vệ tổ quốc trước họa ngoại xâm đến từ phương Bắc. Chẳng hạn như bài hát “Hãy yên lòng mẹ ơi” của Lư Nhất Vũ, Lê Giang…“Mẹ ơi có nghe, núi sông vang dậy, tiếng quân reo hòa theo ước vọng, son sắt nguyện thề, vì non nước hiến dâng đời con, vì quê hương mến yêu Việt Nam”… Song từ đầu thập niên 1990 đến nay, sau khi quan hệ Việt – Trung đã được “bình thường hoá”, việc nhắc lại quá khứ vừa đau thương, vừa bi hùng đó lại được chính quyền Việt Nam xem là bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động.

Cuối năm 2007, trước sự kiện Quốc hội Trung Quốc tuyên bố thành lập thành phố Tam Sa, bao gồm cả hai quần đảo Hòang Sa và Trường Sa vốn thuộc chủ quyền của Việt Nam, thanh niên Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình trước Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội – để họ bày tỏ ý kiến: Trung Quốc xâm lược! Không được bành trướng! Phản đối Tam Sa!.. và trước Lãnh sự quán Trung Quốc tại TP.HCM: Trả lại Hòang Sa! Trả lại Trường Sa!.. Tuy nhiên, chính quyền Việt Nam đã tìm đủ cách để ngăn chặn, dẹp bỏ những cuộc biểu tình như thế. Một số người đã bị kết án, đang còn thụ hình trong trại giam như ông Nguyễn Văn Hải, còn được gọi là “Điếu Cày”. Một số người khác bị sách nhiễu, bị cô lập. Tại sao? Giới nghiên cứu về Việt Nam và các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế giải thích, vì chính quyền Việt Nam xem việc chỉ trích Trung Quốc, bày tỏ tinh thần ái quốc như vậy là phá hoại an ninh quốc gia!

Họ bắt họ phạt, có người về bán đất rồi ra nộp chuộc. Chớ bây giờ nó bắt chuộc mà mình không chuộc là nó đánh đập dữ lắm.

Ô. Trương Minh Quang

Cũng vì nỗ lực bày tỏ thiện chí với Trung Quốc theo cách như vậy, cuối tháng 8, đầu tháng 9 năm nay, chính quyền Việt Nam đã bắt giữ một số blogger, đồng thời triệu tập, truy vấn một số blogger khác, chỉ vì họ đã công khai bày tỏ sự lo ngại của mình, trước việc Trung Quốc liên tục có những biểu hiện, đe dọa chủ quyền và sự phát triển bền vững của Việt Nam. Như blogger Mẹ Nấm – một trong ba blogger từng bị tạm giữ - tâm sự sau khi cô được trả tự do: Em… em cảm thấy ức là tại sao những thông tin đó không phổ biến, không đưa ra cho mọi người cùng biết để những người trẻ như em phải tự tìm hiểu, tự đọc... rồi cuối cùng... khi mà... mình phát động một cái gì đó từ trong tâm mình thì mọi người lại nghĩ là cái này là bị xúi giục, bị lôi kéo... Và blogger Bút Thép – một trong những blogger từng bị triệu tập - giải thích tại sao anh trở thành “đối tượng” bị an ninh Việt Nam truy vấn:  Trên áo thì phía đàng trước có ghi chữ "Hòang Sa - Trường Sa là của Việt Nam", "Stop bauxite", "No China". Còn đàng sau là chữ "SOS” cứu lấy Tây Nguyên, có dòng chữ "Giữ màu xanh và an ninh cho Việt Nam"... Về nguyên tắc, nội dung như vậy rất là hay, rất là hợp với lòng người... Tôi nghĩ không có chuyện gì gọi là "vi phạm an ninh quốc gia" cả, anh ạ. Mặc một cái áo như vậy rất là bình thường. Một cái áo như vậy không ảnh hưởng đến an ninh của bất kỳ một quốc gia nào, kể cả Việt Nam mình. Tôi kêu gọi mọi người thôi, ai ủng hộ thì ủng hộ, không ủng hộ thì thôi. Vậy mà họ mời tôi lên rồi họ hỏi!

Những nỗ lực chưa được nhìn nhận

Những nỗ lực bày tỏ thiện chí của chính quyền Việt Nam, sau khi quan hệ Việt – Trung đã “bình thường hóa”, có được Trung Quốc ghi nhận? Hình như là chưa!

Trung Quốc vẫn tuyên bố họ có chủ quyền gần như trên toàn bộ lãnh hải Việt Nam. Tàu chiến có trang bị hỏa tiễn của Trung Quốc vẫn tiếp tục ngang dọc trong lãnh hải Việt Nam, gây sức ép để tập đoàn BP của Anh Quốc, tập đoàn Exxon Mobile của Hoa Kỳ phải đơn phương chấm dứt các hợp đồng cùng Việt Nam thăm dò dầu khí, trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam, ngư dân Việt Nam vẫn bị các lực lượng vũ trang của Trung Quốc bắn, rượt đuổi, bắt giam, cưỡng đoạt tài sản, buộc nộp tiền chuộc… Ông Trương Minh Quang, thuyền trưởng tàu đánh cá mang số hiệu QNg 90078, từng bị các lực lượng vũ trang của Trung Quốc bắt hai lần, kể về phía mà chính quyền Việt Nam vẫn bảo là “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”: Dạ, sợ lắm chớ anh. Họ bắt họ phạt, có người về bán đất rồi ra nộp chuộc. Chớ bây giờ nó bắt chuộc mà mình không chuộc là nó đánh đập dữ lắm. Nó không cho mình ăn. Phải kiếm tiền ra chuộc chớ ở lâu quá rồi nó còn đánh mình hung nữa. Mình sống ở biển thì mình phải đi biển chớ bây giờ không đi biển thì mình lấy cái gì mà ăn?

Tất cả những sự kiện đó không làm giảm quyết tâm bày tỏ thiện chí của chính quyền Việt Nam đối với Trung Quốc. Giới lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Nhà nước, Chính phủ của Việt Nam vẫn liên tục lập đi, lập lại những tuyên bố như tuyên bố của ông Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khi ông đến thăm Hà Giang – một trong những tỉnh giáp với Trung Quốc: Tình hữu nghị Việt Nam – Trung Hoa là số một! Phải làm sao giữ mãi, trân trọng. Dù nó có gặp khó khăn, có gặp những vấn đề gì trở ngại thì hãy đoàn kết, thân ái với nhau. Trao đổi để tìm ra cái giải pháp khắc phục! Hai bên biên giới phải là hai bên biên giới hữu nghị. Nhân dân hai bên phải thực sự đoàn kết!

Song hình như mới chỉ có chính quyền Việt Nam buộc nhân dân Việt Nam phải “trân trọng” tình hữu nghị này. Chính quyền Trung Quốc chưa làm điều đó. Cách nay một vài tuần, ông Dương Danh Dy - cựu Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc, cựu Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu, Trung Quốc – đã thử khảo sát các trang web của Trung Quốc viết về Việt Nam và cho biết: Tháng 7 năm 2008, trang web Luận đàn của Trung Quốc, nhận định: Muốn giải quyết vấn đề Nam hải, Trung Quốc phải đoạt trọn Việt Nam - Việt Nam đừng liều lĩnh. Nam Sa chỉ là cái cớ để xuất quân, đoạt được miền Nam Việt Nam mới là việc quan trọng nhất! Hạ được Việt Nam là có thể khống chế được Đông Nam Á. Tháng 2 năm 2009, trang web milchina.com và Nam Phương Chu Mạt nhận định: Các học giả trong nước nói chung cho rằng Việt Nam là đối thủ nguy hiểm nhất và cũng là khó giải quyết nhất trong tranh chấp với Trung Quốc tại Trường Sa. Mới đây, hồi giữa tháng 12, trang web china.com, đăng hai bài “Chính sách Việt Nam cần điều chỉnh gấp, chuẩn bị lực lượng giành lấy Nam Hải – cách Trung Quốc gọi biển Đông”bài “Tranh chấp ở Nam Hải có xu thế ngày càng phức tạp, dùng vũ lực để thu hồi đã thành sự lựa chọn duy nhất”.

Khác với Việt Nam, hình như Trung Quốc chưa bắt ai vì chỉ trích Việt Nam, thậm chí đòi “đoạt trọn Việt Nam”.

“Năm hữu nghị - Việt Trung” sắp bắt đầu trong bối cảnh như thế!   

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Anonymous
21/12/2009 16:38

China occupied Vietnam various times og hundreds of years, but Vietnam people still gained back their sovereign. You may ask why (?) BECAUSE Chinese NEVER got held the Vietnamese leaders/kings by the neck as THEY DO NOW !!!. I wish the Vietnamese people luck because luck is the only they have now.

Anonymous
15/01/2010 22:57

neu chinh quyen vn cu hen nhat nhu vây thi truoc sau gi cung bi bon cho tq cuop mat nc doc song ma dien het ca nguoi

Anonymous
10/03/2010 02:02

BÁN ĐẤT CHO THẦY.
Lại ông sư phụ con đây,
Nghe thầy dạy bảo lời thầy con dâng,
Con đi đập phá tín đồ,
Tăng sinh Bác Nhã làng Mai về vườn,
Tấn tuồng nầy vẫn chưa xong,
Triệt hạ Thánh Giá Đồng Chiêm mới rồi,
Thầy ơi thầy bảo con nghe,
Con đây bán đất cho thầy cũng xong,
Nhưng Dân thì chẳng muốn dừng,
Chúng đòi lại đất thì sao hở thầy?
Tiền thầy con đã nhận xong,
Gởi sang ngoại quốc rồi thầy tính sao !!!
(chúng con Đảng CSVN. kính thầy Đảng CSTQ)

Anonymous
21/12/2009 13:50

Giọng điệu bài viết này mang tính kích động! Thứ nhất việc người dân biểu tình là hành động thể hiện lòng yêu nước, nhưng làm thế không làm cho Trung Quốc từ bỏ dã tâm xâm chiếm Việt nam. Trong khi Việt nam đang yếu mà lên gân là ngu ngốc. Tôi chắc rằng nhà cầm quyền Việt nam đánh giá cao tinh thần đó của những người biểu tình, nhung nói ít làm nhiều vẫn tốt hơn. Hãy cứ cần ổn định, củng cố quốc phòng, đến lúc cần biểu tình chỉ cần thích hợp tôi bảo đảm rằng cả nước cũng có thể xuống đường được. Cứ chuẩn bịđầy đủ chờ chiến tranh...

Anonymous
21/12/2009 21:58

Chính quyền việt nam bây giờ đã leo xuống giếng rồi, muốn trèo lên chỉ có một con đường duy nhất là phải theo Trung quốc, khi lên đến miệng giếng thì sẽ có nhiều hướng đi để lựa chọn.

Anonymous
05/12/2012 19:35

Có bác sĩ nào biết chữa bịnh xương sống. Hình như mấy ông lớn trong chính quyền Việt Nam bị dị tật bẩm sinh, cứ gặp Thái Thú Tàu Khựa là lưng tự dưng cong lại, miệng thì lẩm bẩm "16 chữ vàng, bốn tốt (đầy tớ tốt, Việt gian tốt, tham quan tốt, chết ... cho tốt.)

Anonymous
21/12/2009 22:01

Chúng tôi là một đơn vị hải quân đóng trên đảo Trường sa lớn, quân thù rất xảo quyệt nhưng để nuốt trọn Trường sa chúng sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến tranh nhân dân kéo dài mấy chục năm rồi sẽ bị đại bại và bị đánh cho tan xác cút khỏi Trường sa.

Anonymous
22/12/2009 11:02

Sau 1979 Văn kiện Đảng CSVN có ghi: Mỹ là kẻ thù số 1, Trung Quốc là kẻ thù truyề kiếp. Đến nay thì Mỹ là bạn rồi, còn TQ thì vẫn vậy. Thật may là thời ông Lê Duẩn đã đuổi được hàng vạn người Hoa ra khỏi VN.

Anonymous
22/12/2009 12:44

Một bác sĩ chuyên khoa về xương khuyên chúng ta không nên cúi/khom lưng quá lâu, vì như vậy sẽ bị tật bất trị. Ai sẽ được ổn định phát triển làm ăn? Phải chăng lãnh đạo muốn an thân hưởng thụ. Chống giặc thì toàn dân, còn hưởng thụ thì đảng độc quyền.

Anonymous
21/12/2009 18:17

nếu không có sự giúp đỡ của đảng CS trung quốc và chính phủ trung quốc từ lâu thì đảng CS VN và chính phủ VNtồn tai và phát triển sao được nên họ phải bắt tay hữu nghị với Trung quốc,nhượng cho trungquốc một ít quyền lợi để mà giữ lấy vai trò lãnh đạo của Đảng CS việt nam