Có những bài hát khi cất lên, người Việt cảm nhận được sự ấm áp, thân thương của lời ca như thể cất lên từ lời tâm tình, chia sẻ của tác giả, song thực chất, nguồn gốc của bài hát đó lại xuất phát từ nguyên bản tiếng nước ngoài. Ý nghĩa sâu sắc của lời ca, hẳn phải nhờ cái tài của người chuyển thể sang lời Việt, đã thổi được hồn rất Việt Nam vào tác phẩm và biến nhạc phẩm trở thành riêng có của người Việt Nam. Và Nam Lộc là một trong những nhạc sĩ đó.
Việt hoá những ca khúc ngoại quốc
Tôi sinh ra ở Bắc Ninh, thời niên thiếu lớn lên ở Hà Nội, sau đó đến năm 10 tuổi thì di cư vào Nam, và tôi dành trọn quãng đời tuổi trẻ ở trong miền Nam. Khi đi học, hình như trời sinh cho tôi một cái tính thích hoạt động xã hội, cũng có nhiều lĩnh vực văn nghệ, báo chí, âm nhạc. Khi học trung học, tôi đã dùng những sinh hoạt văn nghệ và đặc biệt là âm nhạc để gây quỹ giúp cho những nạn nhân chiến tranh, cô nhi quả phụ, nạn nhân hoả hoạn, nạn nhân bão lụt.
Trước năm 1975, tôi có hoạt động trong phong trào nhạc trẻ, họ hay hát nhạc ngoại quốc, tôi, anh Trường Kỳ và một số bạn hữu thấy mình có trách nhiệm kéo họ về với văn hoá người Việt, nên tụi tôi, từ từ Việt hoá những ca khúc ngoại quốc, tức là chúng tôi soạn lời Việt hoặc dịch lời Việt với mục đích cũng cho họ yêu thích nghe nhạc ngoại quốc, nhưng lời, ý nghĩ và tâm tình là người Việt Nam.
Đây là 2 ca khúc đã gắn bó với tên tuổi nhạc sĩ Nam Lộc: Trưng Vương Khung Cửa Mùa Thu và Mây Lang Thang.
tôi có hoạt động trong phong trào nhạc trẻ, họ hay hát nhạc ngoại quốc, tôi, anh Trường Kỳ và một số bạn hữu thấy mình có trách nhiệm kéo họ về với văn hoá người Việt, nên tụi tôi, từ từ Việt hoá những ca khúc ngoại quốc,
Nam Lộc
Trưng Vương Khung (Ngọc Lan)
Mây Lang Thang (Thanh Hà)
Tuy nhiên, khi nhắc đến nhạc sĩ Nam Lộc, người nghe nhạc không thể không nhắc đến những bài hát như Sài Gòn Ơi Vĩnh Biệt, Người Di Tản Buồn hay Xin Đời Một Nụ Cười. Những bài hát ghi lại một thời li loạn đã xa,
ông viết những bài hát ấy bằng những cảm xúc dâng trào, như một lời tự sự cho chính mình. Nhắc về kỉ niệm sáng tác bài “Người Di Tản Buồn”, ông tâm sự:
Qua cảm xúc của một người bất thình lình, rời bỏ quê hương, tôi xúc động mạnh. Khi người ta nghĩ rằng không có cơ hội gặp lại gia đình, gặp lại người thân, thì khi người ta ở tột cùng của sự khổ đau, người ta nảy ra một sự hi vọng. Hi vọng đó là câu “Tôi xin hứa rằng tôi trở về” Nếu không có hi vọng đó, tôi chắc cũng không sống được.
Hôm nay, mời quý vị nghe lại ca khúc này, qua giọng hát Khánh Ly.
Người Di Tản Buồn (Khánh Ly)
Ngoài đời, ông tham gia rất nhiều các hoạt động, gồm cả xã hội và nghệ thuật, khi hỏi ông, nên xưng ông với nghệ danh gì, thì ông chân thật chia sẻ:
Được gọi là nhạc sĩ nhưng kiến thức âm nhạc của tôi, thì tôi nghĩ mình chưa xứng đáng là một nhạc sĩ hay chưa xứng đáng đứng cạnh những người nhạc sĩ có tên tuổi lớn. Cho nên, tôi chỉ mong mọi người nghĩ đến như một Nam Lộc có những hoạt động xã hội. Hoạt động của tôi khá đa dạng, xã hội cũng có, nghệ thuật cũng có. Tôi yêu thích làm công việc này là bởi vì, tôi có một sự may mắn là đã được nhiều người bênh vực, giúp đỡ, từ quãng đời từ khi nhỏ cho đến lúc lớn, đa số là do Thượng đế đã cho tôi sự may mắn trong cuộc đời, cho nên cách trả ơn tốt nhất là mình cứu giúp người khác.
Được gọi là nhạc sĩ nhưng kiến thức âm nhạc của tôi, thì tôi nghĩ mình chưa xứng đáng là một nhạc sĩ hay chưa xứng đáng đứng cạnh những người nhạc sĩ có tên tuổi lớn. Cho nên, tôi chỉ mong mọi người nghĩ đến như một Nam Lộc có những hoạt động xã hội.
Nam Lộc
Em Đã Quên Mùa Thu, qua giọng hát Khánh Hà
Nói về một trong những nhạc phẩm mới sáng tác gần đây có tên Em Vẫn Chờ Anh, nhạc sĩ Nam Lộc cho biết:
Tôi có viết nhạc phẩm Em Vẫn Chờ Anh. Tôi nghĩ đó cũng là một bài hát tiêu biểu, một phần nào đó ảnh hưởng bởi nhạc đồng quê Hoa Kỳ, thành ra tôi và một vị bác sĩ bạn tôi, 2 đứa chúng tôi soạn chung ca khúc này. Thì đây có thể là một nhạc phẩm tiêu biểu cho một hoàn cảnh mới, ý nghĩ mới, cũng như khuynh hướng mới về âm nhạc.
Vũ Hoàng xin tạm biệt và hẹn gặp lại quý vị trong chương trình tuần sau.
Em Vẫn Chờ Anh qua tiếng hát Lưu Bích