Việt Nam lo ngại bị thẻ đỏ của EU vì tình trạng IUU có sự tiếp tay của lực lượng thực thi pháp luật

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam mới đây cảnh báo tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) vẫn tiếp tục dẫn đến nguy cơ có thể bị “thẻ đỏ” của EU vào khi Đoàn Thanh tra của Liên minh Châu Âu (EC) dự kiến sẽ đến Việt Nam kiểm tra vào tháng 10/2024.

Việt Nam hiện đang chịu “thẻ vàng” cảnh cáo của EU về hải sản bắt đầu từ năm 2017. EC đã bốn lần cử đoàn thanh tra đến Việt Nam để xem xét tình hình thực hiện các biện pháp ngăn chặn nạn IUU trước khi đưa ra quyết định rút thẻ vàng hay áp dụng thẻ đỏ đối với Việt Nam. Thẻ đỏ có nghĩa là hải sản của Việt Nam sẽ bị cấm nhập khẩu vào thị trường EU.

Trong thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), người đứng đầu Chính phủ cảnh báo dù đã có những chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống IUU, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề chưa được giải quyết.

Theo truyền thông Nhà nước, các vấn đề cụ thể được nêu trong thông báo bao gồm: tình trạng ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) chưa được ngăn chặn hiệu quả, tiếp tục xảy ra với số lượng lớn; tình trạng tàu cá hoạt động sai vùng diễn ra thường xuyên. Trong khi đó, chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo độ tin cậy, thiếu kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm theo quy định; nhiều tàu cá chưa hoàn thành việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản cho toàn bộ các tàu, chưa kiểm soát, xử lý dứt điểm tàu cá "3 không”.

Đặc biệt, thông báo mới của Thủ tướng cũng nói đến tình trạng dung túng, tiếp tay của lực lượng thực thi pháp luật cho hành vi khai thác IUU.

Trong thông báo mới, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam nêu rõ phải  “kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vì lợi ích trước mắt quên lợi ích lâu dài, vì lợi ích cá nhân quên lợi ích tập thể, lợi ích quốc gia, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo ‘thẻ vàng’ của cả nước”.

Bộ Công an và Bộ Quốc phòng được giao phối hợp với các địa phương để điều tra, truy tố và khởi tố các vụ việc liên quan đến các tàu cá đi khai thác trái phép ở nước ngoài.

Trong một thông tin dược Cục Kiểm ngư Việt Nam đưa ra tại một hội nghị về IUU diễn ra vào tháng sáu vừa qua, Chính phủ việt Nam cho biết, đến tháng sáu, Việt Nam vẫn chưa hoàn thành đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) và hiện cả nước mới theo dõi, giám sát được khoảng 50% hoạt động của tàu cá.

Theo thống kê của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam vào thị trường EU trong sáu tháng đầu năm đạt 513 triệu USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái.