អ្នកនេសាទជាច្រើននៅកោះកុងធ្លាក់ខ្លួនជំពាក់បំណុល

ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំពាមក្រសោប ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង ដែលប្រកបរបរនេសាទធនធានសមុទ្ទជាលក្ខណៈគ្រួសារ កំពុងធ្លាក់ខ្លួនជំពាក់ប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងមួយគ្រួសារពី១ពាន់ដុល្លារទៅ៤ពាន់ដុល្លារ។

ដោយ ខែ សុណង
2012-02-18

១៧-កុម្ភៈ-២០១២៖ អ្នកនេសាទនៅកោះកុង

RFA/Khe Sonorng

mp3

នាព្រឹកព្រលឹមនៅភូមិបឹងក្រយ៉ាក ឃុំពាមក្រសោប ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង ប្រជានេសាទបានធ្វើដំណើរតាមទូកមកជាបណ្ដើរៗ បន្ទាប់ពីបានប្រមូលផលនេសាទពីសមុទ្ទ ដែលមានដូចជាក្ដាម ខ្យង ត្រី ស្ទើរគ្រប់ប្រភេទ។

បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ក្រុមប្រជានេសាទ ក្នុងសហគមន៍ពាមក្រសោប បានត្អូញត្អែរថា ផលនេសាទសមុទ្ទនាឆ្នាំនេះមានការធ្លាក់ចុះ ជាងឆ្នាំមុនៗនាំឲ្យពួកគាត់មានជីវភាពខ្សត់ខ្សោយទៅៗ។

បុរសរស់នៅភូមិ១បឹងក្រយ៉ាក លោក ប៊េ ឧត្ដម ថ្លែងថា គាត់អាចរកប្រាក់បានពីរបរនេសាទនេះក្នុងមួយថ្ងៃជិត១០ម៉ឺនរៀលដោយសារគាត់មានទូកធំសម្រាប់ចេញទៅដាក់មង។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីគាត់បានកាត់ចំណាយទៅលើថ្លៃសាំ ថ្លៃម្ហូប និងប្រាក់ឈ្នួលកម្មករខ្លះ ក្នុងមួយថ្ងៃគាត់អាចសល់ប្រាក់ត្រឹមតែ៣ទៅ៤ម៉ឺនរៀល ៖ "វាអត់សូវបានដែរជួនកាលបានជួនកាលអត់អ៊ីចឹងទៅ។ពេលណាទឹកវាល្អអ៊ីចឹងទៅ ទឹកអត់សូវពេលទឹកវាអត់សូវនាចហ្នឹងដាក់បាន។ នៅក្នុងកូនដៃគិតកូនដៃទៀតយើងជាម្ចាស់ទូកនេះ យើងអាចបានសល់បាន ៤រយឬ៥រយហ្នឹងបាន ទៅនេសាទនៅសមុទ្ទធំ នៅ ខាងក្រៅរត់ពីហ្នឹងទៅទៀតឆ្ងាយប្រហែលជា២០គីឡូម៉ែត្រ"។

ស្ត្រីឈ្មោះ ឆេង អូន អាយុ ៤២ ដែលមានពកូនតូចនៅនិងដៃ ដែលទើបតែលើកផលនេសាទពីទូកបានថ្លែងថា ក្នុងមួយថ្ងៃគាត់អាចរកបានពី២ម៉ឺនរៀល ទៅ៣ម៉ឺនរៀល ៖ "ខ្ញុំកូនទុកមាន់ចែដាក់ក្នុងព្រែកដៃៗព្រែកហ្នឹង គេទូកធំអាចទៅសមុទ្ទក្រៅបាន មិនលើកមកមិញបានបីរយ អត់គ្រប់ទេអូនគ្រាន់តែសាំងពីរលីត្រ ហើយនៅហូបក្នុងផ្ទះទៀត។ បានក្ដាម បានក្ដាមផ្គរលាន់ ក្ដាមប្រហែលកន្លះគីឡូសាច់ហើយបានក្ដាមផ្គរលាន់អ៊ីចឹងទៅ ក្ដាមថ្មអ៊ីចឹងទៅ លក់រួមគ្នាបានបីរយដែរ ហើយចុះកូនរៀន កូនរៀនបី ហើយនៅថ្លៃសាំងថ្លៃអ៊ីចឹងទៅ ឥឡូវកាន់តែពិបាកទៅៗ"។

ដោយសារធនធានសមុទ្ទមានការធ្លាក់ចុះ បានបង្កឲ្យពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មួយនេះ បែកគំនិតទៅខ្ចីបុលប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមកធ្វើជាដើមទុន ដើម្បីទប់ទល់និងរបរនេសាទនេះ ដោយសារពួកគាត់ពុំមានជម្រើស និងគ្មានការងារធ្វើ។

លោកស្រី សៅ លាន អាយុ៤៨ ពលរដ្ឋក្នុងឃុំពាមក្រសោប បានរអ៊ូថា ក្នុងមួយថ្ងៃគាត់អាចរកបានត្រឹមតែ១ម៉ឺនទៅ២ម៉ឺនរៀល មិនអាចជួយឲ្យគាត់ដកខ្លួនចេញពីបំណុលបានឡើយ ៖ "ឥឡូវរកអត់សូវបានទេ បើឆ្នាំទៅមួយមុនដំបូងនោះ បីបួនឆ្នាំបានខ្លាំងណាស់ ម្នាក់ៗគ្រប់ៗផ្ទះហ្មង ក្ដាមឲ្យគរៗសាច់ៗហ្មងណា។ ឥឡូវរកមិនសូវបានទេ បានប្រជាជនមួយៗជំពាក់គេ អង្គការច្រើនណាស់ អង្គការអេអ៊ឹមខេ (AMK) អង្គការឥណទាន អង្គការកសិករ អង្គការអេស៊ីលីដា។ (សុណង)មីងជំពាក់គេដែរឬទេ? ជំពាក់គេដែរជំពាក់អេស៊ីលីដា យើងមានតែទូកមានតែម៉ាស៊ីនតែយើងអត់មានសម្ភារៈជាមង ឬមួយស្អីគេអ៊ីចឹង យើងមិនខ្ចីគេមក"។

ស្ត្រីឈ្មោះ ឆេង អូន បានបន្ទោសថា បញ្ហាចម្បងដែលនាំឲ្យធនធានសមុទ្ទមានការធ្លាក់ចុះនោះព្រោះតែមានឈ្មួញកំពុងធ្វើអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ក្នុងដែនសមុទ្ទក្នុងខេត្តកោះកុង បញ្ហានេះបានធ្វើឲ្យពួកគាត់កាន់តែជំពាក់ប្រាក់ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាបន្តបន្ទាប់ ៖ "ពីមុនដាក់បានតែឥឡូវដាក់អត់សូវបាន តាំងពីគេបូមខ្សាច់មកហ្នឹង ដូចថាមានជីវភាពចុះថយណា។ ខ្ញុំមិនដឹងដែរនៅដងទុងបូមពេញៗ ឃើញកប៉ាល់គេបូមពេញៗមិនដឹងនៅខាងណាដែរហ្នឹង។ (សុណង) ចុះគ្រាន់បូមខ្សាច់ម៉េចបានរកមិនបាន? ពួកប្រជាជនគេប្រជុំគេថាឲ្យអត់ដឹងអីដែរប៉ះពាល់អ៊ីដែរ តែតាំងពីទូកបូមខ្សាច់ មានកើតមករកកាន់តែអន់ថយ ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែជំពាក់គេដូចជារូបខ្ញុំផ្ទាល់ជំពាក់អង្គការផ្សេងអ៊ីចឹងទៅ ជំពាក់នាយទុនផ្សេងអ៊ីចឹងទៅ"។

លោក គិត សឿន ប្រកបរបរនេសាទជាង២០ឆ្នាំទៅហើយ បានថ្លែងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរថា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈពេលមុនៗ និងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ផលនេសាទធ្លាក់បានចុះជាទ្វេដង ដោយសារតែមានអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នៅតំបន់នោះ ៖ "កប៉ាល់បូមដីខ្លាំងពេក វាត្រូវការបាចថ្នាំបូមដី ត្រី ក្ដាម អ៊ីវាអត់សូវមានដូចមុនទេ។ បើធៀបពីមុនខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ ឥឡូវដប់នៅ សល់តែបួនប្រាំ លុយអង្គការគេឲ្យយកចេះតែយកទាល់យើងអាចទប់ទល់សមត្ថភាពបានទើបយកបាន។ ជំពាក់ដែរហ្នឹងខ្ញុំ តែបានកូនតៅធ្វើការនៅថៃ"។

ឆ្លើយតបទៅនិងការអះអាងរបស់អ្នកភូមិនេះ មេឃុំពាមក្រសោប និងជាប្រធានសហគមន៍នេសាទផង លោក ជុត ទិត បានទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋក្នុងឃុំរបស់លោកពិតជាបានខ្ចីបុលប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពិតប្រាកដមែន។ លោកបានប៉ាន់ស្មានថា ពលរដ្ឋ៦០ភាគរយនៃចំនួនពលរដ្ឋសរុប២៧៩គ្រួសារក្នុងឃុំនេះ បានជំពាក់ប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ហើយមួយគ្រួសារបានជំពាក់បំណុលពី១ពាន់ដុល្លារទៅ៤ពាន់ដុល្លារ។ លោកបញ្ជាក់ថា ផលនេសាទមានការធ្លាក់ចុះ ដោយសារអ្នកមានលុយ និងអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេសាទជនជាតិវៀតណាមបានចូលនេសាទក្នុងដែនទឹកឈូងសមុទ្ទជាតំបន់សហគមន៍ប្រកបរបរនេសាទ។

អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការសហភាពអន្តរជាតិដើម្បីការពារធម្មជាតិខេត្តកោះកុង ហៅកាត់ថា (IUCN) លោក ស៊ុន គង់ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ អង្គការនេះបានបង្កើតគម្រោងសន្សំប្រាក់មួយដែលបានចងក្រងពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ពី១០នាក់ទៅ១៥នាក់ ដែលអាចខ្ចីប្រាក់បានក្នុងការប្រាក់ទាប។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋជំពាក់បំណុលនេះ លោកបានពន្យល់ ថាមានហេតុផល៣សំខាន់ដែលអាចឲ្យពលរដ្ឋដោះខ្លួនចេញពីបំណុលបាន ៖ "គួរតែគណៈកម្មការឬក៏ ប្រធានសហគមន៍ហ្នឹង ត្រូវតែពិចារណាដើម្បីយកថវិកាមកជំនួស ដើម្បីលោកដោះស្រាយតាមវិធីណាមួយដែលមានការឯកភាពក្នុងក្រុម ឬឯកភាពក្នុងមូលដ្ឋានរបស់គាត់ផ្ទាល់"។

ប្រជានេសាទមួយរូបរស់នៅភូមិដដែល ឈ្មោះ លួន គឹមយៀង បានថ្លែងថា មុខរបរនេសាទមិនអាចឲ្យពួកគាត់រកចំណូលចូលគ្រួសារបានឋិតថេរនោះទេ។ ប្រការនេះបានជំរុញឲ្យគាត់ ស្វែងរកការងារធ្វើផ្សេងៗទៀតទៅតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបាន ដើម្បីបំពេញតម្រូវការជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ៖ "ជីវភាពជាអ្នកនេសាទដូចជា ធម្មតាទេបើសិនជាមានមុខរបរអ្វីដែលអាចរកផ្សេងទៀតបាន ហ្នឹងអាចធូរធារជាងហ្នឹង បើសិនយើងអាចនេសាទបានយើងនេសាទ។ តែបើតិចទៀតយើងអាចរកការងារធ្វើនៅដីលើវិញ ដូចជាការងារសំណង់ឬក៏ យើងដើរវាយត្រីអី តាមព្រែកអ៊ីចឹង"។

ករណីជំពាក់ប្រាក់គេនេះមិនមែនហើយបញ្ហានេះមិនមែនមាននៅតែសហគមន៍នេសាទឃុំពាមក្រសោបនេះទេ នៅឯតំបន់នេសាទកោះខ្យង ខេត្តព្រះសីហនុ និងក៏កំពុងជួបករណីនេះដូចគ្នាដែរ ហើយមិនទាន់ដោះស្រាយបាននៅឡើយ៕

កំណត់ចំណាំ៖ ចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណាដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃតែប៉ុណ្ណោះ។