ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបានលើកឡើងថា ការទៅរកសេវាព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈនោះ ជាបន្ទុកទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងកាកែប្រែឲ្យស្ថាប័នសុខាភិបាលបំរើសេវាកម្មល្អជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងមិនត្រូវឲ្យបង់ថ្លៃព្យាបាលជំងឺច្រើន ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា វិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា មានគុណភាព។ មានន័យថា បច្ចុប្បន្ននេះគ្រូពេទ្យនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋមួយចំនួនមានសមត្ថភាពក្នុងការព្យាបាលជំងឺ ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីធំៗ និងក្រុមអ្នកមាន ចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅបរទេស ដូច្នេះហើយបានជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះមិនដឹងអំពីសុខទុក្ខស្ថានភាពវិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជាយ៉ាងដូចម្ដេចនោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា បញ្ហាទាំងនេះក៏ជាកត្តាដែលធ្វើឲ្យវិស័យសុខាភិបាលមិនមានការកែប្រែដែរ ពីព្រោះថា វិស័យសុខាភិបាលរដ្ឋរងការរិះគន់ជាច្រើនពីសាធារណជន៖ «អ្នកធំ អ្នកមានធ្វើដូច្នេះវាជាគំរូមិនល្អ ហើយយើងព្រួយបារម្ភណាស់ ខ្លាចប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្លាយទៅជាទម្លាប់។ យើងខាតបង់ថវិកាច្រើនណាស់មិនគិតថា ថ្លៃសេវាព្យាបាលនោះទេ រួមទាំងថ្លៃធ្វើដំណើរ ដូច្នេះថ្នាក់ដឹកនាំធំៗគួរតែពិចារណាឲ្យតំលៃមកលើសុខាភិបាលនៅស្រុកខ្មែរ បើសិនជាមន្ត្រីធំៗមកទទួលសេវាព្យាបាលនៅស្រុកខ្មែរយើងអាចជួយកែទម្រង់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាល និងអាចជួយដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយើងដែរ»។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍សង្គមបានសង្កត់ធ្ងន់ថា វិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា នៅមានបញ្ហាជាច្រើន ជាពិសេសការផ្ដល់សេវាជូនប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ដែលកត្តាទាំងនេះរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យគ្រូពេទ្យបំរើការងារនៅមន្ទីរពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាពរដ្ឋនោះ ផ្ដល់សេវាឲ្យមានតម្លាភាព ដោយមិនប្រកាន់អ្នកមាន ឬអ្នកក្រ ទើបធ្វើឲ្យសង្គមមួយរស់នៅដោយពុំមានការរើសអើង។
លោក កែម ឡី បានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាល ឬក្រសួងសុខាភិបាល គួរតែទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះការព្យាបាលជំងឺរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះមានន័យថា បើសិនជាគ្រូពេទ្យធ្វេសប្រហែសក្នុងការព្យាបាលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់ រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតលើករណីនោះឲ្យបានឯករាជ្យ៖ «អ្នកដែលធ្វើអធិការកិច្ចទៅលើរឿងហ្នឹង ភាគច្រើនចេញមកពីក្រសួងដដែលហ្នឹង ហើយភាគច្រើនពួកគេហ្នឹងជួយបិទបាំងគ្នា ត្រូវរ៉ូវគ្នា ជួយសម្រួលគ្នា»។
ក្រសួងសុខាភិបាលជាស្ថាប័នមួយដែលរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ថវិកាជាតិសម្រាប់ទ្រទ្រង់ស្ថាប័ននេះច្រើនជាងគេ គិតពីឆ្នាំ២០០៨ មក រួមទាំងស្ថាប័នបីផ្សេងទៀត ក្នុងចំណោមស្ថាប័នរដ្ឋទាំងអស់ ដើម្បីពង្រឹងគុណភាព និងផ្ដល់សេវាល្អជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
កាលពីឆ្នាំ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ថវិកាជាតិដល់ក្រសួងសុខាភិបាលជាង ១១២លាន៦សែនដុល្លារអាមេរិក។ ឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើនដល់ជាង ១៣៧លាន៣សែនដុល្លារ និងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១០ ថវិកាជាតិដែលរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ជូនក្រសួងសុខាភិបាល គឺមានជាង ១៦១លាន២សែនដុល្លារអាមេរិក។
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវិស័យសុខាភិបាល ដោយរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើមណ្ឌលសុខភាពនៅគ្រប់ទីកន្លែងនៅក្នុងប្រទេស ពិសេសលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានប្រកាសឲ្យក្រុមគ្រូពេទ្យទាំងអស់ត្រូវសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សជាការសំខាន់ មិនត្រូវទារលុយពីអ្នកជំងឺមុនធ្វើការព្យាបាលនោះឡើយ។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហានេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡោ វណ្ណថារី ដែលលោកបានចុះធ្វើការផ្ទាល់ទាក់ទងនឹងវិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា កន្លងមក។ លោកបានទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលពិតជាបានបង្កើនការទទួលខុសត្រូវលើវិស័យសុខាភិបាលនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះមែន។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកបានបញ្ជាក់ថា នៅតាមមណ្ឌលសុខភាពមួយចំនួនមានតែមណ្ឌលថ្មី តែខ្វះគ្រូពេទ្យក៏មាន។
បញ្ហានេះលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡោ វណ្ណថារី បានឲ្យដឹងថា ដោយសារតែពេលក្រុមគ្រូពេទ្យចេញពីសាលានោះ ភាគច្រើនពួកគាត់មិនចង់ទៅធ្វើការប្រចាំការនៅទីជនបទនោះទេ ពួកគាត់បានផ្លាស់មកធ្វើការនៅទីប្រជុំជនវិញ៖ «គេមិនជឿទេ ពីព្រោះថា មណ្ឌលសុខភាពនីមួយៗគេមានអង្គការលេខ គេមានបុគ្គលិក ប៉ុន្តែគេមានតែឈ្មោះអ៊ីចឹង តែជាក់ស្ដែងពេលប្រជាពលរដ្ឋទៅរកសេវាព្យាបាលជាក់ស្ដែងគ្មានបុគ្គលិក»។
ភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហាដែលថា គ្រូពេទ្យរដ្ឋមួយចំនួនមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ព្យាបាលជំងឺ ឬប្រើពាក្យសម្ដីមិនល្អទៅកាន់អ្នកជំងឺនោះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡោ វណ្ណថារី បញ្ជាក់ថា វាមានកត្តាមួយចំនួនដែលជាហេតុនាំឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងចំពោះលោកគ្រូ និងអ្នកគ្រូពេទ្យ ដូចជាប្រាក់ខែរបស់គ្រូពេទ្យតិច គ្រូពេទ្យខ្លះរវល់បើកគ្លីនិកឯកជនផ្សេងទៀតដើម្បីរកប្រាក់កម្រៃក្រៅ។
ក្រៅពីនេះ កត្តាដំឡើងឋានន្តរសក្ដិចំពោះបុគ្គលិកធ្វើការល្អ រដ្ឋាភិបាលមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ ដំឡើងថានៈឲ្យសមនឹងកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់បុគ្គលិកនោះទេ ចំណែកបុគ្គលិកខ្ជិលច្រអូស ឬធ្វើខុសមិនត្រូវបានទទួលពិន័យជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡោ វណ្ណថារី៖ «អ្នកធ្វើការនៅមណ្ឌលសុខភាព នៅមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈនោះ អ្នកខ្លះគាត់មិនរស់បានដោយកន្លែងនោះទេ គាត់រស់បានដោយគ្លីនិករបស់ពួកគាត់ ដូច្នេះឥរិយាបថរបស់គាត់នៅកន្លែងពីរនេះផ្សេងគ្នា។ នៅគ្លីនិករបស់គាត់ឥរិយាបថគាត់ល្អ រីឯនៅមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈឥរិយាបថគាត់មិនល្អទេ ដូច្នេះឥរិយាបថរបស់គាត់អាស្រ័យដោយទីតាំង»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហេង តៃគ្រី បានទទួលស្គាល់ថា ពេលខ្លះក្រុមគ្រូពេទ្យមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងអ្នកជំងឺមែន ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា មកពីក្រុមគ្រូពេទ្យទាំងនោះធ្វើការច្រើនម៉ោងពេក ក្នុងនោះមានអ្នកខ្លះធ្វើការដល់ទៅ ២៤ម៉ោងក៏មាន ពីព្រោះគាត់ត្រូវវេនយាមនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ហើយមានអ្នកជំងឺច្រើនជាដើម មិនមែនមកពីកត្តាគ្រូពេទ្យមានប្រាក់ខែតិចនោះទេ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហេង តៃគ្រី៖ «គ្រូពេទ្យគាត់មានប្រាក់ហិរញ្ញប្បទានជួយហ្នឹងមួយខែបាន ៥ម៉ឺន ១០ម៉ឺនបន្ថែម គាត់អាចរស់បានហើយ។ ផ្គាប់ចិត្តមនុស្សមិនត្រូវទេ ចង់នៅអាមេរិក នៅសិង្ហបុរី ក៏អ៊ីចឹងដែរ»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានពន្យល់ថា បើសិនជារដ្ឋាភិបាលចង់កែទម្រង់វិស័យសុខាភិបាលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់នោះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែឲ្យមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈទាំងអស់យកគំរូតាមមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា៖ «មិនចាំបាច់ទៅរៀនពីណាទេ គឺរៀនពីមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាហ្នឹងវាល្អណាស់ទៅហើយ រៀនទាំងវិន័យ ទាំងប្រាក់ខែ ទាំងថ្នាំពេទ្យ»។
បន្ថែមពីលើនេះទៀត ក្រុមអ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើនការទទួលខុសត្រូវបន្ថែមទៀតលើវិស័យសុខាភិបាល ត្រូវលុបបំបាត់នូវអំពើពុករលួយនៅក្នុងវិស័យសុខាភិបាល និងមិនត្រូវបែងចែកអ្នកជំងឺអ្នកក្រ ឬអ្នកមានទេ។ ពួកគេគួរទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ និងទទួលបានសេវាព្យាបាលជំងឺដូចគ្នា ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
ក្រុមអ្នកធ្វើការទាក់ទងនឹងវិស័យសុខាភិបាល បានពន្យល់ថា ក្រុមគ្រូពេទ្យភាគច្រើនដែលធ្វើការនៅតាមមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈនោះ ពិសេសអ្នកដែលមានតួនាទីធំនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ពួកគេទៅបើកគ្លីនិកឯកជនផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីកៀរគរប្រជាពលរដ្ឋទៅព្យាបាលនៅគ្លីនិកឯកជនរបស់ខ្លួន។ បញ្ហានេះជាការបាត់បង់នូវការទទួលខុសត្រូវនៅតាមមន្ទីរពេទ្យសាធារណៈ ដែលជាទីកន្លែងដែលខ្លួនកំពុងមានភារកិច្ច ឬជាការរួមចំណែកក្នុងការទទួលខុសត្រូវផ្ដល់សេវាព្យាបាលជូនប្រជាពលរដ្ឋទូទៅនោះ។
បញ្ហាទាំងនេះអ្នកវិភាគបានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ និងតាមដានអំពីបញ្ហាទាំងនេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យមន្ទីរពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាពរដ្ឋ ជាទីកន្លែងផ្ដល់ទំនុកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការទទួលបានសេវាព្យាបាលជំងឺល្អ មានសុវត្ថិភាព និងកាត់បន្ថយការចំណាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។