បទវិភាគ៖ តើពេលណាសមស្របសម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី អាចវិលចូលស្រុកខ្មែរវិញ?
2019.03.02
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រឡប់មកដល់ប្រទេសកម្ពុជា វិញនៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤។ RFA
RFA
ស្របពេលដែលមន្ត្រីមូលដ្ឋាន របស់បក្សប្រឆាំង កំពុងទន្ទឹងរង់ចាំការវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី ទៅស្រុកខ្មែរវិញឆាប់ៗ លោក ហ៊ុន សែន ឯណោះក៏ត្រៀមខ្លួន ដើម្បីកម្លាលោក សម រង្ស៊ីកុំឲ្យ វិលទៅវិញដែរ។
តើលោក សម រង្ស៊ី អាចនឹងវិលចូលស្រុកខ្មែរវិញ តាមការសន្យារបស់គាត់ដែរ ឬយ៉ាងណា?
ថ្ងៃនេះគឺឱសានវាទនៃការភ្នាល់គ្នា រវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី។ លោក សម រង្ស៊ី ភ្នាល់ថា លោកសុខចិត្ត វិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញ បើទោះបីជាត្រូវចាប់ខ្លួន បើប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា មិនត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពពេញលេញវិញ នៅត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមីនា នេះ។ ចំណែកឯលោក ហ៊ុន សែន ឯណោះវិញ អះអាងថា រឿងដោះលែងលោក កឹម សុខា គឺចាំទាល់តែសេះដុះស្នែង។ មានន័យថា អត់ដោះលែងរហូត។ លោកភ្នាល់ថា បើលោកដោះលែង លោក កឹម សុខា នោះលោកនឹងសុខចិត្តចុះចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីភ្លាម។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការភ្នាល់គ្នានេះ គ្មានលក្ខណៈផ្លូវការ ឬទទួលស្គាល់ ពីស្ថាប័នណាមួយ ក្រៅពីបុគ្គលទាំងពីររូបនេះ នោះឡើយ។
ទោះក្រៅផ្លូវការយ៉ាងណាក្តី ទាំងលោក ហ៊ុន សែន និង លោក សម រង្ស៊ី សុទ្ធតែត្រៀមជើងព្រួលដូចគ្នា។ ខាងលោក ហ៊ុន សែន ត្រៀមកម្លាំងស្វាគមន៍លោក សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្តែ មិនមែនស្វាគមន៍ដោយក្តីស្មោះស ក្នុងន័យត្រេកអរ ចង់ឃើញវត្តមានលោក សម រង្ស៊ី វិលមកស្រុកខ្មែរវិញទេ។ លោកស្វាគមន៍ចាំចាប់ដាក់គុក៖ «អ្នកដែលបានត្រៀមខ្លួនចូលស្រុក ខ្ញុំក៏បានត្រៀមខ្នោះ និង គុករួចហើយដែរ។ សូមអញ្ជើញអ្នកក្លាហាន មកកាន់ទឹកដីកម្ពុជា បន្ទាប់ពីឱសានវាទនៃការភ្នាល់គ្នា។ បើមិនមក អ្នកឯងមិនមែនជាមនុស្សទេ គឺជាសត្វតិរច្ឆាន! ព្រៃសចាំ ឬត្រពាំងផ្លុង ឬ ព្រះវិហារ ឬ ឧត្តរមានជ័យ ឬកន្លែងណា everywhere! បើសិនអ្នកឯងមិនមក គឺអ្នកឯងជាសត្វឆ្កែសុទ្ធ»។
លោក ហ៊ុន សែន ខំប្រឹងធ្វើឱ្យព្រឹត្តិការណ៍នេះ កាន់តែគួរឱ្យព្រឺខ្លាច ដោយលោកឱ្យមន្ត្រីនាំពាក្យរបបលោក និងស្ថាប័នតុលាការ ដែលរងការរិះគន់ ថាជាឧបករណ៍នយោបាយរបស់លោក និង កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចផង បញ្ចេញសារព្រមៗគ្នា ថាដីកាចាប់ខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី មានក្នុងដៃរួចស្រាប់ និង ថាកម្លាំងត្រៀមចាំអស់ហើយ។ មន្ត្រីនាំពាក្យនៃរបបនេះ ថែមទាំងព្រលយពាក្យថា នឹងចូលទៅចាប់លោក សម រង្ស៊ី នៅព្រលានយន្តហោះស្ងាត់ៗ ដោយមិនឱ្យអ្នកគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ដឹងជាមុនផង។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីកុំឱ្យសមត្ថកិច្ចពិបាកសុំយោបល់យូរ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងបើកភ្លើងខៀវ ថាឱ្យចាត់ការភ្លាមៗទៅលើលោក សម រង្ស៊ី ដោយមិនបាច់សួរលោកទេ៖ «ហើយមិនចាំបាច់មានបទបញ្ជាទេ ដីកាតុលាការ គេតាមឱ្យចាប់ខ្លួនអាណា តាមចាប់អាហ្នឹងទៅ! មិនចាំបាច់ថាវានៅឯណា មកឯណា អីឯណាទេ! ចុះសួរធ្វើអីទៀត បើដីកាតុលាការគេចេញបញ្ជា ឱ្យតាមចាប់ក្បាលអាណានោះ ចាប់អាហ្នឹងទៅ កុំខ្វល់វា!»។
ការត្រៀមជើងព្រួលរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ បើតាមមើលទៅ ហាក់ដូចជាមាំទាំខ្លាំងណាស់។ នេះអាចមិនមែនលោកចង់ចាប់លោក សម រង្ស៊ី ទេ តែអាចចង់បង្អើលកុំឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលមកស្រុកវិញជាង។ មិនត្រឹមតែគំរាមចាំចាប់លោក សម រង្ស៊ី ប៉ុណ្ណោះទេ លោក ហ៊ុន សែន ត្រៀមមនុស្សចាំធ្វើបាប អ្នកដែលហ៊ានមកទទួលដំណើរលោក សម រង្ស៊ី ថែមទៀតផង៖ «បើបានជាជ្រុលអ៊ីចឹងទៅហើយ គឺថា លេងម៉ាអស់ដៃ។ គោលដៅរបស់យើង គឺមិនអាចលើកលែងឱ្យអ្នកណាក៏ដោយ ដែលមានការប៉ុនប៉ងដើម្បីធ្វើជាឈ្នាន់សម្រាប់ការចូលមករបស់ សម រង្ស៊ី ដើម្បីចូលស្រុក»។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេ ដែលលោក ហ៊ុន សែន បារម្ភខ្លាចលោក សម រង្ស៊ី វិលទៅស្រុកខ្មែរវិញនេះ។ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ ធ្លាប់ចេញបញ្ជាឱ្យហាមជើងយន្តដឹកអ្នកដំណើរទាំងអស់ កុំដឹកលោក សម រង្ស៊ី ទៅកម្ពុជាឱ្យសោះ។ បើយន្តហោះណាមួយហ៊ានដឹក ត្រូវបង្វែរជើងហោះហើរនោះ ទៅកាន់កន្លែងដើមវិញ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ខាងលោក សម រង្ស៊ី ឯណោះ ក៏បានត្រៀមជើងព្រួលហូរហែមកហើយដែរ។ ដោយសារប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់គណបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានរបបលោក ហ៊ុន សែន បិទចោល អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ យកបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដូចជាហ្វេសប៊ុក (Facebook) និង យូធូប (YouTube) ដើម្បីបង្ហោះសារគាំទ្រដំណើរវិលត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរវិញ របស់លោក សម រង្ស៊ីនេះ។ ពលករខ្មែរ ដែលធ្វើចំណាកស្រុក ទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ កូរ៉េ និង ប្រទេសជប៉ុន បានប្រមូលផ្ដុំគ្នា ផ្ញើសារគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី។ ចំណែកឯ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួន កំពុងកៀរគររកថវិកា ដើម្បីឧបត្ថម្ភដល់ដំណើរនេះ ដែលលោក អេង ឆៃអ៊ាង អះអាងថា ត្រូវការបីសែនដុល្លារ ដើម្បីសម្រួលដំណើររបស់លោក និងមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនទៀត ដែលអមដំណើរទៅជាមួយ។ ពិធីរៃអង្គាសប្រាក់នេះ កំពុងចាប់ផ្ដើម នៅក្រៅប្រទេស។
លោក សម រង្ស៊ី ហៅសាររបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលថ្លែងគំរាមចាប់ខ្លួនលោក និងធ្វើបាបអ្នកអមដំណើរលោក ថា ជាសាររបស់ជនចិត្តមិនសឿង ព្រោះខ្លាចវត្តមានរបស់លោក៖ «ហ៊ុន សែន ឯងជនកំសាក។ បើ ហ៊ុន សែន ឯងគ្រាន់បើ កុំខ្លាចខ្ញុំ។ ឥឡូវយើងតទល់គ្នា មួយទល់នឹងមួយ។ តទល់តែពីរនាក់។ ហ្នឹងបានហៅថា ក្លាហាន បានថ្លៃថ្នូរ។ ប៉ុន្តែ ត្រៀមកងទ័ព ប៉ូលិស ទាហាន គុក ខ្នោះ ត្រៀមចាំមកទទួលខ្ញុំ។ ហ៊ុន សែន ឯងកំសាក ដោយសារមិនហ៊ានតទល់ជាមួយខ្ញុំ។ ឥឡូវគ្រាន់បើ យើងឱ្យប្រជារាស្ត្រធ្វើជាសាក្សី! ឱ្យប្រជារាស្ត្រមើល យើងតទល់គ្នា មួយទល់នឹងមួយ»។
ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ លោក សម រង្ស៊ី សរសេរសារតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ថាលោក ហ៊ុន សែន បានដកខ្លួន ពីការភ្នាល់គ្នាជាមួយលោកទៅហើយ ដោយលោក ហ៊ុន សែន បានកែប្រែលក្ខខណ្ឌ នៃការភ្នាល់គ្នានោះ តាមតែចិត្ត។ លោក សម រង្ស៊ី បន្ថែមថា លោក ហ៊ុន សែន បានក្រឡាស់ពាក្យសម្តី ដោយដាក់បញ្ចូលលក្ខខណ្ឌថ្មីមួយ គឺការលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្រ ដែលលក្ខខណ្ឌនេះ មិនមានចែងនៅក្នុងការភ្នាល់គ្នា ពីដើមទីឡើយ។ លោកលើកឡើងថា ការកែប្រែលក្ខខណ្ឌជាឯកតោភាគី ពីសំណាក់ភាគីមួយ ក្នុងការភ្នាល់គ្នាណាមួយ ធ្វើឱ្យការភ្នាល់គ្នានោះ ក្លាយទៅជាមោឃៈ។
ពេលឃើញសារនេះ លោក ហ៊ុន សែន ឯណោះ ចាត់ទុកថាលោក សម រង្ស៊ី ថាបានបោះបង់ការភ្នាល់នេះហើយ។ ទោះបីលោកប្រកាសជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ថាលែងជ្រលក់រកលោក សម រង្ស៊ី និង ផ្តាំឱ្យមន្ត្រីនាំពាក្យ និងមន្ត្រីឯទៀត ឈប់ឆ្លើយឆ្លងរឿងលោក សម រង្ស៊ី ក៏លោកនៅតែឆ្លៀតឌឺដងឡងសម្ដី តាមរយៈទំនុកច្រៀងថ្មី យកលំនាំបទចាស់ ទទាយំឆ្លង៖ «ទទាយំឆ្លងមានពីរឈុតណា៎!។ អាទទាយំឆ្លងបងណ្ហើយអត់ឆ្លើយ អាហ្នឹងមួយ! អាបទចុងក្រោយនេះ ម្ភៃនាទីទាំងសរសេរ ទាំងបង្ហោះហ្វេសប៊ុក តែម្ភៃនាទីគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះជំនាញខាងនិពន្ធ ឱ្យតែមានដឹងថា ភ្លេងគេស្រាប់ មានអញដាក់ទៅតាមហ្នឹង! ទទាយំឆ្លងត្រយ៉ងបងណ្ហើយរត់ហើយ សង្សារបងណ្ហើយ រត់អីលឿនម្ល៉េះ?»។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យយកបទនេះ ទៅច្រៀងសម្រាប់រាំវង់ ក្នុងពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ ខាងមុខនេះថែមទៀតផង។
មិនចាំបាច់ចូលឆ្នាំឯណា អ្នកចម្រៀងមួយក្រុម នៃកម្មវិធីដែល ដែលគេដាក់ថា “ចម្រៀងគ្រួសារខ្មែរ” ដែលតាមពិតបើហៅថា“ចម្រៀងគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន” ដូចជាទំនងជាងនោះ ត្រូវលោក ហ៊ុន សែន បង្គាប់ឱ្យច្រៀង ចាក់ផ្សាយតាំងពីពេលនេះទៅហើយ៖ «ទទាយំឆ្លង ត្រយ៉ងបងណ្ហើយរត់ហើយ សង្សារបងណ្ហើយ រត់អីលឿនម្ល៉េះ?»។
មានចម្ងល់ជាច្រើន បានផុសចេញពីស្រទាប់មហាជនទូទៅ រួមទាំងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងផង ថា ចុះលោក សម រង្ស៊ី ឯណោះវិញ បោះបង់គម្រោងវិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញនេះ ហើយឬអ្វី បើតាមរយៈសាររបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ នោះ?
ចម្លើយពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថាមិនបោះបង់ទេ។ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ចេញមុខមកស្រាយបំភ្លឺភ្លាមៗ ថាគម្រោងធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅដដែល៖ «ការត្រឡប់ទៅវិញរបស់លោកប្រធានស្ដីទី សម រង្ស៊ី អត់មានផ្លាស់ប្ដូរអ្វីទាល់តែសោះ។ សូមបងប្អូនជ្រាបថា អ្នកដែលផ្ដល់ព័ត៌មានថា លោក សម រង្ស៊ី ផ្អាកការវិលត្រឡប់ទៅវិញនេះ គឺចេញពីព័ត៌មាននៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បង្ហាញឱ្យឃើញថា ជាព័ត៌មានមិនពិត ក្លែងក្លាយ ដោយខ្លាចការវិលត្រឡប់ទៅវិញរបស់លោក ប្រធានស្ដីទី សម រង្ស៊ី ប៉ុណ្ណោះ»។
លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បានបញ្ជាក់កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៨ ថា លោកនឹងវិលទៅស្រុកខ្មែរវិញ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ។ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ លោកបានបញ្ជាក់ជំហរនេះម្តងទៀត៖ «ខ្ញុំវិលទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញនេះ មិនមែនឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្ញុំងាយៗទេ។ ខ្ញុំនឹងជំរុញប្រជាពលរដ្ឋរាប់សែន រាប់លាននាក់ ទៅចាប់លោក ហ៊ុន សែន វិញ។ យើងត្រូវបញ្ចប់របបផ្ដាច់ការ របបឃោរឃៅ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយ។ ឆ្នាំ២០១៩ ជាឱកាសមាស ជាឱកាសប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាន ផ្លាស់ប្ដូរដោយសន្តិវិធី ផ្លាស់ប្ដូរតាមបែបបទប្រជាធិបតេយ្យ ដែលប្រជារាស្ត្រចង់បាន ដែលប្រជារាស្ត្ររង់ចាំយូរណាស់មកហើយ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកមិនបានបញ្ជាក់ពេលវេលាជាក់លាក់បានទេ ដោយលោកអះអាងថា តាមក្បួនយុទ្ធសាស្ត្រ លោកមិនត្រូវប្រាប់ឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ដឹងមុនអំពីពេលវេលាកំណត់ជាក់លាក់នេះទេ ដើម្បីសុវត្ថិភាពលោកផង និងដើម្បីសុវត្ថិភាព របស់អ្នកអមដំណើរលោកផង។ ប៉ុន្តែ លោកបង្ហើបថា ពលរដ្ឋខ្មែរគង់តែនឹងដឹងព័ត៌មាននេះ ក្នុងពេលវេលាសមស្របណាមួយជាក់ជាមិនខាន។
ការណ៍ដែលលោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសអំពីគម្រោងវិលទៅស្រុកខ្មែរវិញនេះ អាចមានគោលដៅ ធំៗពីរ ទីមួយ គឺដើម្បីផ្ដល់ក្តីសង្ឃឹមដល់មន្ត្រី និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅមូលដ្ឋាន ដែលកំពុងកំព្រារងា ដោយសារតែប្រធានគណបក្សលោក កឹម សុខា នៅតែស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំង គ្មានសេរីភាព ក្នុងជីវភាពនយោបាយ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សនេះ គ្មានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយដែរ។
សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅមូលដ្ឋានមួយរូបឈ្មោះ ថានន់ នៅភ្នំពេញ បង្ហាញការគាំទ្រពេញទំហឹង ឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលទៅស្រុកខ្មែរវិញ ព្រោះសកម្មជនមូលដ្ឋាន កំពុងរងភាពរងា ខ្វះភាពកក់ក្ដៅ ដោយសារតែលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវនិទ្ទេសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេសចោលពួកគាត់៖ «ពួកខ្ញុំហ៊ានស្លាប់ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរប្រទេស ដើម្បីទទួលប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ពួកខ្ញុំហ៊ានលះបង់។ វាគ្រប់គ្រាន់ហើយ ក្នុងការជិះជាន់គ្រប់សព្វបែបយ៉ាងនេះ។ ពួកខ្ញុំរងាណាស់»។
ទីពីរ គឺជាការធ្វើតេស្តស្ទង់កម្លាំងគាំទ្ររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងស្ថានភាពដែលកំពុងរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីគណបក្សកាន់អំណាច។
សារនេះ ក៏អាចជាការដាក់សម្ពាធឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ប្រញាប់ដោះលែងលោក កឹម សុខា ឱ្យមានសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញនោះដែរ ព្រោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវការឱ្យមានមេដឹកនាំ ដែលមានសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការដឹកនាំបក្ស។
ការអូសបន្លាយពេលកាន់តែយូរ កាន់តែធ្វើឱ្យសកម្មជន នៅមូលដ្ឋានកាន់តែរងា និងអស់សង្ឃឹម។ ទោះបីជាអ្នកទាំងនោះ មិនទៅចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជនយ៉ាងណាក្តី ក៏ភាពអសកម្មយូរទៅ ស្របពេលដែលរបបលោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឃោសនាទាំងឯកជន និងរដ្ឋ ដើម្បីបំពងសំឡេងតែម្ខាង និងគណបក្សប្រឆាំងគ្មានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកបែបនេះ យូរៗទៅអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សតិអារម្មណ៍ និងកម្លាំងអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង ជាក់ជាមិនខាន។
រវាងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ដាច់ខាតត្រូវតែមានម្នាក់ មានសេរីភាពធ្វើនយោបាយ ដោយពេញលេញនៅកម្ពុជា។ ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧កន្លងទៅ នៅមានវត្តមានតែលោក កឹម សុខា ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានសំឡេងឆ្នោតគាំទ្រជាងបីលានសំឡេង។ តែការបានសំឡេងគាំទ្រច្រើនជិតពាក់កណ្តាលនគរបែបនេះ បើទោះបីគ្មានវត្តមានលោក សម រង្ស៊ីនេះ ក៏ដោយសារតែអ្នកទាំងពីរ បង្ហាញភាពជាមនុស្សតែមួយនោះដែរ។
ដូច្នេះ និមិត្តរូបនៃការរួបរួមគ្នា រវាងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី គឺជាចំណុចខ្លាំង របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ វត្តមានរបស់លោក សម រង្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេស អាចមិនចាំបាច់ទេ ប្រសិនបើលោក កឹម សុខា មានសេរីភាពអាចដឹកនាំបក្សដោយផ្ទាល់បាន។ ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងលោក កឹម សុខា មុនខែកក្កដា ខាងមុខនេះ នោះដំណើរវិលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី អាចមិនទាន់សំខាន់។
ខែកក្កដា គឺជាថ្ងៃផុតកំណត់ដំណាក់កាលទីមួយ នៃនីតិវិធីព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ក្នុងដំណាក់កាលប្រាំមួយខែ ចាប់ពីខែ កុម្ភៈ ដល់ខែ កក្កដានោះ សហភាពអឺរ៉ុប ពិនិត្យតាមដាន និងវាយតម្លៃស៊ីជម្រៅ ថាតើកម្ពុជាបានធ្វើអ្វីខ្លះ ដើម្បីកែប្រែស្ថានការណ៍អាក្រក់បច្ចុប្បន្ន។ សហភាពអឺរ៉ុប ផ្តល់ឱកាសឱ្យកម្ពុជា ក្នុងការចរចា និងចូលរួមសហការ ក្នុងការប្រមូលព័ត៌មានចាំបាច់។ ក្រោយខែកក្កដានេះ ពោលគឺ បីខែបន្ទាប់ រាប់ពីខែ សីហា ដល់ខែតុលា គឺជាពេលវេលាសរសេររបាយការណ៍ សរុបលទ្ធផលនៃដំណាក់កាលតាមដានប្រាំមួយខែដំបូងនោះ។
ចំណុចសំខាន់មួយ ដែលសហភាពអឺរ៉ុបទាមទារ ឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ស្តារឡើងវិញ គឺដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ហើយបើតាមប្រសាសន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី ការវិលត្រលប់ចូលកម្ពុជាវិញរបស់លោក ផ្អែកភាគច្រើនសម្ពាធអន្តរជាតិ ជាពិសេសគឺភ្ជាប់ទៅនឹងដំណាក់កាលផ្សេងៗ នៃនីតិវិធីព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBAនេះ៖ «ដូច្នេះយើងត្រូវរង់ចាំ ឱ្យមានទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ កាន់តែខ្លាំង ឱ្យអន្តរជាតិសំពង ហ៊ុន សែន ឱ្យអន្តរជាតិខោកក្បាល ហ៊ុន សែន ឱ្យហ៊ុន សែន ទ្រម ឱ្យទន់មែនទែន។ ពេលនោះ បានយើងចូលទៅ ចាប់ ហ៊ុន សែន ទៅកាត់ទោស»។
ក្នុងករណីនេះ លោក ហ៊ុន សែន អាចដោះលែងលោក កឹម សុខា នៅមុនខែកក្កដា ដើម្បីបន្ទន់ចិត្តសហភាពអឺរ៉ុបមួយផ្នែកសិន មុននឹងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ចេញរបាយការណ៍ បិទបញ្ចប់ដំណាក់កាលប្រាំមួយខែដំបូងនោះ។
ក៏ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ប្រថុយទុកលោក កឹម សុខា នៅក្នុងឃុំ រហូតហួសខែកក្កដា លោក សម រង្ស៊ី អាចនឹងវិលទៅស្រុកខ្មែរវិញ ចុងឆ្នាំ២០១៩ ឬមិនហួសដើមឆ្នាំ២០២០។ ក្នុងខែទាំងនេះ គឺស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលទីបី ដែលគណៈកម្មការអឺរ៉ុប នឹងចេញសេចក្តីសម្រេចស្ថាពរមួយ ថាតើត្រូវព្យួរ ឬមិនព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនោះ។
ការវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅចុងឆ្នាំ២០១៩ ឬដើមឆ្នាំ ២០២០ អាចចំណេញយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយបក្សប្រឆាំង និងធ្វើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ប្រឈមមុខនឹងទ្វេគ្រោះ។ គ្រោះទីមួយ បើលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាបុរសខ្លាំងខាងអំពើហិង្សានេះ មិនចាប់លោក សម រង្ស៊ី លោកជាមនុស្សកំសាក ព្រោះជ្រុលប្រកាសក្តែងៗ ថាចាប់ទៅហើយ។ គ្រោះទីពីរ បើចាប់លោក សម រង្ស៊ី កម្លាំងគាំទ្របក្សប្រឆាំង នឹងក្រោកតវ៉ាកក្រើក អាចកើតជាអំពើហិង្សា ដែលធ្វើឱ្យសភាពការណ៍ ពិបាកគ្រប់គ្រង។ ការចាប់ខ្លួន ឬបង្ក្រាបនេះ គឺមិនខុសអ្វី ពីយកសាំងទៅចាក់បន្ថែមលើភ្លើង ព្រោះសហភាពអឺរ៉ុប កំពុងតែមិនពេញចិត្ត ទៅនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សស្រាប់ផង ស្រាប់តែឥឡូវ បន្ថែមចាប់លោក សម រង្ស៊ី ឬអាចចាប់អ្នកគាំទ្របក្សនេះជាច្រើន ញាត់គុកបន្ថែម ដែលប្រការនេះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យការសម្រេចដកការអនុគ្រោះពន្ធ កាន់តែងាយស្រួល។ នេះមិនទាន់រាប់ដល់ ការដែលរបបនេះ មិនអាចការពារសុវត្ថិភាពអាយុជីវិត របស់លោក សម រង្ស៊ី បាននោះផង។
លោក ហ៊ុន សែន អាចយល់ថា លោក សម រង្ស៊ី ចាញ់ការភ្នាល់គ្នានេះ ព្រោះលោក សម រង្ស៊ី មិនវិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរ វិញនៅត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែ មីនា ទោះលោក ហ៊ុន សែន មិនដោះលែងលោក កឹម សុខា ត្រឹមថ្ងៃនេះក៏ដោយ។
ប្រហែលនៅមិនទាន់អស់ចិត្ត នឹងការឌឺដងឡងសម្ដីដាក់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសថា នឹងតែចម្រៀងមួយបទថែមទៀត៖ «ហើយខ្ញុំកំពុងចង់ត្រៀមចេញមួយវ៉ុលទៀត គឺបងជាទន្សាយ រត់បានឆ្ងាយ ដោយសារចាញ់ភ្នាល់»។
ក៏ប៉ុន្តែ ការភ្នាល់នេះ មិនបានធ្វើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ឈ្នះ ឬចំណេញអ្វីទាំងអស់។ គ្មានចំណុចត្រង់ណា ដែលថាលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវតែវិលទៅស្រុកខ្មែរវិញ នៅថ្ងៃទី៣ ខែ មីនានោះ ទើបស្របតាមលក្ខខណ្ឌភ្នាល់នោះដែរ។ ឱ្យតែលោកវិលទៅវិញ នៅពេលណាមួយក៏បាន ក្រោយថ្ងៃទី៣ ខែ មីនានោះ គឺមិនខុសពីលក្ខខណ្ឌ នៃការភ្នាល់គ្នានោះទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការលង់ក្នុងល្បែងភ្នាល់នេះ រឹតតែបង្ហាញឱ្យឃើញ លោក ហ៊ុន សែន ខ្វះភាពចាស់ទុំក្នុងរឿងនយោបាយ ដោយសុខចិត្តលេងល្បែងភ្នាល់បែបនេះ។
លោក សម រង្ស៊ី ក៏មិនចំណេញផ្នែកគុណធម៌នោះដែរ ក្នុងការភ្នាល់គ្នានេះ។ លោករងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង ថាយកសេរីភាពរបស់លោក កឹម សុខា ទៅភ្នាល់គ្នាលេងបែបនេះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក សម រង្ស៊ី បង្ហាញឱ្យឃើញ ចំណុចខ្សោយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលធ្លាប់លោតតាមការញាក់របស់លោករាល់ដង ហើយធ្លោយបង្ហាញឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ អំពីការប្រើអំណាចផ្ដាច់ការ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេស ដែលយកប្រព័ន្ធតុលាការ ជាឧបករណ៍បម្រើនយោបាយក្រាញអំណាចរបស់លោក យ៉ាងចំហទៀតផង។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រព័ន្ធឃោសនារបស់លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែព្យាយាមបញ្ឆេះកំហឹងអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា ក្រោកឡើងដើម្បីបំបែកបំបាក់ចេញពីក្រុមលោក សម រង្ស៊ី។ ប្រការនេះ អាចជាការជំរុញ ឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលទៅស្រុកខ្មែរ ឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើបាន ដើម្បីពង្រឹងស្មារតី កឹម សុខា សម រង្ស៊ី មនុស្សតែមួយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- សមត្ថកិច្ចថៃចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនខ្មែរជិត១០នាក់ទៅកម្ពុជា
- UNHCR អំពាវនាវដល់កម្ពុជា និងថៃ ឱ្យគោរពតាមច្បាប់ស្ដីពីការមិនចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនត្រឡប់ទៅឱ្យរងទុក្ខបុកម្នេញនៅប្រទេសកំណើត
- បទសម្ភាសន៍លោក សុខ ឥសាន ស្ដីពីគម្រោងរដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងភេរវកម្ម ដើម្បីទប់ទល់លោក សម រង្ស៊ី
- ជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ៦នាក់ ដែលបញ្ជូនពីថៃ ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារផ្សេងគ្នា អំពីបទក្បត់ជាតិ