អ្នកវិភាគ​ថា ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ត្រូវតែ​ស៊ើបអង្កេត​រឿងសន្តិសុខ​​វាយដំ​អ្នក​តវ៉ា ជាជាង​ការ​ចង់​ដាក់ទោស​​អង្គការ​​សង្គម​​ស៊ីវិល

អ្នកវិភាគ និង​អ្នក​ឃ្លាំមើល​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ សម្ដែង​ការ​ខក​ចិត្ត​យ៉ាង​ខ្លាំង ដែល​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​និង​តុលាការ​មិន​មាន​ចំណាត់​ការ​ណា​មួយ លើ​ក្រុម​សន្តិសុខ ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា វាយដំ ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះ​លែង​មេ​ដឹកនាំ​សហជីព និង​សកម្មជន​ព្រំដែន លោក រ៉ុង ឈុន និង​ទាមទារ​យុត្តិធម៌​សង្គម បែរ​ជា​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​មាន​ចេតនា​ចង់​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ទៅ​វិញ។

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ និង​អ្នក​ឃ្លាំមើល​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ លើក​ឡើង​ថា របប​ក្រុង​ភ្នំពេញ​កំពុង​តែ​បំពាន​ច្បាប់ បង្ក្រាប​លើ​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ទាមទារ​យុត្តិធម៌​សង្គម ក្រោម​រូបភាព​អនុវត្ត​ច្បាប់ ដែល​ជា​គំរូ​នៃ​ការ​អនុវត្ត​តាម​របប​ផ្ដាច់ការ។

អ្នកវិភាគ ដែល​និរទេស​ខ្លួន​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស លោក គឹម សុខ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រសួង​យុត្តិធម៌ និង​ស្ថាប័ន​តុលាការ​មិន​មែន​ជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ ដែល​ជា​ក្ដី​សង្ឃឹម​សម្រាប់​ជនរងគ្រោះ​នោះ​ទេ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា របប​ក្រុង​ភ្នំពេញ ជា​ពិសេស​អាជ្ញាធរ​មាន​សមត្ថកិច្ច​កំពុង​តែ​បំពាន​ច្បាប់​ក្រោម​ហេតុផល​រក្សា​សណ្ដាប់ធ្នាប់​សង្គម និង​សន្តិសុខ​ជាតិ។ ផ្ទុយទៅវិញ​ទង្វើ​របស់​សមត្ថកិច្ច​នេះ កំពុង​តែ​ជាន់​ឈ្លី​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ទៅ​វិញ៖ «

នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ចុង​ក្រោយ​នេះ អាជ្ញាធរ រួម​ទាំង​សន្តិសុខ​ខណ្ឌ​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ បាន​បង្កើន​ការ​បង្ក្រាប​កាន់​តែ​ខ្លាំង ក្រោយ​ពី​ក្រុម​យុវជន គ្រូបង្រៀន កម្មករ ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា​នៅ​មុខ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះ​លែង​លោក រ៉ុង ឈុន និង​យុត្តិធម៌​សង្គម។ ក្រុម​សន្តិសុខ​ទាំង​នោះ បង្ក្រាប និង​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​មិន​រើស​មុខ​ឡើយ ពិសេស​ការ​បង្ក្រាប​វាយដំ​លើ​ក្រុម​ស្រ្តី ដែល​ជា​អ្នក​តវ៉ា។ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៨ សីហា អង្គការ សមាគម សហជីព ជិត ៨០ស្ថាប័ន បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​គ្នា​មួយ ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល បញ្ឈប់​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា និង​ចាប់​ខ្លួន​អ្នក​តវ៉ា​ដោយ​សន្តិវិធី​ជា​បន្ទាន់។

ក្រោយ​ពី​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ចេញ​សេចក្ដីថ្លែង​ការណ៍​បាន​មួយ​ថ្ងៃ គឺ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៩ សីហា អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និង​ជា​អនុប្រធាន​គណៈកម្មការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​រដ្ឋាភិបាល ស្នើ​ឲ្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ពិនិត្យ​មើល​សកម្មភាព​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន​ឡើង​វិញ អំពី​អព្យាក្រឹត្យ ដោយ​ផ្អែក​លើ​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បង្កើត​សមាគម និង​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល។ លោក ជិន ម៉ាលីន ចាត់​ទុក អង្គការ សមាគម​ទាំង​នេះ ភាគ​ច្រើន​ជា​អង្គការ​សមាគម​ខ្យល់ មិន​មាន​សកម្មភាព​អ្វី​ទេ​នា​ពេល​កន្លង​មក ក្រៅ​តែ​ពី​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​ចេញ​សារ និង​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​នយោបាយ ដែល​លោក​អះអាង​ថា ជា​ការ​ការពារ​ក្រុម​គោលដៅ​នយោបាយ​របស់​គេ និង​រិះគន់​វិធានការ​ច្បាប់​របស់​រដ្ឋាភិបាល ដោយ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន។

លោក ជិន ម៉ាលីន បន្ត​ថា តុលាការ​ជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ គ្មាន​ជន​ណា​ ឬ​ក្រុម​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ណា​មួយ អាច​ដាក់​សម្ពាធ និង​បង្គាប់​បញ្ជា​មក​លើ​តុលាការ​បាន​នោះ​ទេ។ ការ​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​ដាក់​សម្ពាធ និង​ទាមទារ​ឱ្យ​តុលាការ​ដោះ​លែង​ជន​ជាប់​ចោទ​ និង​ទម្លាក់​ចោល​បទ​ចោទ មិន​មែន​ជា​មធ្យោបាយ​ស្រប​ច្បាប់​ក្នុង​ការ​ការពារ​ជន​ជាប់​ចោទ​នោះ​ទេ៖ «

ឆ្លើយ​តប​និង​បញ្ហា​នេះ ទីប្រឹក្សា​អង្គ​ការ​ខុមហ្វ្រែល លោក គល់ បញ្ញា សម្ដែង​ការ​សោក​ស្ដាយ ដែល​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​មិន​បាន​ចាត់​វិធានការ​ណា​មួយ ស៊ើប​អង្កេត​លើ​ក្រុម​សន្តិសុខ ឬ​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា បែរ​ជា​មក​គាប​សង្កត់​លើ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ជា​ក្រុម​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ​ធ្វើ​ការ​ ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិ​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​លើកស្ទួយ​សិទ្ធិមនុស្ស​ទៅ​វិញ៖ «

ទាក់ទង​និង​បញ្ហា​នេះ នាយិកា​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា លើក​ឡើង​ថា ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះ​លែង​ប្រធាន​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ឬ​យុត្តិធម៌​សង្គម​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ដោយ​សន្តិវិធី និង​គោល​ការណ៍​ច្បាប់​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​ដទៃ​ទៀត។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​អ្នកស្រី​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា ក្រុម​សមត្ថកិច្ច ឬ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​មិន​ត្រឹមតែ​បិទ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ពលរដ្ឋ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ សមត្ថកិច្ច​ក៏​ថែម​ទាំង​បំពារបំពាន និង​បៀតបៀន​លើ​ក្រុម​ស្ត្រី​អ្នក​តវ៉ា ដែល​ជា​ទង្វើ​ខុស​ច្បាប់ និង​អសីលធម៌​សង្គម​ទៀត​ផង៖ «

ចំណែក​អ្នកស្រី ចក់ សុភាព បន្ថែម​ថា អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល មាន​តួនាទី​សំខាន់ ក្នុង​ការ​បំពេញ​ការងារ​លើក​ស្ទួយ​សិទ្ធិមនុស្ស ឃ្លាំមើល​អំពី​ទង្វើ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ធ្វើ​ការ​តស៊ូ​មតិ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ងាក​មក​គោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស៖ «

ក្រុម​អ្នក​វិភាគ និង​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជាតិ អន្តរជាតិ លើក​ឡើង​ថា របប​លោក ហ៊ុន សែន តែងតែ​ច្រាន​ចោល​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​នានា របស់​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ជាតិ អន្តរជាតិ ដោយ​មិន​ទទួល​ស្គាល់​ការ​ពិត ចំពោះ​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា ការ​បង្ក្រាប​ដែល​ប្រព្រឹត្តិ​ដោយ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋ និង​ការ​ចាប់​ចង​អ្នក​តវ៉ា​ដោយ​សន្តិវិធី​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ជា​ដើម។ រី​ឯ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​វិញ ជា​ស្ថាប័ន​មិន​ឯករាជ្យ ឬ​តុលាការ​ជា​ឧបករណ៍​នយោបាយ​របស់​គណបក្ស​កាន់អំណាច។ កង្វះ​ភាព​ឯករាជ្យ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ គឺ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​អំពើ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​អំពើ​អយុត្តិធម៌​ជាច្រើន​នៅ​ក្នុង​សង្គម។ កាលពី​ឆ្នាំ២០១៩ អង្គការ​គម្រោង​យុត្តិធម៌​ពិភពលោក (World Justice Project) បាន​ចេញ​របាយការណ៍​មួយ​ស្ដីពី​សន្ទស្សន៍​នៃ​ការ​គោរព​នីតិរដ្ឋ ដោយ​បាន​ដាក់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ប្រទេស​កម្ពុជា នៅ​ជិត​បាត​តារាង គឺ​ជាប់​លេខ១១២ ក្នុង​ចំណោម ១១៣ប្រទេស ដែល​មាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​អសោច​ខាង​ការ​មិន​គោរព និង​រំលោភ​ប្រព័ន្ធ​នីតិរដ្ឋ។ របាយការណ៍​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ចំណាត់​ថ្នាក់​យុត្តិធម៌​របស់​កម្ពុជា​ដោយសារ​តែ​មានការ​ជ្រៀតជ្រែក​ពី​រដ្ឋាភិបាល៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។