Washin'gtondiki söhbet axirlashti, xu jintaw Uyghurlarni basturushni bashliwetti

Xitayning" basturush herikiti", "zerbe bérish herikiti" deydighan siyasiy zorawanliqni belge qilghan heriketliri, xitayning siyasiy nezeriyilirige maslashturup basquchluq, üzlüksiz élip bérilatti. Bu qétim Uyghurlarni basturush herikitini yolgha qoymaqchi bolghanliqidin shexsen men tuyuqsizliq hés qildim.

Bu qétim Uyghur aptonom rayonluq intizam tekshürüsh komitétining re'isi fu chiyang söz qilip:" her derijilik siyasi-qanun tarmaqlirining bölgünchilik, buzghunchiliq, térrorluq heriketlirige qet'iy zerbe bérishni tekitligen." Basturush toghrisida doklat bérish bu kishining namu-emaligha mas kelmeydu. Basturush toghrisida wez éytish saqchi organlirining ishi idiki, hergiz intizam tekshürüsh xizmitining da'irisidiki ish éme s idi. Xitay néme siyasiy oyun oynimaqchi boldi?

Amérika, xitay rehberliri washin'gtonda tünügün uchriship, dölet mejlisining ezaliri, kishilik hoquq mesililiri boyiche xu jintaw ötküzüwatqan xataliqlarni körsitip bérip tüzitishni telep qilghan mushundaq deqiqilerde, memlikitige qaytip béripla, yerlik hökümet rehberlirini otturigha chiqirip, xu jintawning Uyghurlarni basturush toghrisida dawrang salghanliqini qandaq chüshendürüsh kérek we qandaq chüshinish kérek emdi.

Xu jintaw ependi, washin'gtonda ötküzülgen ikki dölet rehberlirining yuqiri derijilik uchrishishigha hörmet qilishi kérek idighu? xitay metbu'atliri, tor betliri, téléwiziye-ikranliri "xitay, amérika munasiwiti normallashti "dep dawrang qilghandek, buning ichide kishilik hoquqni tekitleydighan amérika döliti bilen xita'i hökümitining munasiwiti normallashqan bolsa, aridin ikki kün öte ‏- ötmeyla, xitay köchmenliri hakimiyitining emeldarliri otturigha chiqip,"bölgünchiler"ni basturush toghrisida ghaljirliq bilen nutuq sözleydighan bolsa, bu hal némini chüshendürüp béridu?

Xitay mustemlikichiliri hazir ürümchide we bashqa sheherlerde "köchme nopusni bashqurush "siyasitini otturigha chiqirip, köchmen xitaylargha qaratqan siyasetni " échiwétilgen jem'iyette ahalilerning soda alaqe bilen bérip ‏- kélip turushi" dep chüshendürüp, özining wetinide sheher atlap tirikchilikning koyida yürgen Uyghurlargha qaratqan siyasette, yighiwélish lagirlirigha qamap qoyup, olturaqlashqan öylirini chéqip tüzlep, irqi chetke qéqish, irqi ayrimichiliq, turalghu öy mesiliside kemsitish, qatnash wasitiliridin paydilinish jehette kemsitish, doxturgha körünüsh jehette kemsitish, ma'arip ‏- terbiyilinish jehette kemsitish, élim - bérimde bahada kemsitish, irqi ahaliler rayoni berpa qilip kemsitish, "5 mochenlik partiye"ning küchi arqiliq metbu'at, tor biti sehipiliride Uyghurlarning erkin pikir bayan qilish hoquqini kemsitish qatarliq kona mustemlikichilerning milletchilik, yéngi mustemlikichilerning irqi ayrimichiliq tejribilirini öz ‏- ara birleshtürüp, Uyghurlargha tekrar zorawanliq qilishni chékidin ashurüwetti.

Xitay hökümitining amérika, xitay dölet bashliqliri söhbiti emdila ayaqlishigha, tibette yaki memlikitining bashqa jaylirida basturushqa seperwerlik qilmay, peqet Uyghur bölgünchilerni basturush siyasitini yolgha qoyushi kishilerni chongqur oygha salmamdu?