Кристофир симис: «хитайниң уйғурларға қиливатқини ирқий қирғинчилиқ болмиса, немә ирқий қирғинчилиқчилиқ болиду?»

Мухбиримиз әркин
2020-10-05

Америка авам палата әзаси кристофир симис хитайниң уйғурларға қарита ирқий қирғинчилиқи елип бериватқанлиқи, хитайниң қилмиши ирқий қирғинчилиқ болмиса, йәнә неминиң ирқий қирғинчилиқ дейилидиғанлиқини тәкитлигән.

«Америка авази» радийосиниң 5-өктәбир хәвәр қилишичә, кристофир симис «ши җинпиңниң уйғур мусулманлириға қаратқан ирқий қирғинчилиқи адәмни ғәзәпләндүриду» дегән. Униң тәкитлишичә, хитай «уйғуррларни изчил кәмситип кәлмәктикән».

У йәнә рабийә қадир ханимниң америкаға келип тунҗи қетим өзигә гуваһлиқ бәргәнлики, униң қалтис җәсур аял икәнлики, һазир униң пүтүн аилисиниң түрмигә қамалғанлиқини билдүрүп: «әгәр ирқий қирғинчилиқ әһдинамисиға қарисиңиз униңда бир милләт, бир ирқ вә динни пүтүнләй яки қисмән йоқитиш ирқий қирғинчилиққа кириду. Улар һазир уйғурларни пүтүнләй йоқитиватиду. Әгәр бу ирқий қирғинчилиқниң ениқлимисиға чүсмисә йәнә немә ирқий риғинчилқ һесаблиниду?» дегән. Униң тәкитлишичә, «хәвпсизлик кеңиши бу мәсилигә қарита қаттиқ һәрикәт қоллнишини керәк» икән.

Кристофир симис йәнә уйғур мәҗбурии әмгики мәсилиси һәққидә тохтилип, дуня пахта мәһсулатиниң 22 % ниң уйғур диярида ишләпчирилидиғанлиқи, өзлириниң чиқарған қануни буни пүтүнләй чәкләйдиғанлиқини билдүргән. Униң тәкитлишичә, уйғур аптоном районида ишләпчирилған мәһсулатниң һәммиси гулаг яки қул әмгикигә четишлиқ болуши мумкин болуп, бу районда ишләпчирилған мәһсулатларниң америкаға импорт қилиниши бирдәк чәклиниши керәк икән. Кристофир симис йеқинқи 20 нәччә йил мабәйнидә уйғурларни изчил қоллап кәлгән җумһурийәтчи авам палата әзаси болуп, у «уйғур кишилик һоқуқ сиясити қануни» ниң мақуллинишида һалқилиқ рол ойниған шәхсләрниң бири.