Qazaqistandiki xitay bash elchisi Uyghur diyaridiki “Terbiyilesh merkizi” ning heqiqiy “Mahiyiti” ni aqlidi

Muxbirimiz sada
2019.04.16

Qazaqistanda turushluq xitay bash elchisi jang shyaw asasliq chong taratqularning ziyaritini qobul qilip, Uyghur diyarida nöwette yürgüzülüwatqan atalmish “Ma'arip téxnika terbiyilesh merkezliri” ge a'it élan qiliniwatqan doklat we xewerlerge inkas bildürgen.

Bügün, yeni 16-aprél küni xitayda chiqidighan “Yershari waqti” gézitige bésilghan munasiwetlik xewerdin melum bolushiche, yéqindin buyan chet'el taratqulirida tarqalghan Uyghur rayonidiki “Terbiyilesh merkizi” ge a'it uchurlar héchqandaq delil-pakiti yoq, asassiz xewerler iken. 

Xewerde déyilishiche, bezi chet'el taratquliri mushu xil “Terbiyilesh merkizi” din atalmish “Qoyup bérilgen” qazaq ahalining tutup turulghan mezgilde qattiq qiyin-qistaq we xorluqlargha uchrighanliqi heqqide doklatlarni élan qilghan iken. 

Halbuki, “Yershari waqti” géziti xewiride özlirining Uyghur diyaridiki melum bir kishining uchur bérishi arqiliq, “Terbiyilesh merkizi” din “Qoyup bérilgen” qazaqlarning yalghan hékaye toqughanliqi heqqide delil-ispatqa érishkenlikini bildürgen. 

Jang shyaw asasliq chong taratqulargha sözligen sözide, Uyghur diyarida “Jaza lagéri” yaki “Gulag” ning qet'iy mewjut emeslikini, peqetla kishilerni izchil ma'arip we kespiy téxnika bilen terbiyelewatqanliqini ilgiri sürgen. 

Qazaqistan da'iriliri ötken ayda “Ata yurt pida'iyliri” dep atalghan, qazaqlarning Uyghur diyarida lagérlargha solinishigha qarshi turup, ularning kishilik hoquqlirini qoghdashni meqset qilghan teshkilatining bashliqi sérikjan bilashni nezerbend qilghan idi. 

Bezi közetküchilerning bildürüshiche, xitay hökümiti gerche yuqiriqidek usullar arqiliq jaza lagéri mesilisini dunyadin yoshurushqa urunsimu, emma yéqindin buyan ijtima'iy taratqularda dangliq axbarat wasitiliri teripidin élan qiliniwatqan munasiwetlik xewerler bu mesilining pakitsiz emeslikini ispatlap béreleydiken. Xitay hökümiti jaza lagéri heqqide awwal inkar qilish, andin étirap qilish, axirida perdazlap körsitish taktikisini qollinip kelgen idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.