Teywen prézidénti sey yingwén tarixta tunji qétim teywendiki yerlik millettin epu sorighan dölet bashliqi bolup qaldi
2016.08.01
Birleshme agéntliqning xewirige qarighanda, teywenning yéngidin saylan'ghan prézidénti sey yingwén 1-awghust küni bayanat élan qilip, teywendiki yerlik milletning ata-bowiliridin qalghan tupriqini yoqitip, esirler boyi azab chekkenlikidin kechürüm soraydighanliqini bildürgen.
Sey yingwén mundaq dégen: “Biz tarixqa semimiylik bilen qarishimiz shundaqla heqqaniyetni sözlishimiz kérek. Men teywen prézidénti bolush süpitim bilen hökümetke wakaliten teywendiki yerlik millettin epu soraymen. 400 Yildin buyan silerning heqqaniyetsiz mu'amilige uchrap, éghir bedellerni töligininglar hemde mislisiz yoqitishqa uchrighininglardin eng chongqur derijide kechürüm soraymen.”
Melum bolushiche, sey yingwén teywendiki yerlik milletning heq-hoquqi bilen ularning teywen tupriqigha bolghan heqdarliq tuyghusini tarixta birinchi qétim tonughan shundaqla köchmen xitay hökümranliqining teywendiki yerlik xelqqe keltürgen soruqchiliqliri üstidin birinchi qétim epu sorighan prézidént hésablinidiken.
Igilinishiche, xitay chong quruqluqi teywenni kontrol qilghan 400 yildin buyan, bolupmu 1949-yili gomindang hökümiti teywen'ge qéchip barghandin buyan teywenning eslidiki yerlik xelqi téz sür'ette jem'iyetning asasiy éqimidin chetneshtürülgen we éghir derijide assimilyatsiyege uchrighan. Nöwette teywendiki yerlik xelq xitay chong quruqluqidin köchüp barghan xitaylar bilen sélishturghanda éghir ishsizliq halitide bolup, ularning kirimimu teywendiki otturahal sewiyedin 40% töwen orunda turidiken.
Sey yingwén düshenbe küni teywendiki yerlik milletning resmiy étirap qilin'ghan 16 qebilisining wekillirige wede bérip, teywen hökümitining zor küch bilen ulargha iqtisadiy yardem béridighanliqini we ularning en'eniwi milliy medeniyitini güllendürüshke purset yaritidighanliqini bildürgen.