"тор тазилиғуч" ниң асаслиқ иқтидари мәлум болди
Уйғурлар дияридики һәрқайси җайларда 2017-йили "тор тазилиғуч" намидики әп омумлаштурулған болуп, нуқтилиқ һалда шәхсләрниң телефонида зораванлиқ вә террорлуқ мәзмунидики үн-син материяллирини тәкшүрүштә қоллинилған иди. Нөвәттә буниң уйғурларни асасий нишан қилиштин башқа техникилиқ җәһәттә һечқандақ бихәтәрлик асасиға игә әмәслики мәлум болди.
"ашкара техника" ширкити өткән айда елан қилған бир доклатта уйғурлар дияридики ғайәт зор көләмлик назарәт механизминиң бир тәркибий қисми болуп омумлаштурулған "тор тазилиғуч" намлиқ әп һәққидики әмәлий синақ нәтиҗиси тонуштурулған. Мәлум болушичә, уйғурлар дияридики һәрқандақ кишиниң телефонида болушқа тегишлик бу әп шу телефонда пәйда болған "қанунсиз" мәзмунға ятидиған һәрқандақ учурни тәкшүрәләйдикән, шуниңдәк бу телефонға "қанунсиз" болған башқа әпләрни орнитиштин тосуп қалалайдикән һәмдә буниңға урунғанларни сақчи мулазимәт нуқтилириға аптоматик мәлум қилалайдикән.
"ашкара техника" ширкити бу һәқтики доклатта мәзкур әпни "хитайдики хитай болмиған милләтләрни бастурушниң муһим қорали" дәп тәсвирлигән болуп, бу әпни синақ қилиш арқилиқ униңдики мундақ алаһидиликләр байқалған:
Биринчи, мәзкур әп шу телефонниң толуқ учурлирини оқуп чиқалайду, җүмлидин телефонниң номури, модел шәкли, игисиниң кимлики қатарлиқларни нәччә секунттила хатиригә алалайду.
Иккинчи, бу әп телефонға орнитилғандин кейин униң ташқи сақлиғучидики "хәтәрлик" мәзмунларни байқиялайду һәмдә телефон игисини бу учурларни өчүрүветишкә буйруйду.
Үчинчи, бу әп телефонда сақланған "хәтәрлик" мәзмунларни униң шәклигә асасән һөҗҗәт нами бойичә мулазимәт нуқтисиға йоллап бериду.
Төтинчи, бу әп орнитилған телефондин қарши тәрәп мулазиметириға HTTPS арқилиқ һечқандақ учурни йөткәшкә болмайду.
Доклаттин мәлум болушичә, мәҗбурий орнитилған бу әп арқилиқ хитай һөкүмити пүткүл уйғурларни назарәт қилишта зор қулайлиққа игә болған билән, бу әп техникилиқ бихәтәрликкә игә болмиғачқа униң орнатқучиға зиянкәшлик қилиштин башқа роли йоқ икән.
- Адриян зенизниң чамасқа суали: "әгәр сениң ата-анаңму лагерға соланған болса, кариң болмамти?"
- 78 яшлиқ хәлчәм пазилниң 17 йиллиқ кесилгәнлики вә санҗи аяллар түрмисидә җаза муддитини өтәватқанлиқи дәлилләнди
- Бир аилидики 5 аялға еғир җаза кәскән корла хәлқ сот мәһкимиси һөкүмнамисиниң чинлиқи дәлилләнди
- Корладики ача-сиңил мәһкумлардин мәликәзат билән патигүлниң санҗи аяллар түрмисидә җаза муддити өтәватқанлиқи дәлилләнди
- Рәйһан әсәт: "иним әкбәрни вә башқа милйонлиған инсанларни набут қилғанлар җавабкарлиққа тартилидиған күнләр чоқум келиду"
