Сабиқ америка президенти обаманиң дөләт хәвпсизлик мәслиһәтчиси җеймис җонес хитайниң америка үчүн «әң җиддий тәһдит» икәнликини билдүргән.
Җеймис җонесниң илгири сүрүшичә, хитайниң өз пиланиға болған чүшәнчиси «наһайити ениқ» болуп, америка буниңға «наһайити җиддий» қариши керәк икән. Җеймиз җонес бу сөзләрни 12-январ күни атлантик кеңишиниң әбу зәбидә өткүзүлгән «йәршари енергийә мунбири» йиғинида тәкитлигән. У, хитайниң пиланлириниң бириниң «технологийә арқилиқ өз пуқралирини омумйүзлүк контрол қилиш» икәнликини, униң бу җәһәттә һәйран қаларлиқ илгириләшләргә еришкәнликини билдүргән. Җеймис җонесниң қәйт қилишичә, хитай һөкүмити иҗтимаий кредит системиси арқилиқ пуқралириға номур қоюп, уларниң хизмити, йөткилиши вә һәрқандақ һәрикитини контроллуқ астиға алған. У, хитайниң бу һәрикитиниң қорқунчлуқ икәнлики, униң бу усулни башқа дөләтләргә експорт қилмақчи болуватқанлиқини тәкитлигән.
Униң қаришичә, хитай йәнә «трова ети» истратегийәсини ишлитип, дуняниң нурғун җайлирида өз тәсирини тиклимәктә икән. Җеймис җонес «улар иқтисадқа сиңип кирип, сетивалалайдиған һәрқандақ нәрсини сетивалмақта. Буниң үчүн һәр хил бәдәлләрни өтимәктә. . . . Бу арқилиқ иқтисадниң гелидин боғуп, андин өзиниң тәләплирини қобул қилдурмақта» дегән. Униң тәкитлишичә, американиң тәдбир қоллинип, буниңға тақабил туруши керәк икән.
Җеймис җонесниң бу сөзләрни америка-хитай 1-басқучлуқ сода келишими имзалинишниң алдида қилиши диққәт қозғиди. Америка-хитай 1-басқучлуқ сода келишими 15-январ ақ сарайда имзалиниду. Нөвәттә, хитайниң муавин баш министири лю хе вашингтонға йетип кәлгән. Мутәхәссисләр, нөвәттә америка-хитай сода уруши бир аз пәсәйгәндәк қилсиму, лекин һалқилиқ ихтилапларниң һәл болмиғанлиқини билдүрмәктә. Америка сода вәкили лайтезерниң қәйт қилишичә, нөвәттә хитайниң дөләт капиталиға қошумчә ярдәм бериш арқилиқ дуняниң һәр қайси җайлирида кәң көләмлик ширкәт сетивелиштәк «әсәбийләрчә һәрикити» «наһайити зор хирис» пәйда қилмақтикән.
